Zes jaar zou je zijn geworden vandaag. Zou je net zoals Fedde al hebben kunnen lezen? Zou je uitkijken naar groep 3? Zou je zo'n durfal en flapuit zijn als Nathan, of net als Fedde overal vragen over stellen? Zou je net zo oneindig vrolijk zijn als Mette?

Lieve Jort,

Deze week zei een vriendin iets tegen me over jouw foto, wat ik sindsdien koester: ‘Ik zie je mama in hem’. Ik keek nog eens goed naar je foto en dacht aan wie je bent, en het is zo. Je hebt iets kwetsbaars, iets zachts, wat me inderdaad enorm doet denken aan mama. Tegelijk ben je een enorme levensgenieter, zonder enige terughoudendheid. Je lacht, eet, haalt kattenkwaad uit, weet troep te maken, kan stoeien, vallen, huilen: allemaal vól overtuiging. Allemaal tot het maximale. Je doet ons elke keer weer versteld staan van wat je doet of hoe je het doet. Met je hele lichaam; bij jou is het alles of niets. Zo leef jij. Alsof je leeft voor twee; alsof je een stukje Jort meenam toen je in ons leven kwam.

Wat is rouw hard en zwaar. Wat is het moeilijk te accepteren wat het verlies van een dierbare met zich meebrengt. Naast het onmetelijke, intense verdriet is er de boosheid om het verlies van Jort en mama. Maar soms ook ongerichte, totaal irreële woede. Omdat ik wat uit m’n handen laat vallen, iets ben vergeten mee te nemen uit de supermarkt of wanneer ik m’n hoofd stoot aan een kastdeurtje dat ik zelf liet openstaan. Is er de vermoeidheid die er soms voor zorgt dat ik tegen het middaguur compleet uitgeput ben en niets meer kan. De jaloezie, wanneer ik dochters zie die nog wel Moederdag kunnen vieren met hun moeder, die met hun zorgen bij hun moeder terecht kunnen, en met haar kunnen lachen en huilen. Of de jaloezie wanneer ik een mama zie met haar zoontje van 3, bijna 4. Die leeftijd dat ze verveeld raken, dat ze zo toe zijn aan school. Zoals ik Jort af en toe zo helder voor me zie, dat het bijna echt is. Mijn geheugen dat zo lek is, dat ik alles moet opschrijven omdat ik anders niets onthoud. Dat ik kaartjes vergeet te sturen naar mensen, gewoon omdat ik verjaardagen of andere mijlpalen niet meer kan onthouden. Dat ik slecht uit mijn woorden kan komen, me niet goed kan concentreren, het schrijven dat veel langer duurt. Dat ik het vertrouwen in mezelf voor een groot deel kwijt ben, dat ik moeite heb te vertrouwen op mensen om me heen. Dat mijn hart een paar slagen overslaat bij elk telefoontje dat ik krijg. Bang voor meer slecht nieuws. Eigenschappen waarop ik trots was, die mij definieerden, die ik belangrijk vind. Die ik nu in meer of mindere mate kwijt ben, of die me in ieder geval veel meer moeite kosten.

De dag begon triest vandaag: het weer sloot naadloos aan bij mijn stemming. Rond negen uur vanochtend werd ik teruggeslingerd in de tijd, naar drie jaar geleden. ‘Daar lig je nu op een groot bed en papa en mama zijn bij je. Doordat je darmen zo ziek zijn, ga je uiteindelijk overlijden Jort. Dat is echt zo vreselijk… We gaan zorgen dat je geen pijn meer hebt, daarvoor krijg je nu medicijnen. Papa en mama zijn nu bij je, ze knuffelen en kussen je. En ze zeggen alle dingen tegen je die ze nog willen zeggen. Het is nu 18 juni 2017 en het is net 2 uur geweest. Vaderdag… Mama is bij je op bed gekropen en ligt naast je. Wat houden ze veel van je en wat zullen ze je missen…’

Lieve Jort, je geboortedag kom eraan. 15 juni 2017, de dag die me voorgoed zou veranderen. De maand juni is sinds jouw komst niet meer hetzelfde. De maand die een glimlach en een traan met zich meebrengt. Als de dag van gisteren weet ik het nog. Inmiddels drie jaar geleden, maar veel details die nog in mijn geheugen gegrift staan. Je hebt een onuitwisbare indruk achtergelaten: zowel je komst als je gaan. Je had zo’n haast om de wereld in te komen; we haalden ternauwernood het ziekenhuis. Ineens was je daar, en werd er voor de tweede keer een warm lichaampje, onze tweede zoon, op mijn buik gelegd. Dat gevoel, die overweldigende liefde voor ons prachtige ventje, vult nog steeds mijn hart. Als de dag van gisteren.

Aanstaande zondag is het wereldlichtjesdag. Om 19.00 uur steken we een kaarsje aan voor je. De derde keer al weer, sinds jij niet meer bij ons bent.

Lieve mama,

Lieve Jort,