7 maanden geleden
Kritiek op toetscultuur bij basisscholen
Steeds vaker kiezen basisscholen voor een andere lesmethode.
Vanaf groep drie zit je kleintje al in het leerlingvolgsysteem. De toetsen die je kind maakt, met de doorstroomtoets (voorheen Cito) in groep acht, zijn voor een groot deel bepalend voor de rest van hun school carrière. Steeds meer onderwijsprofessionals keren zich tegen deze manier van onderwijs geven. En steeds vaker kiezen basisscholen daarom voor een andere lesmethode. Benieuwd naar meer? Blijf lezen!
Door deze toetscultuur komen kinderen op verkeerde scholen terecht, de maatschappij loopt talent mis en het onderwijs verslechtert, schrijft Vrij Nederland in een artikel aan de hand van uitgebreid onderzoek.
Toetscultuur begint op basisschool
De doorstroomtoets, eerst bekend als de Cito-toets, werd ooit bedacht om alle kinderen gelijke kansen te geven. Een andere reden voor het invoeren van deze toets is dat leraren niet altijd objectief kunnen beoordelen. Sinds 2014 is er in Nederland een verplicht leerlingvolgsysteem. Dit betekent dat leerlingen vanaf groep één worden gevolgd. Karen Heij ontwikkelde oorspronkelijk toetsen voor het basisonderwijs, maar later ging ze de wetenschap in en deed onderzoek naar de Nederlandse toetscultuur. Volgens haar kun je met toetsen zoals de Cito-toets kinderen wel in categorieën indelen, maar je kunt niet echt hun talenten vaststellen of beoordelen wat ze wel of niet hebben geleerd.
Pleiten voor talentgericht onderwijs
In Nederland gaat al jarenlang de helft van de leerlingen naar het vmbo, 30 procent naar de havo en 20 procent naar het vwo. Heij zegt dat de overheid de toets gebruikt om alles onder controle te houden. Ze wil graag dat het onderwijs meer kijkt naar talenten van kinderen. En dat betekent dat je langer op dezelfde school zou moeten kunnen blijven, met leraren die anders zijn opgeleid en scholen die anders zijn ingericht. Ook blijkt dat als je kinderen al op jonge leeftijd selecteert, de kansenongelijkheid alleen maar groter wordt. "We weten dat hoe vroeger we meten, hoe meer de afkomst van invloed is." En ook het leerlingvolgsysteem helpt niet echt, omdat kinderen hierdoor al heel vroeg in een 'hokje' worden geplaatst. Maar de mensen die voorstander zijn van het leerlingvolgsysteem zeggen juist dat het niet bedoeld is om kinderen te labelen, maar om ze te helpen groeien.
Eigen basisschool in huis
Marlies Naus is in haar woning in Brakkenstein (Nijmegen) een eigen basisschool begonnen voor - nu nog - drie leerlingen, genaamd Mango. Naus was twintig jaar lerares op een reguliere basisschool, maar voelde in haar hart dat het anders kon. Geen reken- en taalles, toetsen of strikte lesuren, maar kinderen die zelf bepalen wat ze leren en dat op hun eigen tempo doen. "Met een meer positieve energie. Ik miste de vrijheid om te spelen en het natuurlijke leerproces van kinderen. We lijken te zijn vergeten dat niet alle dertig leerlingen in groep 3 op dezelfde manier kunnen leren lezen. Maar dat werkt gewoon niet voor iedereen," vertelde ze aan de Gelderlander. Bij deze school draait alles om 'intrinsieke motivatie' - oftewel, kinderen kiezen zelf wat ze willen leren en docenten ondersteunen hen daarbij. "Stel je voor dat een kind zegt: 'Ik wil de tafeltjes leren.' Dat kan gewoon aan tafel, maar ook op een trampoline. We passen ons aan aan wat bij het kind past."
Het is hier niet nodig om kinderen te overtuigen om taal of rekenen te leren. "Jonge kinderen hebben een open houding, ze stellen veel vragen. En waarom zou je niet willen lezen? Als je het kunt, maak je deel uit van de maatschappij." Bovendien is er elke ochtend een kringgesprek waarin dieper wordt ingegaan op verschillende onderwerpen, zoals de Romeinen. Kinderen leren over onderwerpen die ze nog niet kennen en kunnen er later meer over vragen. Rapporten zijn er eigenlijk niet. De voortgang wordt bijgehouden in een eigen ‘leerlingvolgsysteem’. Daarin kunnen de leerlingen hun eigen doelen opschrijven en vullen ze samen met hun docenten in hoever ze op een bepaald punt zijn. Meer hierover lezen? Klik dan op de volgende link: Een eigen basisschool beginnen in huis: kan dat?
