6 maanden geleden
De waarheid over je lichaam na de bevalling
Een zo compleet mogelijk overzicht van je lichaam na de bevalling
De dagen na de bevalling brengen heel wat verrassingen met zich mee voor je lichaam. En soms voelt het alsof jij de enige bent die al die dingen doormaakt. Maar je bent niet alleen! Of het nu gaat om dat bloedverlies, die rare slappe buik of dat zware gevoel tussen je benen, als je het deelt met ons of andere moeders, dan is het een soort van herkenbare ervaring.
Elke mama is een individu, en elk postpartum avontuur is uniek. Misschien heb jij wel heel andere ervaringen dan je vriendin of je schoonzus. Om toekomstige en nieuwe mama's voor te bereiden op alles wat er kan komen kijken, delen we hier een zo compleet mogelijk overzicht van wat je kunt verwachten van je lichaam na de bevalling.
1. Naweeën
Naweeën zijn niet bepaald hetzelfde als de weeën die je tijdens de bevalling had. Terwijl de bevallingsweeën een doel dienden, lijken naweeën gewoonweg pestgedrag. Gelukkig hebben ze wel een functie. Naweeën helpen namelijk bij het samentrekken van de baarmoeder, wat nodig is om te krimpen en het bloedverlies te stoppen. Tijdens het borstvoeden kun je de naweeën sterker voelen door het hormoon oxytocine dat vrijkomt.
Oxytocine heeft een positieve invloed op het samentrekken van je baarmoeder. Je kunt paracetamol nemen om de pijn te verlichten, maar overleg dit wel even met je huisarts, verloskundige of kraamhulp. Een warme kruik of een douche kan ook verlichting bieden. Hier is een tip van kraamhulp Monique: ga vóór elke voeding even plassen. Een lege blaas kan de naweeën verminderen.
2. Vaginaal herstel, plassen en blaasontsteking
Na de bevalling kan je vagina opgezwollen aanvoelen door de druk tijdens de bevalling. Het kan wat dikker aanvoelen en een donkerdere kleur hebben. Kijk zelf even naar de situatie met behulp van een spiegel of je telefoon. Het herstel van je vagina wordt na een paar dagen duidelijk zichtbaar. Bij twijfel is het belangrijk om hulp in te schakelen. Als je hechtingen hebt gehad, kun je na een paar dagen een trekkerig gevoel ervaren. Als de hechtingen niet prettig aanvoelen, bespreek dit dan met je verloskundige. De hechtingen zullen meestal vanzelf oplossen, maar soms moeten ze eerder worden verwijderd.
De eerste paar dagen kan plassen pijnlijk zijn, vooral als je een branderig gevoel ervaart. Spoelen met water of plassen onder de douche kan helpen. De pijn zou geleidelijk moeten afnemen. Vrouwen die een katheter hebben gehad tijdens de bevalling lopen meer risico op een blaasontsteking. Laat indien nodig een urineonderzoek uitvoeren. Het is normaal om in de eerste weken last te hebben van (licht) urineverlies bij niezen, lachen of springen. Bekkenbodemspieroefeningen kunnen helpen om de controle terug te krijgen. Als de klachten niet verminderen, kan een bezoek aan een bekkenbodemfysiotherapeut nuttig zijn.
3. Enorm veel zweten
Je kunt na de bevalling veel gaan zweten door de hormonen in je lichaam, zelfs als je stil in bed ligt. Het zweten is vaak het ergst 's nachts.
4. Bloedverlies en ijzertekort
Bloedverlies na de bevalling is normaal en hoort geleidelijk af te nemen. De eerste dagen heb je vaak grote kraamverbanden nodig. Als je borstvoeding geeft, kan het bloedverlies na het voeden toenemen door de samentrekking van de baarmoeder. Naarmate je actiever wordt, kan het bloedverlies ook toenemen. Na de bevalling kun je je zwak of duizelig voelen door bloedverlies. Zorg voor een ijzerrijk dieet om dit te compenseren. Als de klachten aanhouden, raadpleeg dan je huisarts.
5. Poepen na de bevalling
Het kan even duren voordat je weer moet poepen na de bevalling. Het is belangrijk om verstopping te voorkomen door voldoende water te drinken en vezelrijk voedsel te eten. Neem de tijd en pers niet te hard. Aambeien kunnen optreden door de druk tijdens het persen. Voldoende vezels en water kunnen de pijn verminderen. Je kunt ook ijskompressen gebruiken om de pijn te verzachten.
