Het was net stilgevallen in de drukbezette kerk in Amsterdam-West.

Ik wil RUST, in mijn hoofd en in mijn lijf!

Vanmorgen was ik bij mijn schoonheidsspecialiste. Eens per twee, drie maanden trakteer ik mijzelf op een behandeling bij de, in mijn ogen, heerlijkste en beste salon die er is. Na de behandeling keek ik even in de spiegel. “Oh wat zie ik er mooi, fris en heerlijk blozend uit”! riep ik enthousiast. Ik schrok gelijk van mijn gekozen woord “blozend”. Zei ík dat echt? Dat woord heeft me jaren tegen gestaan. Ik haatte het. Mensen mochten van alles tegen me zeggen maar niet dat ik bloosde. Het is nu 21 jaar geleden dat mijn jongste dochter op een zondagmiddag een koortsstuip kreeg. Ik rende naar de telefoon om 112 te bellen. Tijdens het passeren van de grote spiegel in de gang schrok ik van mijzelf. Een rood hoofd, vlekken in mijn nek en volledig gestrest. Mijn dochter lag voor dood in de armen van mijn man. Dus als je er dan niet zo uit mag zien. Maar het was de druppel. Jaren lang was ik ver over mijn grenzen gegaan. Ik wist niet eens dat er zoiets als grenzen bestond, laat staan dat ik wist of ik ze had en waar de mijne dan wel lagen. Het beeld dat ik toen in de spiegel zag, was in mijn hoofd gaan zitten. Ik luisterde niet naar mijn lichaam en dus ging mijn lichaam rare capriolen uithalen om mijn aandacht te vragen. Dat blozen dat ik in de spiegel had gezien, dat mag iemand nooit van mij zien. Wat zag ik eruit! En dat besluit maakte mijn drukke leven nog lastiger naar mijn idee. Niet wetende dat het me ook veel bracht. Ik durfde immers nergens meer heen. Ik heb er jaren lang over gedaan om te begrijpen waar dat besluit vandaan kwam en dat er echt grenzen bestaan. Ook bij mij. En hoe ik die van mij kon vinden. Ik heb respectvol en soms tot mijn spijt “nee” leren zeggen. Ik heb mijn grenzen gevonden. Door te luisteren wat mijn lichaam zo mooi zegt. En dus mag ik ook weer blozen, zeker als het komt omdat ik zo goed voor mijzelf zorg!

Op 7 oktober 1919 werd er in Nederland een luchtvaartmaatschappij

“Pas jij goed op mijn pannenkoekplantjes, mam”? vroeg mijn dochter toen ze weer vertrok. Mijn oudste dochter woont voor de tweede keer een half jaar in New York. Ze was een week thuis voor haar diploma uitreiking. Plantjes stekken. Het is een ware hype. Kijk pinterest en intstagram er maar op na. Vroeg in de ochtend, de dag na haar aankomst (lang leve de jetlag), trof ik mijn dochter, in vel roze ochtendjas, in de tuin aan. De tafel was bezaaid met aarde, jampotjes, stekjes en satéstokjes. Een heerlijk tafereel voor mij als moeder. Het zijn de laatste momenten hier thuis. Als ze uit New York komt wil ze een eigen huisje bewonen met haar vriend. “Bedankt dat je mijn plant zo goed verzorgd hebt mam, er zitten heel veel kleintjes aan”. ‘De kleintjes’ haalt ze voorzichtig van de moeder plant. Ze breekt een satéstokje door de midden, legt de halve stokjes op een met water gevulde jampot en hangt de stekjes ertussen. Nu moeten er worteltjes gaan groeien. Ze neemt figuurlijk haar ruimte in in ons gezin door letterlijk de planten in onze vensterbank wat opzij te zetten en ze zet een rij jampotten met satéstokken, ernaast. De pannenkoekblaadjes hangen als aapjes aan de satéstokjes, hun onderlijfje onder water. Of ik ze weer in aarde wil zetten als er worteltjes aan zitten. Het werkt, ik zie dagelijks dat de worteltjes langer worden. Onder toeziend oog van moederplant, groeien de kleintjes als kool. En daar lijkt moeder ook weer van te groeien. Als ik op een dag in de wacht sta, vind ik dat een mooi moment om de kleintjes in de aarde te gaan stoppen. Waar er twee stekjes in een potje water zaten, moeten ze nu hun eigen huisje hebben. Ik denk aan mijn dochters die het zo ongelooflijk goed doen en een eigen plekje in deze wereld zoeken. En wat doe je als moeder? De oorspronkelijke planten in onze vensterbank, moeten ‘tijdelijk’ plaats maken voor de pannenkoekplantjes van dochterlief. Stiekem vind ik het heel erg leuk dat stekken. Niet alleen omdat ik dan elke dag even met mijn dochter bezig ben maar het verzorgen van dat jonge spul, ja dat ligt me wel op de een of andere manier.

