Koemelkallergie baby: symptomen en behandeling

Koemelkallergie is de meest voorkomende voedselallergie bij baby's. Wanneer jouw baby vaak huilt en vaak last heeft van verschillende kwaaltjes, kan het zijn dat hij een koemelkallergie heeft. Hieronder vertellen we je hoe je een koemelkallergie bij je baby herkent én wat de behandeling is. 

Wat is een koemelkallergie?

Jaarlijks wordt bij ongeveer 3.500 baby's een koemelkallergie vastgesteld. Bij een koemelkallergie maakt je baby antistoffen tegen koemelkeiwitten. 

Normaal gesproken wordt koemelk in de darmen in stukjes gesplitst. Die stukjes worden door de darmen gezeefd en in het bloed opgenomen. Bij baby's zijn de darmen nog niet volgroeid. Hierdoor laten de darmen  eiwitten door die niet volledig verteerd zijn. Die komen vervolgens in de bloedbaan terecht. Bij sommige baby's reageert het immuunsysteem daarop door allergische antistoffen aan te maken. Dit veroorzaakt een allergische reactie.

De klachten van koemelkallergie ontstaan na het drinken van koemelk. Vaak treden klachten op wanneer je overgaat van borstvoeding naar flesvoeding. Soms komt het voor dat je kind al klachten krijgt wanneer je als moeder koemelk drinkt en je kind dit binnenkrijgt via de borstvoeding. 

Symptomen koemelkallergie baby

Koemelkallergie bij baby’s is vaak moeilijk te herkennen, omdat de symptomen vaak lijken op symptomen van andere allergieën of niet-allergische aandoeningen. Geen enkel symptoom is typisch voor deze aandoening. Het is vaak een combinatie van klachten die wijst op een koemelkallergie.

Symptomen van koemelkallergie zijn onder andere:

• Huidklachten: eczeem, jeuk, rode uitslag, galbulten, oedeem, netelroos, vochtophoping in mond, lippen & oogleden.
• Maag- en darmklachten: buikpijn, krampjes, (veel) spugen, diarree, obstipatie, rectale bloedingen.
• Luchtwegklachten: hoesten, benauwdheid, piepend ademhalen en/of een loopneus.
• Hart- en vaatklachten: duizeligheid, flauwvallen, daling van de bloeddruk, anafylactische shock.
  
• Overig: ontroostbaar (veel) huilen, overstrekken, slaapproblemen, groeivertraging, gedragsklachten.

De meeste baby’s, kinderen en volwassenen met koemelkallergie hebben twee of meer van de bovenstaande klachten. De klachten ontstaan meestal wanneer wordt overgegaan van borstvoeding naar flesvoeding. Soms krijgt je kind al klachten wanneer jij als moeder koemelk drinkt en je kind dit binnenkrijgt via borstvoeding. 

Soms leidt een koemelkallergie tot een anafylactische shock. Dit is een ernstige allergische reactie die optreedt binnen enkele minuten tot enkele uren na inname van melkeiwit. Neem direct contact op met de spoedeisende hulp als dit gebeurt.

Baby’s en kinderen met koemelkallergie reageren soms ook allergisch op andere voedingsmiddelen. De structuur van het koemelkeiwit die de allergische reactie veroorzaakt, lijkt namelijk op de structuur in andere voedingsmiddelen. Kinderen met koemelkallergie kunnen daardoor ook allergisch reageren op rundvlees, geitenmelk en paardenmelk. 

Lees ook: alles over voedselallergie bij baby's

Koemelkallergie of lactose-intolerantie?

Verwar koemelkallergie niet met lactose-intolerantie. Bij voedselintolerantie (zoals lactose-intolerantie) gaat het niet om een allergische reactie op een allergeen. De klachten worden veroorzaakt door een tekort aan een bepaald enzym om voedsel te verteren. 

Bij lactose-intolerantie is er een tekort aan het enzym lactase. Hierdoor kan lactose niet goed verteerd worden. Het gevolg hiervan zijn vaak buikklachten. 

Baby's maken in het begin van hun leven meer lactase aan om de grote hoeveelheden melk te kunnen verteren. Daardoor komt lactose-intolerantie minder aak voor.  Vanaf het derde levensjaar neemt de productie van het enzym lactase in de darmen af. Dan kan lactose-intolerantie zich ontwikkelen. 

Onderzoek koemelkallergie baby

Doordat de klachten zo aspecifiek zijn, wordt een koemelkallergie vaak niet direct herkend. Als je vermoedt dat je baby allergisch is voor melk, kun je het beste contact opnemen met de huisarts. Samen met de arts kun je onderzoeken of je kind daadwerkelijk een allergie heeft. Soms is het nodig om naar het ziekenhuis te gaan.

Het onderzoek naar koemelkallergie gebeurt in drie fases: eliminatie, provocatie en reëliminatie.

1. Eliminatie

In deze fase worden alle producten met koemelkeiwit vermeden, om te zien of de klachten van je baby daardoor afnemen. 

Als je borstvoeding geeft, kan je baby allergisch reageren op de koemelk die jij inneemt. Dit betekent dat je als moeder vier weken lang een koemelkeiwitvrij dieet moet volgen. Dit betekent dat je geen dierlijke melkproducten zoals melk, karnemelk, yoghurt, kwark, kaas en roomboter gebruikt. Ook melk en melkproducten van andere dieren moeten vermeden worden. Koemelk zit verwerkt in veel producten, ook in producten waarvan je het niet verwacht. Een diëtiste kan advies geven.

Als je flesvoeding geeft, krijgt je baby speciale flesvoeding voorgeschreven die alleen op doktersrecept verkrijgbaar is. Bij deze voeding zijn de koemelkeiwitten in kleine stukjes geknipt (gehydrolyseerd). Hypoallergene voeding uit de supermarkt bevat vaak melk van andere zoogdieren. Dit wordt in het eerste jaar afgeraden, net als kunstvoeding op basis van soja- of amandelmelk.

2. Provocatie

In deze fase wordt de koemelk weer aan het dieet toegevoegd. Zo kan er gekeken worden of de klachten weer erger worden. Doe dit het liefst onder medisch toezicht.

Je kind krijgt op twee verschillende dagen testvoeding met of zonder koemelk. Zowel jij als de arts weten niet of de voeding koemelk bevat, een derde persoon weet dit wel. Dit noem je 'dubbelblind en placebogecontroleerd'. Als je kind klachten krijgt na het drinken van koemelk is de kans groot dat hij allergisch is voor koemelk.

3. Reëliminatie

In deze laatste fase wordt de koemelk weer uit het dieet van jouw of die van je baby geschrapt. Als de klachten afnemen, kan koemelkallergie definitief vastgesteld worden.

Behandeling koemelkallergie bij baby's

Als is vastgesteld dat je kind koemelkallergie heeft, volg jij of volgt je baby een koemelkvrij dieet. Gelukkig groeien de meeste baby's in hun eerste levensjaar over de allergie heen. Controleer daarom regelmatig of je baby nog allergisch reageert op koemelk. 

Kinderen met een allergie voor koemelk beginnen net als andere kinderen tussen vier en zes maanden met eerste hapjes, zoals fruit- of groentehapjes of brood. Dit is belangrijk voor de ontwikkeling van het afweersysteem.

Is koemelkallergie erfelijk?

Erfelijkheid speelt een rol bij koemelkallergie. Als je baby een ouder, broertje of zusje heeft met een allergie (eczeem, hooikoorts, astma) an is de kans op een koemelkallergie bij je kind groter.