6. Spierpijn, pijn aan stuitje en bekkenpijn
Na de bevalling kun je spierpijn hebben in je hele lichaam. Zorg voor een goede houding bij het tillen van je baby en overweeg af en toe een massage. Pijn aan het stuitje en bekkenpijn zijn veelvoorkomende klachten na de bevalling. Als de pijn niet afneemt, raadpleeg dan een bekkenbodemfysiotherapeut.
7. Een lege, maar bolle buik
Bij elke vrouw verloopt het anders, maar één ding is zeker: je buik voelt en ziet er na de bevalling anders uit. Ook al is de baby eruit en is al het vruchtwater verdwenen, je baarmoeder moet nog terugkeren naar zijn oorspronkelijke grootte. Het is normaal dat je buik wat beurs aanvoelt en gevoelig is. Alle organen moeten hun plekje weer vinden. Misschien heb je wat buikpijn of rommelt het in je buik (met wat charmante scheetjes tot gevolg...). Het dragen van stevig ondersteunend ondergoed kan prettig zijn in de eerste weken, zodat je buik niet zo zwaar, leeg en los aanvoelt.
8. Borsten
Tijdens je zwangerschap of na de bevalling kan je het vast gemerkt hebben: je borsten maken als eerste een gele vloeistof aan, genaamd colostrum. Dit goedje zit boordevol voedingsstoffen voor je baby, en een paar druppels zijn genoeg om je kleintje aanvankelijk verzadigd te houden. Hoewel je direct na de bevalling kunt beginnen met borstvoeding geven, duurt het meestal een paar dagen voordat de melkproductie echt op gang komt. Dit kan ervoor zorgen dat je borsten flink gespannen aanvoelen (en eruitzien), en dat is zeker geen pretje. Gelukkig kunnen koolbladeren of koude zoogcompressen wat verlichting bieden.
Je tepels kunnen in de eerste week (of zelfs weken) behoorlijk gevoelig zijn of zelfs pijnlijk aanvoelen terwijl ze wennen aan het krachtige en gulzige zuigen van je baby. Het is belangrijk om je baby goed aan te leggen en je tepels goed te verzorgen met een lanolinecrème. Een slimme zet is om een afspraak te maken met een borstvoedingsconsulent of lactatiekundige voor advies en begeleiding bij borstvoeding en eventuele voedingsproblemen. En vergeet niet om even je zorgverzekering te checken om te zien of deze kosten (gedeeltelijk) vergoed worden.
9. Herstel na een keizersnede
Het herstel na een keizersnede brengt enkele specifieke uitdagingen met zich mee. Het is belangrijk om te beseffen dat een keizersnede een grote operatie is, dus rust is absoluut cruciaal. Je zult je energie moeten verdelen. De pijn aan je buik kan behoorlijk zijn vanwege de incisie tijdens de operatie, het opzij schuiven van je buikspieren en de wond in je buik. De hechtingen kunnen trekken en jeuken, en je darmen kunnen van streek zijn, wat krampen kan veroorzaken. Na de narcose kun je je direct na de operatie, maar soms zelfs nog een paar dagen erna, misselijk en bibberig voelen. Ook bloedverlies is normaal, net als bij een vaginale bevalling.
Bij het geven van borstvoeding na een keizersnede kan het een uitdaging zijn om een comfortabele houding te vinden vanwege de pijn. Zorg ervoor dat je hierbij goed wordt geholpen door de kraamhulp of een lactatiekundige. Tijdens de keizersnede wordt meestal een blaaskatheter geplaatst, die meestal de dag erna wordt verwijderd. Daarna kun je zelf naar het toilet gaan. Dit kan wat ongemak veroorzaken, dus neem rustig de tijd en ontspan goed om je blaas volledig leeg te maken. Hoewel het idee van ontlasting misschien niet aanlokkelijk lijkt, is het belangrijk om je darmen weer op gang te brengen. Eet vezelrijk voedsel en ga naar het toilet als je aandrang voelt. Neem de tijd, ontspan je bekkenbodem en probeer niet te hard te persen.
Als je na een keizersnede last blijft houden van klachten zoals verminderde stabiliteit, bekkenpijn of problemen met plassen of ontlasting, is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts of bekkenbodemfysiotherapeut.
