De begrafenis van mijn vader #18

Na het overlijden van mijn vader, stort ik me op het regelen van de laatst nodige zaken samen met mijn moeder en het ontwerpen van de rouwkaart. Deze moet uiteraard direct de deur uit. Doordat we te maken hebben met Corona laten de regels het op dit niet toe om meer dan 20 mensen in de zaal te ontvangen, waar de begrafenis zal plaats vinden. Dit beeld, dit afscheid, is zo compleet anders dan ik me ooit had kunnen voorstellen.

Ik zet de knop om en probeer er het beste van te maken. Het heeft ook wel wat intiems, alleen de mensen die altijd in zijn leven waren, zijn familie. Er volgt onder andere nog een afspraak bij het mortuarium. Een moment waar ik nu liever niet meer graag aan terugdenk. Terwijl ik dit typ, flitst er weer een beeld door mijn hoofd van de man die daar lag. Een man die op geen enkele manier meer op mijn vader leek. Of dat nou kwam door zijn ziekte, het vele gewichtsverlies in de afgelopen maanden of doordat zijn “energie” al vertrokken was, ik weet het niet.. Maar mijn vader was er niet meer, dit moment bevestigde dat maar al te goed.

We verzamelen met de andere familieleden bij het mortuarium om samen achter de rouwwagen richting zijn laatste rustplaats te rijden. Aan het einde van de rit staan er tientallen mensen met fakkels, op gepaste afstand van elkaar, hun laatste groet aan mijn vader. Een emotioneel moment, de tranen stromen over mijn wangen terwijl we door deze haag van mensen rijden.

De begrafenisondernemer heeft op het laatste moment met toestemming van ons geregeld dat al deze mensen langs zijn kist mogen lopen, voordat de ceremonie begint. Laten we het een grijs gebied noemen ergens in dit zooitje corona regels waar we nu mee moeten dealen. Wij, als gezin, moeten afgezonderd in een andere ruimte wachten totdat de stoet afscheid heeft genomen van mijn vader. Ik zie de blikken door het raam, kijkend naar ons, naar mijn moeder, naar mijn broertje, naar mij en mijn zwangere buik..

Tijdens de ceremonie worden er persoonlijke verhalen voorgelezen over mijn vader. Over de band die hij had met ons allemaal. Wat had ik graag de kracht gehad om mijn brief zelf voor te lezen, maar gezien mijn toestand (30 weken zwanger), is dit geen goed moment mezelf zo volledig over te geven aan deze voordracht. De gedachte dat de baby mijn verdriet kan voelen, mijn stress, mijn angsten, dat is al zwaar genoeg.

Mijn oom heeft dapper besloten de brief voor te dragen, mijn laatste woorden voor pa: 

“Lieve pa,

Wat was je een geweldige man. De band die wij hadden, is iets waar ik eeuwig dankbaar voor ben. Jij begreep mij als geen ander. De manier waarop je grotendeels in het leven stond, zorgde voor een hoop respect. Niet alleen van mij, maar ook van andere mensen om je heen. Het kan niet genoeg benoemd worden hoe behulpzaam je was, vrijgevig, je stond altijd voor een ander klaar. Je stond altijd voor mij klaar.

Met jou kon ik een gesprek aangaan, advies vragen, praten over dingen zonder dat je me ooit iets kwalijk nam. Je zei vrijwel nooit wat zonder daar eerst goed over na te denken. Of ik iets voor je kon doen, of ik iets beter op een andere manier kon doen, het maakte niet uit. Ik wist dat dit soort vragen goed doordacht waren. En mocht ik daar ooit wel aan twijfelen dan legde je uit waarom iets zo was. En andersom? Andersom accepteerde je dat ook van mij. Dat maakte onze band speciaal. En of er nou iets kleins moest gebeuren in mijn huis, of ik nou als meisje graag wilde winkelen tijdens de vakantie, of we nou gewoon samen op de bank zaten ’s ochtends met een bak koffie, het maakte niet uit, je deed alles met liefde. Als we begonnen met praten, had ik je volledige aandacht, en dat waardeerde ik enorm.

En het zijn ook voornamelijk dat soort mooie momenten waar ik nu met een glimlach aan terugdenk. Die paarse trui die ik graag wilde hebben als tiener, jij kocht hem wel. Het samen stucen van de muren in mijn appartement, het plaatsen van de keuken, het verbouwen van ons nieuwe huis. Of nouja samen, waar ik voornamelijk toe keek hoe jij dat deed, terwijl jij hoopte dat ik bij alles wat je deed goed oplette zodat ik het ooit zelf kon doen of het een ander uit kon leggen. De tripjes die we zomers samen naar Renesse maakte, samen wandelend over het strand en vrienden bezoeken. Eigenwijs samen met de caravan op de camping staan, want dan gaan we toch gewoon alleen? Wandelingen door Sandelingen of langs de Maas met Faya.. Zo kan ik door blijven gaan.

Als ik terugdenk aan jou, aan ons, kan ik me geen betere vader wensen. Je was perfect op je eigen manier. Ik ga je zo ontzettend missen, je adviezen, je hulp. Het doet me zoveel verdriet om te weten dat onze kleine man jou nooit gaat ontmoeten, niet gaat weten wie zijn opa was. Maar ook dat je me niet kan helpen, als ik tegen problemen aanloop en niet meer weet wat ik moet doen. Ik zal nu zelf fouten moeten gaan maken, zonder dat jij me hiervoor kan behoeden. Maar ik weet dat je bij me bent en dat je altijd trots op me zult zijn. Welke keuzes ik ook maak. Vaak genoeg zal ik aan je denken, zal ik denken: wat zou pa nu doen?

Ik hou van je pa, zo ontzettend veel. Was je nog maar hier, om zelf te genieten van alle mooie dingen die nu nog gaan komen. Om zelf nog te genieten van je kleinzoon. Kon je hem maar advies geven, voor hem klaar staan, zoals je ook voor mij deed. Je zou een geweldige opa zijn geweest, net zoals je een geweldige vader bent geweest. Ik mis je.

Liefs, je dochter.”

Na alle brieven, muzikale onderbrekingen en tranen, lopen we achter de kist aan richting zijn laatste rustplek. We nemen afscheid, strooien rozenbladeren over zijn kist en ik loop huilend weg met een hand op mijn buik.. “Wat had ik graag gewild dat jij je opa kon ontmoeten, jullie zouden zo gek zijn geweest op elkaar. Hij zou zoveel van jou hebben gehouden, kleine man..”