Libido bestaat niet!

Libido bestaat niet

“Ik heb gewoon een heel hoog libido en zij niet”, zegt de man voor mij in de praktijk terwijl hij naar zijn vrouw knikt. Zij knikt bevestigend.

Een stel van midden 30 heeft zich aangemeld voor een traject bij mij om te werken aan hun seksleven. Al snel wordt duidelijk dat ze beiden vinden dat hij geen probleem heeft en er voornamelijk iets bij haar moet gebeuren om meer zin te krijgen.

Ik zie dit zo vaak. De man wordt als norm genomen – óf, als het over libido gaat, dan wordt degene in de relatie met het "hoogste libido" als norm genomen. De ander moet zich aanpassen. Het probleem is dat in deze zienswijze, we nog te veel vertrekken vanuit een verouderd en niet juist beeld over libido en zin in seks.

Libido bestaat namelijk helemaal niet. Het is geen fixed gegeven dat de ene persoon gewoon veel zin heeft en de andere persoon niet. In werkelijkheid ligt het iets genuanceerder en Emily Nagoski legt dat in haar boek ‘Kom als Jezelf’ (2018) perfect uit:

"Je centrale zenuwstelsel (je hersenen en je ruggenmerg) bestaat uit een reeks samenwerkingsverbanden tussen je seksuele gaspedaal en je seksuele rempedaal".

Hoe werkt het seksuele gaspedaal?

Dit stuk ontvangt informatie over seksuele prikkels in de omgeving – dingen die je ziet, hoort, ruikt, aanraakt, proeft of fantaseert – en stuurt signalen van de hersenen naar de genitaliën met de boodschap: "Ga aan!".

Dit gebied in jouw hersenen is constant aan het rondspeuren in je context (inclusief je eigen gedachten en gevoelens) naar dingen die seksueel relevant zijn. Het systeem is altijd aan het werk, diep onder bewustzijnsniveau. Je bent je er niet van bewust dat het er is, totdat je opmerkt dat je opgewonden raakt en seksueel genot gaat najagen.

Hoe werkt het seksuele rempedaal?

Er zijn twee soorten remmen.

• Eén rem functioneert grotendeels op dezelfde manier als het gaspedaal. Hij registreert alle mogelijke gevaren in de omgeving – alles wat je ziet, hoort, ruikt, aanraakt, proeft of fantaseert – en stuurt signalen van de hersenen naar de genitaliën met de boodschap: "Ga uit!". Deze rem is als de voetrem in de auto, hij reageert op prikkels van het moment. De rem speurt dus de hele tijd naar een goede reden om op dit moment even niet opgewonden te raken; het risico op besmetting met een soa, angst voor een zwangerschap, eventuele sociale consequenties etc. En de hele dag stuurt hij een gestage stroom "Ga uit!"-boodschappen. Deze rem moet voorkomen dat we opgewonden raken op een ongepast moment, bijvoorbeeld tijdens een vergadering of een familiediner.

• De tweede rem is een beetje anders. Die lijkt meer op de handrem in een auto, een permanent en zacht "Nee, dank je"-signaal. Als je probeert te rijden met de handrem erop, kom je misschien wel waar je wezen wil, maar het zal langer duren en veel meer brandstof kosten. De handrem wordt geassocieerd met "angst voor het mislukken van een inspanning", bijvoorbeeld de angst dat je geen orgasme zult krijgen.

Al ons seksueel functioneren kun je zien als balans (of disbalans) tussen remmen en gaspedaal. Als je problemen ondervindt in je seksuele opwinding of verlangen, dan kun je jezelf afvragen; "Zijn er wel genoeg prikkels voor het gaspedaal? Of wordt de rem teveel geprikkeld? Of is er een overtuiging in mij, die mij ervan weerhoudt om me echt over te geven aan opwinding, verlangens en lust (de handrem)?".

Met het stel tegenover mij in de praktijk, deed ik een paar tests om te zien hoe gevoelig hun gas- en rempedaal zijn. Wat bleek? Ze scoorden allebei heel gemiddeld op gevoeligheid, maar ze waren zich beiden niet bewust van de prikkels die haar gaspedaal indrukken. Een gesprek daarover hielp enorm, voor haar was sensualiteit de missing key. Steelse blikken van hem naar haar, een stiekeme tik op de billen, maar ook in haar eentje even dansen op muziek of zichzelf langzaam insmeren met bodylotion; door deze dingen concreet te benoemen konden zij dit makkelijker een plek geven in hun dagelijks leven. Nu wist zij niet alleen wat op zijn gaspedaal drukte, maar kon hij ook met het prikkelen van haar gaspedaal spelen!

Lopen jij en je partner tegen blokkades of problemen aan in jullie liefdesleven? Linda Hauer is seksuoloog en relatiecoach en heeft een vrijgevestigde praktijk in Utrecht. Kijk op www.seksualiteitsbureau.nl of www.bureauliefdeszaken.nl naar haar aanbod en werkwijze.