Nederlands krom recht

Ik en vriendin zijn niet getrouwd. Dat is niet uit onwil, het is er gewoon nog niet van gekomen. Wij vonden beide dat kinderen krijgen prioriteit had over een formaliteit waar we niet zo veel om gaven. Daar bleken wij ons toch in vergist te hebben.

In de samenlevingsvormen in Nederland wordt volop gepolderd, zo heb je voor trouwen alleen al 3 alternatieven. Je kan van iemand een geregistreerd partner zijn, je kan met iemand samenwonen zonder samenlevingscontract of je kan met iemand samenwonen met samenlevingscontract. Zo willen we het met z’n allen, we zijn immers beroemd om ons poldermodel: concessies doen, compromissen sluiten en uitzonderingen maken om uitzonderingen af te dichten. Als jij het kan verzinnen hebben wij er een wet of regel voor geschreven. Alleen voor het ouderschap houden we er om een of andere rede nog altijd enorm calvinistisch gedachtegoed op na.

Vanwege de aanvraag van onze hypotheek werden wij verplicht om te kiezen voor de laatst genoemde samenlevingsvorm en zijn wij sindsdien de gelukkige eigenaren van een samenlevingscontract. Dit zegt niets over onze onderlinge verhouding verder, je kan een samenlevingscontract ook hebben met je broer of zus bijvoorbeeld.

Ongetrouwde mannen hebben bij de gratie van degene die ze bezwangerd hebben recht en plichten ten aanzien van de kinderen die ze verwekt hebben. Met als gevolg dat de Nederlandse wet van mij en vriendin verlangt dat wij beide erkennen dat ik de vader ben van ons ongeboren kind. Dit mag je gezellig onder werktijd op afspraak komen doen bij de gemeente. Het heeft iets ongemakkelijks om tegenover een balie-ambtenaar te zitten en te erkennen dat je buitenechtelijk contact hebt gehad met een zwangerschap tot gevolg, zeker als je in zo’n conservatieve gemeente woont als wij.

Mocht onverhoopt vriendin overlijden tijdens de bevalling en je hebt geen “erkenning van ongeboren vrucht” zoals dat heet, valt de verantwoording voor de pasgeboren baby eerst bij de dichtstbij staande familie (meestal de ouders van vriendin) en zal je via juridische procedures moeten gaan bewijzen dat jij de rechtmatige ouder bent van deze baby. In dat geval ben je dus afhankelijk van de goodwill van je schoonfamilie.

Als vriendin ineens een kronkel in haar hoofd krijgt en besluit om mij niet te erkennen als vader van haar ongeboren kind, kan ik fluiten naar het ouderlijk gezag over deze ongeboren baby. Als je niet getrouwd bent of geregistreerd partnerschap hebt, kan je als vader geen aangifte doen van de geboorte van je kind zonder dat je eerst bent aangemerkt als verwekker door de moeder van het kind. En zelfs dan ben je er nog niet, je zal ook nog eens (wederom met goedbevinden van de moeder van het kind) juridisch gezag moeten aanvragen bij een rechtbank door een formulier op te sturen. Mocht vriendin zijn overleden bij de bevalling zal je dit juridisch gezag moeten krijgen van je schoonfamilie.

Dit alleen al, zijn vier afzonderlijke momenten waarop je als ongetrouwde aanstaande vader een risico loopt dat je door de moeder van je kind (of je schoonfamilie) aan de kant wordt gezet. En alle vier deze momenten vallen in een periode waarin je als stel nou niet bepaald in het meest rustige vaarwater zit.

Nu lijkt het net alsof alleen mannen tekort worden gedaan door de wet, maar ook vrouwen kunnen onaangenaam verrast worden door de kleine lettertjes. Zo heb je als ongetrouwde vrouw geen recht op partneralimentatie na uit elkaar gaan als je alleen een samenlevingscontract hebt en ook niet op reguliere alimentatie als de verwekker jullie kind niet heeft erkend.

Bovendien mag je alleen bij de geboorte van je 1e kind kosteloos kiezen wat de achternaam van al je kinderen gaat zijn (en dan mag je ook nog eens alleen kiezen voor jouw eigen naam of die van de vader van het kind. Dus “van Oranje-Nassau” kun je alsnog mooi vergeten, tenzij de koning zo coulant is om je kind te erkennen). En zo lang je niet trouwt hierna zullen logischerwijs alle kinderen deze achternaam krijgen. Dit is verzonnen om de eenheid van de familienaam te behouden. Ook als deze kinderen niet door de huidige partner verwekt worden.

Dus stel hé, puur hypothetisch situatie: Ik en vriendin hebben 2 kinderen (dadelijk zelfs 3) en ik heb braaf mijn kinderen erkend en in goede harmonie hebben vriendin en ik besloten om ze mijn achternaam te geven. Toen kwam ik onder de trein. Na een periode van rouw komt vriendin een nieuwe man tegen. Onbedoeld raakt vriendin zwanger van deze man. Deze man zit hier niet op te wachten en erkend het kind niet. Dan heeft dit kindje wat op geen enkele manier een bloedband heeft met mij, mijn achternaam. Tenzij vriendin er een zwik geld tegenaan gooit (€ 835,-!) en dan kan ze wederom alleen voor haar eigen achternaam kiezen.

Is het niet eens tijd dat de wet en regelgeving rondom trouwen en ouderschap tegen het licht wordt gehouden? Ik heb geen zin om door kerk en staat gedwongen te worden om te trouwen en volgens mij zijn wetten waarvan de grondbeginselen opgesteld zijn in 1829 nodig toe aan een herziening.