Alles over slaapproblemen bij kind en baby
Oorzaken, tips en advies
Als ouder kom je vaak voor uitdagingen te staan, vooral als het gaat om het slaappatroon van je kind. De nachtrust van je kleintje is niet alleen cruciaal voor zijn of haar gezondheid en ontwikkeling, maar heeft ook een grote impact op jouw eigen welzijn als ouder. Vooral als slapen niet zo gesmeerd gaat. Maar waar komen slaapproblemen bij kinderen en baby's vandaan en hoe kun je ze aanpakken? In deze Advies Blog geven we antwoord op deze vragen.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Slaapcoach Melanie Zon, onderdeel van de Mamaplaats Expert Poule.
Jonge baby's hebben nog geen slaapritme. Pas in de loop van het eerste jaar leert je baby het verschil tussen dag en nacht. De slaapjes worden dan in de nacht steeds langer en overdag steeds korter. Sommige baby's die wel al snel doorslapen, doen dat opeens niet meer. Ook dat is normaal. De meeste slaapproblemen zijn tijdelijk en verdwijnen vanzelf na een aantal weken of maanden.
Waarom hebben kinderen en baby's slaapproblemen?
"Slaapproblemen bij kinderen en baby's worden vaak veroorzaakt door de drukte en afleidingen van het moderne leven", stelt Melanie. "Het is belangrijk om een rustige en voorspelbare bedtijdroutine te creëren. Daarbij komen nog de hormoonverstorende stoffen in onze omgeving, zoals in verzorgingsproducten en voeding, die ook invloed kunnen hebben op hun slaap."
Andere veel voorkomende oorzaken van slaapproblemen zijn:
- Je kind heeft het te warm of te koud in bed.
- De kamer is niet donker genoeg. Te veel licht 's nachts verstoort het natuurlijke bioritme.
- Spanning, ruzie en onrust in huis.
- Een onrustige omgeving, zoals harde geluiden. Een constant laag en zacht geluid (white noise) kan juist wel helpen.
- Je kind is ergens bang voor.
- Je kleintje is ziek of heeft pijn. Als je kind ziek is of pijn heeft, kan het ritme in de war zijn.
- Oververmoeidheid of te veel slaap overdag. De juiste wakkertijden per leeftijd zijn heel belangrijk.
Tips en routines voor betere nachtrust
Voordat baby's in slaap vallen, is het vrij normaal dat ze nog even wat pruttelen. Ook voor wat oudere kindjes is het normaal als ze nog wat zingen, spelen of brabbelen. Dit gedrag helpt hen om te ontspannen en zich voor te bereiden op de slaap. Als het moeilijk blijkt voor je kleintje om in slaap te vallen, hoef je je geen zorgen te maken. Hier zijn enkele tips die je kunnen helpen:
Slaapritueel
Het is belangrijk om overdag dutjes toe te staan en een consistent slaapritueel te volgen voor het slapengaan. Volgens Melanie kan het overslaan van dutjes overdag leiden tot vermoeidheid en meer nachtelijk waken. Een duidelijke en voorspelbare routine kan hierbij helpen.
Verhaaltjes voorlezen
Verhaaltjes voorlezen is een goede manier om de dag rustig te eindigen. Maak hier een terugkerend fenomeen van. Door elke dag vlak voor het slapen gaan voor te lezen, weet je kind waar het aan toe is en dat helpt om te ontspannen. Doe dit als je kind al in pyjama is, de tanden gepoetst zijn en het klaar voor zijn bedje is. Met wat oudere kindjes kun je voordat je aan het boekje begint ook even de dag doornemen.
White noise
Ook white noise (witte ruis) is een beproefd hulpmiddel om kleintjes te helpen bij het vatten van slaap. Let daarbij wel op dat het apparaat niet te dichtbij staat (1,5 tot 3 meter van het bedje) en dat je het alleen bij het slapen gebruikt en niet om overdag te kalmeren. Niet iedere baby reageert er meteen goed op, dus geef het wat tijd.
Massage
Heb je het gevoel dat je kind gespannen gaat slapen? Dan kan een kind- of babymassage uitkomst bieden. Dat is niet alleen voor je kleintje ontspannend, maar ook voor jou!
Tekenen van slaapproblemen om op te letten
Het is normaal dat baby's 's nachts wakker worden voor een voeding, maar als dit te vaak gebeurt, kan er meer aan de hand zijn. Hieronder nog een aantal voorbeelden om op te letten:
Moeite met in slaap vallen: Als je kleintje veel tijd nodig heeft om in slaap te vallen en vaak onrustig is voordat hij of zij in slaap valt, kan dit wijzen op slaapproblemen.
Vaak wakker worden tijdens de nacht: Als je merkt dat je kleintje regelmatig wakker wordt tijdens de nacht en moeite heeft om weer in slaap te vallen, kan dit een teken zijn van slaapproblemen.
Onrustig slapen: Let op tekenen van onrustig slapen, zoals veel draaien en woelen, kreunen of huilen in de slaap. Dit kan wijzen op ongemak of problemen met de slaap.
Korte dutjes overdag: Als je kleintje moeite heeft om lange dutjes te doen overdag en vaak wakker wordt tijdens de slaap, kan dit een teken zijn dat er iets aan de hand is met de slaap van je kindje.
Melanie: ''Overdag wil je dat je kindje per slaapje minimaal 1 slaapcyclus kan afronden. Voor baby’s is dat 45 minuten, rond de 1 jaar 50 minuten. Vanaf 2 jaar is dit 60 minuten."
Advies voor ouders van kinderen die niet in slaap vallen
Wees geduldig en begripvol als je kleintje moeite heeft om in slaap te vallen. Het kan tijd kosten voor kinderen om zich aan te passen aan nieuwe slaapgewoonten, dus blijf kalm en geef het de tijd. Houd een consistente bedtijdroutine aan, zodat je kleintje weet wat er van hem of haar wordt verwacht en zich kan voorbereiden op het slapengaan. Dit kan helpen om een rustiger overgang naar de slaap te bevorderen. "Luister naar je onderbuikgevoel! Mama's knows best. Er is altijd een reden waarom je kindje niet in slaap valt," zegt Melanie.
Wil je op zoek gaan naar de oorzaak? Dan kan een professional zoals bijvoorbeeld Melanie je helpen! ''Ik kijk onder andere naar de zwangerschap zelf, de bevalling, voedingspatroon (wat, wanneer, hoeveel), of er onruststokers aanwezig zijn, het ritme en ga zo maar door.''