11 maanden geleden
Kieskeurige eters: oorzaken & tips van een expert
"Zucht... daar gáán we weer!"
Kieskeurige eters: ze zijn nét even anders.
En vormen vaak een uitdaging voor veel ouders.
Logisch: want als je kind weinig of geen dingen wil eten die jij wél in gedachten hebt, dan kan dat een aardige uitdaging vormen en je soms tot wanhoop drijven!
De een eet alleen bepaalde producten, wil geen nieuwe dingen proeven, de ander eet misschien weinig tot geen groente/fruit of wil bijvoorbeeld geen warm eten. Je hebt kieskeurige eters die de ene keer wél iets eten en de andere keer weer niet, die de ene keer wel zelf eten en de andere keer lukt het ze niet goed. En je hebt ook kids die alleen met een filmpje willen eten.
Kortom: je hebt ze in alle soorten, maten én leeftijden - van jong tot oud(er)!
Als ouder heb je vaak je best gedaan in de keuken, en als het dan tijd is om aan tafel te gaan, dan begint het weer! Je trekt je tactieken-box open en denkt “wat zullen we nu weer eens inzetten?” Toch ben je ook gewoon een mens en ondanks alle liefde voor je kind heb je hier ook niet altijd zin in en wil je gewoon (gezellig samen) eten.
Vaak voelen kieskeurige eters zich onbegrepen, ook door hun ouders. Want ze lijken verwend op basis van het gedrag dat ze laten zien. Alleen kan er veel meer achter zitten dan dat je kunt zien en horen bij je kind.
De "bekende" uitspraken zijn in beide gevallen hetzelfde: “ik lust dat niet”, “ik vind dit niet lekker!”, “ik heb geen honger meer”.
Soms is het kieskeurige eten een fase, en gaat dit vanzelf weer over. Alleen als je kind langer dan een half jaar dit eetgedrag laat zien, dan kan er meer achter zitten.
Of wanneer je kind plotseling tussen het tweede en vierde levensjaar begon met kieskeurig eten, sinds de overgang naar vaste voeding moeite heeft met andere producten, bepaalde structuren, of het warme eten, óf dat je kind bijv. de ene keer wel en de andere keer niet hetzelfde product wil eten.
Hier lees je meer over de verschillende oorzaken!
De achterliggende oorzaak
Je kind is moe
Aan het einde van de middag zijn veel (jongere) kids vaak moe en komen ze daardoor moeilijker tot eten. Het lijf is moe en alles wat dan net buiten het idee van je kind gaat, kost dan veel moeite. Dus ander eten (dan dat ze in gedachten hebben), of bijv. zelfstandig eten.
Je kind lust dit écht niet
We hebben allemaal zo onze voorkeuren, dit geldt ook voor je kind! Het kan zijn dat je kind dit eten écht niet lust. Vaak heeft dit betrekking op een of meerdere voedingsmiddelen en is dit meer uitzondering dan regel.
Het smaakt nét anders dan de vorige keer
Vorige keer had je iets klaargemaakt voor je kind, toen smaakte het heerlijk. Dit keer vind je kind het toch niet lekker. Als je kind in de ik-vind-dit-niet-lekker-fase zit, ook wel de ontdekkingsfase, dan kan het zijn dat je kind een wisselend beeld laat zien. Of iets niet meer eet wat de eerste keer wél lekker was. Dit kan dan op een later moment ineens weer terugkomen/interessant zijn.
Je kind had iets anders in gedachten
Vol verwachting klopt het hart - en gatver! Spruitjes, daar had ik nou nét geen zin in. Deze oorzaak hangt deels samen met nummer 3 - het beeld van wat je kind in gedachten had, matcht in ieder geval niet met wat voor hem/haar op tafel staat!
“Monkey sees, monkey do”
Kinderen leren door het voorbeeld van anderen in hun omgeving te volgen, dit kan van volwassenen zijn of van andere kinderen. Ze kopiëren eigenlijk letterlijk hoe ze jou met eten zien, horen en voelen omgaan. Houd je zelf niet van bepaalde groente? Dan kan het zijn dat je kind daar net zo op reageert. Pak je zelf niet vaak fruit? Dan kan het zijn dat dit ook invloed heeft op het voedingspatroon van je kind.
