Over uiensoep en opvoeding

Gisteren maakte ik de laatste ui soldaat. Gesnipperd, bij de zondagse patat met frikadellen. Heerlijk. Ik houd van uien. In alle vormen en smaken. Rauwe ui over frikadellen en patat, gebakken over nasi en sperziebonen, in ovenschotels, stoofschotels. Risotto vraagt om sjalotjes, avocado om rode ui. Geroosterde ui hoort bij pompoen, bij champignons en alle andere paddenstoelen. Maar vooral houd ik van uiensoep. Het heeft alles, het zoete en zachte van de uien zelf, het hartige en knapperige van de onmisbare kaascrouton.

Vandaag dus nieuwe uien gehaald en daarbij een excuus voor uiensoep. Want op de markt gaan ze per kilo. Nu heb ik nog niet zo vaak uiensoep gemaakt. Het valt steeds een beetje tegen: de uien zijn te rauw of er zitten juist te weinig uien in, de bouillon is te flauw of juist te zout. Dus weer een ander recept gezocht. En dat heb ik, tot mijn grote spijt, tot de laatste letter geprobeerd te volgen. Eigenlijk weet ik dat ik daar niet zo goed in ben. Volgen. Van recepten, advies, cursussen, lessen. Ik ben ten eerste snel verveeld. Ten tweede heb ik de vervelende neiging vraagtekens te zetten bij lesstof, bij de motivatie en ervaring van mijn, al dan niet professionele, adviseurs. Nooit met de intentie het beter te weten, maar altijd met de vraag hoe hun ervaring, hun motivatie en vooral tijd het advies of de mening kleuren. Het maakt mij niet tot de meest geliefde leerling van de klas. Of de meest makkelijke dochter, zus of vrouw. Zo had mijn moeder drie extreem gehoorzame, rustige kinderen. We (ik ben de oudste) huilden of zeurden zelden, bleven netjes bij mamma in den vreemde en waren zelden brutaal of ongehoorzaam.

Ik herinner me dat ik snoepjes pikte, dat ik me onder tafel verschool als ik iets verkeerd gedaan had (niet uit angst voor fysieke straffen, mijn moeders blik was genoeg), dat mijn moeder in de rats zat, omdat ik niet gezegd had bij wie ik was.

Nu ik zelf moeder ben, merk ik dat het eerste jaar van Ravi al begint af te vlakken. Terwijl we letterlijk nachten hebben overgeslagen om hem te troosten, denk ik nu dat het wel meeviel. Ik weet nog dat manlief en ik samen bezig waren de pijn van doorkomende tandjes te verminderen. We hielden om beurten een speen tegen een ijsblokje en vervolgens tegen de plek waar een wit puntje doorkwam. Snel zijn, dan ging het goed. Uren waren we bezig. Als iemand me nu vraagt of de babytijd lastig was, zeg ik gerust en gemeend: 'Het viel wel mee.'

Dus als je uiensoep altijd lukt, altijd fantastisch is: Chapeau!

Mocht er soms iets ontbreken, dan ben je het vast alweer vergeten. En vergeet je dat ook in je recept voor de perfecte uiensoep.

Hoeveel ik ook van koken en bakken houd, en hoe vaak gerechten ook lukken of goed smaken, het is voor mij nog relatief onontgonnen gebied. Dus probeer ik, zoals het zoete kind dat mijn moeder zichzelf en mij voorspiegelt, betaamt, recepten en adviezen die plausibel klinken te volgen.

Ik weet heel goed hoe karamelliseren eruit ziet. Als het recept mij vertelt in 25 minuten op laag vuur 750 gram uien te karamelliseren, voeg ik met mijn gehoorzame hoofd alsnog op minuut 25 de bloem toe. Terwijl mijn uien echt nog niet gekaramelliseerd zijn. Foutje. Als er staat, bak de bloem 2 minuten mee, dan doe ik dat. Waarna ik vervolgens kijk naar ongekaramelliseerde uien met rauwe bloem in te flauwe bouillon. Zonde. Want ik weet inmiddels dat ik, als ik mijn gevoel volg, heus goed kan koken.

De kunst is, lijkt mij, om de algehele richtlijnen te volgen, zonder je gevoel en je eigen ervaring, je eigen inzicht, uit het oog te verliezen. Natuurlijk weet ik dat je over het maken van uiensoep geen drie uur doet. Maar ook geen vijf minuten. Je doet over het karamelliseren van uien precies zo lang als nodig is. Geen 25 minuten. Geen twee uur. Gewoon, tot ze goed zijn. En dat zie je zelf beter dan het handboek, het recept of de richtlijn.

Het opvoeden probeer ik zo te benaderen: ik kijk wat ze aankunnen, wat ze leuk vinden en wat ik verantwoord vind. Daar probeer ik mijn aanbod op aan te passen. Natuurlijk is de richtlijn voor het lezen van Geronimo Stilton 6 jaar. Maar Ravi vindt het fantastisch, al die werelden, al die verschillende wezens. Als hij het eng vindt, of lijkt te vinden, slaan we een stukje over. Sommige woorden veranderen we, om hem het beter te laten begrijpen.

Veel kinderen van drie kunnen al met twee benen tegelijk springen. Ravi niet. Maar dat betekent niet dat ik hem ga verplichten dit te oefenen. Hij vindt letters leuk, maar hoeft nog lang niet te lezen. Eten met mes en vork interesseert hem niet, dus lekker rustig aan met het protocol en de etiquette. Faye is één, dus die hoeft überhaupt nog niet zo veel. De enige momenten waarvan ik spijt heb, zijn de momenten dat ik twijfelde of ze het wel goed deden. Dat ik dacht: 'Goh, iedereen van zijn leeftijd kan al minstens de eerste acte van Hamlet reciteren. Waarom kan hij dat dan niet?' Ik probeer mijn gevoel te volgen. Met alle adviezen, regels en richtlijnen in het achterhoofd. En mijn kinderen in het 'voorhoofd'.

Nu die uiensoep nog. Mijn ingrediëntenlijst is inmiddels duidelijk. De belangrijkste voorwaarden voor het succes van de soep ook. De uitvoering is volgende keer aan mij. Om met alle verschillende regels, richtlijnen en adviezen in het achterhoofd, zelf mijn perfecte gerecht te maken. Met wat zelfvertrouwen, geduld en een redelijke portie gezond verstand moet het lukken. Dan schuiven we gewoon de restjes als twijfels, onzekerheid en té onzinnige ideeën samen met de uienschillen de prullenbak in.