Na enig zoeken in het donker, het was erg vroeg in de ochtend, vond ik het huis waar ik zijn moest. Mede doordat de moeder van de kraamvrouw al in de deuropening stond van haar woning. Een lange slanke vrouw die mij deed denken aan minister Ploumen. Zonder woorden begroette ze mij en wees ze in de hal naar de deur van de woonkamer: “Daar liggen mijn andere dochter en schoonzoon”, fluisterde ze. Ze liep zachtjes voor mij uit naar boven. Afgelopen nacht is haar eerste kleinkind geboren in het ziekenhuis om 01:35 uur. Nadat alles goed bleek te gaan met moeder en kind, mochten de nieuwe ouders en hun baby naar huis. In dit geval het huis van de ouders van de kraamvrouw. Ik mocht komen om de eerste opvang te doen thuis, voordat de kraamverzorgster, die daar de hele week komt kramen, op een christelijke tijd mag beginnen☺. Ik doe het met veel liefde! Op de slaapkamer en dus in het bed van ‘opa’ en ‘oma’, lagen nu hun dochter met haar man en hun net geboren kleine meisje. Uit de logeerkamer klonk gesnurk van ‘opa’. De kersverse mama werd wakker toen ‘oma’ en ik de slaapkamer op kwamen. Zachtjes stelde ik mij voor aan de kraamvrouw terwijl haar man naast haar gewoon door slaapt. Kapot natuurlijk na deze emotionele nacht. Ik heb ook zelden zulke donker bruine kringen om de ogen gezien bij iemand als bij deze mama. Ik vroeg haar hoe de bevalling was gegaan. Nadat ze dat verteld had temperatuurde ik de baby en probeerden we de kleine Zoë aan te leggen voor een voeding. Ik zei tegen ‘oma’ dat ze gerust ook naar bed mocht gaan, toen ze een kop thee aan haar dochter en mij gaf. De bevalling was een dag daarvoor al ingeleid en het heeft dus héél lang geduurd voordat Zoë geboren werd. ‘Opa’ en ‘oma’, zus en zwager zijn er al de tijd bijgebleven. Ze hebben allemaal niet geslapen afgelopen nacht. Ik zit op de rand van het bed en terwijl Joeke, met de baby op haar buik, en ik onze thee drinken, hoor ik over de bijzondere jaren die Joeke achter de rug heeft. De donkere slaapkamer is slechts verlicht met een klein, warm lampje. Zachtjes praat Joeke door de hoorbare ademhaling van haar man heen. Toen ze, 4 jaar gelden, klaar was met haar opleiding wilde ze stewardess worden. Tot haar grote blijdschap werd ze aangenomen bij een luchtvaart maatschappij in Dubai alleen moest ze dan wel in Dubai komen wonen. En dat had ze er voor over. Ze was 23 jaar en wilde op avontuur. Haar vader, die huisman was en altijd thuis is geweest bij zijn twee dochters, zag in een korte tijd zijn ene dochter naar de andere kant van het land verhuizen voor haar studie en de andere dochter naar de andere kant van de wereld voor haar baan als stewardess. Joeke haar vader en moeder zijn toen naar een kleinere woning verhuisd en wat was het leeg en stil in huis vooral voor haar vader want vrouwlief was aan het werk en de beide meiden leefden hun leven ‘opeens’ elders. Joeke haar vader kocht een prachtig, canvas wandkleed met de afbeelding van de wereld erop. Het geval besloeg de gehele keukenmuur. Door kleine speldjes op het doek te plaatsten, hield hij precies bij naar welke landen en steden in de wereld Joeke allemaal vloog. Joeke vroeg met enige regelmaat een vlucht naar Amsterdam aan om haar vader en moeder, op een 24 uurs stop, een kus te komen brengen. Ook vroeg ze plekken aan als New York, Colombo en Mauritius. Op die vlucht naar Mauritius kwam ze hem tegen. Paul, een collega steward. Maar hé, ze besloot niet op zijn avances in te gaan. Geen zin meer in die vluchtige affaires die zo bekend zijn in het vliegwereldje. Maar Paul hield vol en bleef appen en Joeke bleef “hard to get” spelen. Tot ze op een avond, een klein jaar geleden, Paul zelf appte met de vraag om wat te gaan drinken. Vanaf toen waren ze onafscheidelijk. Ze was veel bij Paul; zijn appartement was ruimer dan haar gedeelde kamer in het ‘stewardessenhuis’ van de luchtvaartmaatschappij, waar zij woonde. Ze zagen elkaar onregelmatig vanwege hun werk maar het voelde goed. Joeke wist: met deze man wilde ze oud worden. Na een paar weken voelde Joeke zich vreemd en deed ze een zwangerschapstest. Deze was positief. Slik. Ze kenden elkaar nog maar net. Wat nu? Maar al snel begon Joeke hevig te vloeien. Ze dachten dat ze daardoor het kindje verloren hadden. Ze pakten hun leven weer op en hadden het goed samen in Dubai. Na weer een paar weken vond Joeke toch dat ze een buikje begon te krijgen. Ze konden in Dubai niet naar de dokter omdat je daar geen gemeenschap voor het huwelijk mag hebben. Dus toen Joeke naar Amsterdam vloog voor haar werk, is ze bij haar ouders naar de huisarts gegaan. “U bent ongeveer 24 weken zwanger, mevrouw” zei de dokter.