Gedrag
Tegenover jou zit een meesterbrein. Vergis je niet in de lengte van je kind, die hersens slaan alles feilloos op en weten geniale wegen te bedenken hoe ze toch kunnen krijgen wat ze willen. Dit kan zelfs tot driftbuien aan toe gaan, om het eten te krijgen wat ze willen. De lijn tussen deze oorzaak en nummer 7 is echter heel dun en voor ouders soms lastig te onderscheiden.
De mondontwikkeling is anders verlopen
Soms kan het voorkomen dat de mondontwikkeling bij je kind anders verlopen is. Je kunt het zien als het systeem van je kind, dat zich nét anders ontwikkeld heeft.
Hierdoor zit er een "hobbeltje" in het systeem waardoor de informatie anders verwerkt wordt. Je kind ervaart hierdoor het eten (informatie/prikkels) in het mondgebied anders, waardoor je kind anders op het eten reageert, moeite heeft met eten of selectief wordt.
Je kind voelt dan het eten in de mond te goed of juist niet goed, wat ervoor kan zorgen dat je kind heel selectief wordt in keuzes qua voedsel en dat je een kind bijvoorbeeld vaak angst laat zien bij het eten. Het kan dan juist ook zijn dat het lijkt of je kind er niets om geeft. Zonder eten naar bed? Prima.
Dit anders voelen in de mond kan er ook voor zorgen dat je kind geen groente/fruit wil eten of juist geen warm eten wil eten en liever brood eet.
Dat je kind de ene keer wél en de andere keer niet iets wil eten, kan komen doordat je kind de mond niet goed voelt en hierdoor slecht voelt of het eten “veilig” of een onveilige prikkel is.
In de basis komt dit vaak doordat de mondontwikkeling anders verlopen is, wat meestal voortkomt uit een anders verlopende prikkelverwerking bij je kind. Dit klinkt misschien ernstiger dan dat het is.
Elk kind (met en zonder “label”) heeft namelijk prikkelverwerking, dit vormt de basis van de ontwikkeling van ieder kind en het is de verwerking van informatie door de (8) zintuigen.
Op de foto hieronder zie hoe de ontwikkeling van je kind verloopt, je kunt deze vergelijken met de groei van een boom. Deze verloopt van de basis naar de top (de vruchten).
Verloopt dit proces bij jouw kind anders, dan wordt de informatie dus nét anders verwerkt. Ook in het tastzintuig, wat onder andere in de mond en de handen van je kind aanwezig is.
En welke je nou nét allebei nodig hebt om goed te kunnen eten!
Als je deze oorzaak bij je kind op tijd aanpakt, komt de mondontwikkeling weer verder op gang en gaat je kind meer (kunnen) eten. Heeft je kind teveel negatieve ervaringen opgedaan doordat hij/zij het eten in de mond anders ervaarde, dan kan dit leiden tot ARFID (Avoidant Restrictive Food Intake Disorder).
Herken je je kind in deze oorzaak? Zorg dan dat je er op tijd bij bent. Het kieskeurige eten van je kind gaat dan niet vanzelf over en je kind heeft jouw hulp nodig en die van een professional.
Tips: wat kun je doen?
Wees consequent
De belangrijkste tip - zeker voor dat meesterbrein wat je tegenover je hebt. Werk met duidelijke regels en zorg dat je hierin zoveel mogelijk afstemming hebt met je partner. Kinderen voelen namelijk ook feilloos wanneer iets bij papa wel kan en bij mama niet (of andersom).
Haal de druk eraf
Je kind voelt heel goed aan hoe jij er op dit moment in zit. Voelt je kind dat jij bepaalde verwachtingen hebt, boos bent of dat het nú moet gebeuren?
Dan kan het zijn dat je kind dichtklapt of daardoor niet tot eten komt. Kijk of je voor jezelf een manier kunt vinden om oké te zijn met wat je kind eet - hoe uitdagend dat ook kan zijn.
