Een geplande keizersnede: dit moet je weten!

Tegenwoordig bevalt in Nederland ongeveer 18% van de vrouwen via een keizersnede, een ingreep die steeds vaker wordt uitgevoerd. Dit kan een geplande of een niet-geplande keizersnede zijn. Lees in dit Advies artikel alles over hoe een geplande keizersnede verloopt, wat je kunt verwachten en waarom een keizersnee soms noodzakelijk is.

In tegenstelling tot een natuurlijke vaginale bevalling wordt de baby bij een keizersnede (sectio caesarea) via een incisie in de buikwand geboren in een operatiekamer. Een geplande keizersnede wordt vaak om medische redenen ingezet, zoals een stuitligging van de baby of een eerdere keizersnede. Een niet-geplande keizersnede, ook wel een spoedkeizersnede genoemd, vindt onverwacht plaats tijdens de bevalling, wanneer complicaties optreden die een vaginale bevalling te risicovol maken.

Waarom een geplande keizersnede?

In Nederland is iets meer dan de helft van alle keizersnedes de geplande variant. Er zijn verschillende redenen waarom een geplande keizersnede nodig kan zijn. In Nederland wordt dit meestal om medische redenen gedaan. Enkele veelvoorkomende redenen zijn:

• Een smal bekken: Als het bekken van de vrouw te smal is, kan de baby niet via de normale weg worden geboren.
• Ligging van de baby: Als de baby in een lastige positie ligt, zoals dwars of in stuitligging, is een keizersnee vaak de veiligste optie.
• Eerdere operaties: Als de vrouw eerder een operatie heeft gehad, bijvoorbeeld vanwege een verzakking, kan een keizersnee worden aangeraden. Ook een eerdere keizersnede verhoogt de kans op een volgende bevalling met keizersnede.
• Placenta voor de baarmoedermond: Dit kan de weg blokkeren voor een vaginale bevalling, waardoor een keizersnee nodig is.
• Vleesboom: Een vleesboom (myoom) kan de bevalling bemoeilijken en een keizersnee noodzakelijk maken.
• Complicaties tijdens de zwangerschap: Bijvoorbeeld bij zwangerschapsvergiftiging, wat gevaarlijk kan zijn voor moeder en baby.

Wanneer vindt een geplande keizersnede plaats?

Een geplande keizersnede wordt meestal uitgevoerd in de 38e of 39e week van de zwangerschap. Op dat moment is de baby klaar om geboren te worden. Het is belangrijk om de keizersnede niet te laat te plannen, omdat de bevalling anders vanzelf kan beginnen, wat risico’s kan opleveren. Meestal krijg je van de gynaecoloog ruim van tevoren te horen wanneer de keizersnede zal plaatsvinden. Zo weet je al van tevoren op welke dag jullie baby geboren zal worden.

Wat je kunt verwachten tijdens de operatie

Een keizersnede gebeurt onder algehele narcose of met een ruggenprik. De operatie duurt gemiddeld 45 minuten, maar de baby wordt vaak al na 15 minuten geboren. In sommige gevallen mag de partner de navelstreng doorknippen, maar dit hangt af van de situatie. De partner mag er meestal wel bij zijn, mits hij of zij speciale kleding draagt.

Tijdens de operatie wordt er een bikinisnede gemaakt net boven het schaambeen. Dan worden het vet onder de huid en een laag bindweefsel doorgesneden. De lange buikspieren worden voorzichtig opzij geschoven en de buikholte wordt geopend. De blaas wordt losgemaakt van de baarmoeder en voorzichtig naar beneden geschoven. Vervolgens wordt via een horizontale incisie in de baarmoeder je baby voorzichtig naar buiten gehaald. Het is daardoor een flinke buikoperatie.

Verschillende soorten geplande keizersnedes:

Tegenwoordig kun je bij sommige ziekenhuizen in Nederland kiezen voor twee types keizersnede.

• Gentle Sectio: Bij een geplande keizersnede gaat het in principe altijd om de natuurlijke keizersnede, oftewel ‘gentle sectio’. Om het kennismakingsmoment te bevorderen, kijk je mee op het moment dat je kindje wordt geboren. Daarnaast wordt je kleintje, na een korte controle door een kinderarts, meteen op je borst gelegd en blijft daar zo lang mogelijk.
• Mother Assisted Sectio: Bij een moeder geassisteerde keizersnede mag je als moeder de baby zelf aanpakken tijdens de operatie en direct op je borst leggen. Op deze manier ben jij de eerste die de baby aanraakt en kan er meteen huid op huid contact plaatsvinden. 

Hoe voorbereiden op een geplande keizersnede?

Omdat je weet dat de bevalling via een keizersnede zal gaan, is het handig om je goed voor te bereiden. Lees samen de procedure door, zodat je weet wat er gaat gebeuren. Deze informatie krijg je meestal van het ziekenhuis, maar je kunt ook online-informatie vinden.

Zorg ervoor dat je vluchtkoffer klaarstaat en vergeet niet een camera mee te nemen. Tijdens de keizersnede mag je partner namelijk foto’s maken. Dit is fijn, omdat je bij een keizersnee de geboorte minder bewust meemaakt dan bij een natuurlijke bevalling. Later kun je dan alles nog eens terugkijken. Omdat het herstel na een keizersnede langer duurt, is het slim om nu al extra hulp te regelen voor de kraamweek. Denk bijvoorbeeld aan kraamzorg of hulp van familie.

Herstellen na de geplande keizersnede

Als alles goed gaat, wordt de baby direct na de geboorte bij de moeder gelegd. Als er complicaties zijn, gaat de baby eerst naar een couveuse. Na de keizersnee blijf je 3 tot 7 dagen in het ziekenhuis. Ook na thuiskomst moet je het rustig aan doen. Onderschat de impact van een keizersnede niet. Door de operatie, de grote wond en de opzij geduwde buikspieren, duurt het herstel langer dan na een vaginale bevalling. Het herstel duurt ongeveer zes weken. In die periode mag je niet tillen, geen auto rijden en zo min mogelijk traplopen. Na zes weken ga je terug voor een nacontrole bij de gynaecoloog, en dan is je kraamtijd officieel voorbij.

Leestip: "De keizersnede maakte me bang om seks te hebben"