“Oké Sas, dit heb je geleerd”, dacht ik toen ik net twee minuten binnen was.

20:45 uur. Ik rijd het erf af met een diepe zucht. Ik laat een jonge moeder achter. Ze ligt in een eenpersoonsbed met haar, nu, oudste zoontje van een jaar. Zo valt hij elke avond in slaap. Sinds vandaag is hij ‘grote broer’. Vanmorgen is Cheyenne bevallen van haar tweede zoontje. Haar ex was erbij. Hij is ook de vader van de oudste van 1 jaar. “Ex” mocht onder begeleiding bij de bevalling zijn vanmorgen. Als hij iets zou doen wat Cheyenne of de verloskundige niet zinde, zou hij verzocht worden te vertrekken. De bewaking in het ziekenhuis was paraat. Maar het ging goed; Cheyenne vertelde me dat ze zelfs verbaasd was over zijn bezorgdheid. Toen Cheyenne had gezegd dat ze niet meer kon tijdens het persen, ging hij voor haar staan en zei hij dat ze moest volhouden en dat ze het zou kunnen. Toen Dylano geboren was en Cheyenne mocht douchen, hield “ex” zijn zoontje vast. Daarna was het afscheid. "Ex" mag niet weten waar Cheyenne en hun zoontjes wonen. Wanneer ik vraag waarom dat is, krijg ik een vaag antwoord. “Heb je ouders?” vraag ik. “Ja, mijn moeder komt misschien deze week, ze is op vakantie in Nederland, in een caravan.” Cheyenne woont met Dave en Dylano in een huisje op het erf bij mensen die die ruimte voor maximaal twee jaar ter beschikking stellen aan moeders die het nodig hebben. Wat geweldig! Het is een kleine ruimte met een bank, een kast, een keukenblok en een slaapkamer. Ik vraag waar de kruiken zijn. Er is er één. Ik probeer het verkalkte ding open te krijgen. Als ik vraag of er een waterkoker is, wijst ze naar de kast. Alleen daar is een stopcontact die het doet. “Waar heb je een theedoek?” vraag ik. “Waarschijnlijk op het was rekje in de slaapkamer.” Ik vind ‘m niet op het overvolle rek. De eigenaresse van het huis komt met een bord warm eten voor Cheyenne. Cheyenne geeft haar baby aan haar en zegt dat ze zin heeft in een sigaret. Maar ze gaat eerst haar oudste zoontje naar bed brengen. Als ik naar buiten loop snuif ik de gezonde boeren lucht op en rijd het erf af met een diepe zucht.