Zwanger en helse jeuk
Hevige jeuk is hét verschijnsel van zwangerschapscholestase. Jeuk klinkt misschien als een onschuldige kwaaltje, maar het kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen bij de zwangere vrouw, vroeggeboorte en zelfs overlijden van de ongeboren baby. Zaterdag 25-10-22 verscheen een interview met mij op nu.nl over dit onderwerp.
"Het begon bij 32 weken zwangerschap met vervelende jeuk op mijn buik', vertelt Hanne van Willigenburg.
"Ik was nooit eerder zwanger geweest, dus dacht: dit komt vast doordat je huid uitrekt. Maar al snel had ik gruwelijke jeuk over mijn hele lichaam, ik hield het echt niet meer uit. Bij de verloskundige gingen meteen alle alarmbellen af: zwangerschapscholestase. Een ophoping van gal in de galwegen. Ik moest direct door naar het ziekenhuis.'
Leverschade en foetus in gevaar
Een bloedtest bevestigde wat de verloskundige al dacht. "Mijn leverwaarden waren enorm verstoord, ik moest misschien wel ingeleid worden om mezelf en mijn baby te beschermen", vertelt Van Willigenburg."Daar had ik totaal niet aan gedacht, ik voelde me zo fit en de zwangerschap verliep vlekkeloos."
"Behalve jeuk zijn er bij zwangerschapscholestase geen andere heftige symptomen. Ondertussen loopt wel de foetus mogelijk gevaar."
- Sam Schoenmakers, gynaecoloog -
Het is een beeld dat gynaecoloog Sam Schoenmakers herkent. "Behalve jeuk, die in het begin vaak vooral in de nacht plaatsvindt en veelal op handpalmen en voetzolen zit, zijn er bij zwangerschapscholestase geen andere heftige, opvallende symptomen. Ontlasting kan ontkleurd zijn en de urine wat donkerder. Maar ondertussen begint er tijdelijke leverschade bij de zwangere te ontstaan en loopt de foetus mogelijk gevaar", zegt hij.
Vroeggeboorte door zwangerschapscholestase
Bij zwangerschapscholestase neemt de stuwing van gal bij de moeder toe. Dit verhoogt de hoeveelheid galzure zouten in de bloedsomloop van de moeder en hierdoor ook in de bloedsomloop van het ongeboren kind.
"Doordat de lever van het ongeboren kind nog niet voldoende werkt, is de foetus voor de afvoer van deze hoge concentraties afhankelijk van de placenta. De afvalstoffen moeten dus terug naar de bloedsomloop van de moeder. Alleen lijkt ook dit transport minder goed te werken bij zwangerschapscholestase", legt Schoenmakers uit.
"Deze hoge waardes van galzuren in de bloedsomloop van het ongeboren kind kunnen schadelijk zijn voor de foetale hartcellen. De foetus kan hartritmestoornissen krijgen die tot sterfte kunnen leiden. Ook kan zwangerschapscholestase voor vroeggeboorte zorgen."
Flink herstellen
Uiteindelijk wordt ook de baby van Van Willigenburg te vroeg gehaald. "Het ziekenhuis wilde ons eerst de keuze laten, maar drong toch aan op een inleiding bij 35 weken. De weken ervoor werd ik dagelijks gemonitord, een heel onzekere en angstige tijd. Ik was steeds bang dat ik mijn kindje niet meer zou voelen", vertelt ze.
"Met mijn kindje kwam alles gelukkig goed na de vroeggeboorte, zelf moest ik flink herstellen. Mijn lever en nieren hadden een klap gehad van de cholestase."
Opnieuw mis bij volgende zwangerschap
Van Willigenburg kreeg bij haar tweede en derde zwangerschap opnieuw te maken met de kwaal. "Waarschijnlijk door genetische factoren; ze weten niet waarom ik hier zo gevoelig voor ben. Toen de helse jeuk rond 34 weken weer begon, wist ik het meteen. Ik was me deze zwangerschappen veel bewuster van de risico's ervan voor de baby en mezelf, maar gelukkig hebben we er allemaal niets aan overgehouden", vertelt ze. "Behalve dat alle kinderen te vroeg geboren zijn."
Wie zwanger is en hevige jeuk krijgt, kan het beste contact opnemen met de verloskundige of behandelend gynaecoloog. "Zwangerschapscholestase komt meestal in de tweede helft van de zwangerschap voor. Krijg je deze diagnose, dan zullen de leverfuncties worden gemonitord en kun je een zalf of bepaalde medicatie krijgen tegen de jeuk. Ook is er een middel, Ursochol, dat gebruikt wordt om de concentratie galzuren te verlagen. Of dit ook foetale sterfte kan voorkomen, is nog niet duidelijk", zegt gynaecoloog Schoenmakers.
"De internationale richtlijn adviseert om de geboorte op te wekken vanaf 37 weken bij ernstige zwangerschapscholestase. In geen geval is het de bedoeling dat een kindje langer dan 40 weken blijft zitten, vanwege de hogere kans op overlijden van de baby."
Lees ook: Volg je droom - we gaan 2 maanden op reis met onze 4 kinderen"