En het is ook zeker menselijk als dit niet altijd lukt. Wel kan dit het eten/de maaltijd voor jezelf makkelijker maken, omdat je niet meer continu een bepaalde emotie voelt bij wat je kind doet.
Maak het leuk
Kijk of je het leuk kunt maken waar dit voor jou lukt. In plaats van we eten vanavond bietjes - we eten vanavond - en verpak het in de fantasiewereld van jouw kind. Ook kun je een vormpje maken van de groenten of bijv. een feestbroodje maken.
Ontdek
Geef je kind de kans om te ontdekken op een moment dat los staat van het eten. Vaak is dan de druk eraf en komt de nieuwsgierigheid om de hoek kijken omdat er geen verwachtingen zijn.
Niets moet, alles wat je kind doet of proeft is meegenomen.
Laat je kind ook vooral het voedsel met de handen verkennen - dit is de eerste ingang naar de mond! De handen staan namelijk in verbinding met de mond, deze gebieden liggen naast elkaar in de hersenen.
Heb begrip
Heeft je kind echt angst of veel moeite met het eten, probeer dan begrip te hebben. Je kind doet het niet altijd expres, zeker niet in de extremere gevallen - dan kan je kind eigenlijk niet anders dan reageren zoals hij/zij reageert en is het vooral een hulpvraag aan jou als ouder.
Maak het anders klaar
Als je kind moeite heeft met structuren, kan het helpen om het eten anders klaar te maken. Wil je kind geen gekookte wortels? Bied ze eens rauw aan.
Ook kan het je kind helpen om het eten kleiner te snijden als je kind langzaam eet. En kun je het eten ipv in een stamppot of lasagneschotel ook apart op het bord leggen. Of het eten eens pureren en kijken hoe je kind daarop reageert - er zijn zóveel mogelijkheden!
Werk aan de mondontwikkeling
Als je kind moeite blijft hebben met het eten, kan het zeker lonen om aan de mondontwikkeling van je kind te werken. Doe oefeningen voor de mondmotoriek - liefst vanuit spel. Dan heeft het ook de interesse van je kind en is de kans groter dat je kind hierin mee gaat en progressie maakt!
Naast de mondontwikkeling kan het ook nooit kwaad om de handen van je kind te stimuleren. Dit kan bijv. door een sensorische bak (een bak met een materiaal erin, zoals macaroni) of met de handen in scheerschuim spelen.
Wil je weten welke signalen je kieskeurige eter eigenlijk nog meer laat zien?
Dan kun je gratis de Kieskeurige Eters Checklist downloaden via deze link: www.maatwerkmetzorg.nl/checklist
Over Inger
Hi, ik ben Inger Schuijt en ik werk als Prikkelverwerkingstherapeut met Kieskeurige Eters! Eind 2014 kwam tijdens een leer/werkperiode bij het Curaçao Dolphin Therapy Center erachter dat er een fundamentele oorzaak is voor kieskeurig eten bij veel kinderen: de prikkelverwerking.
Hiervoor had ik daar nog nooit van gehoord. Toen ik terugkwam in Nederland, bleken er ook nog weinig professionals en ouders van gehoord te hebben.
Het mooie is dat er ontzettend veel kansen in liggen voor het eten van jouw kind! Veel ouders waarmee ik werk hebben al van alles geprobeerd en hebben vaak ook al professionals zoals logopedist en diëtist bezocht - alleen lijkt niets te werken. Op het moment dat we met de prikkelverwerking aan de slag gaan en “aan de juiste knoppen draaien” - komt hun kind opeens wél weer goed tot eten en nieuwe dingen proeven!
Loop je vast in het eten met je kind of wil je meer weten?
Op mijn website vind je naast verschillende blogs ook een online training met eerste tips + een techniek waardoor jouw kind nieuwe dingen gaat proeven! Daarnaast lees je er meer over de offline en online mogelijkheden voor jouw kind!
www.maatwerkmetzorg.nl
Hartelijke groet, Inger