'Bemoeizuchtige doula's frustreren geboortezorg' kopte NOS afgelopen week.

'Bemoeizuchtige doula's frustreren geboortezorg' kopte NOS afgelopen week.Een pijnlijke en veelzeggende titel, want het kaart meteen het probleem in onze huidige geboortezorg aan.

Onlangs kreeg ik via via te horen dat een verloskundige de manier waarop ik over de zorgverleners in de geboortezorg had gesproken tijdens mijn cursus ‘niet best en stuitend’ vond. Na de eerste twijfel aan mezelf en het in mijn hoofd nagaan van mijn uitspraken kwam ik toch echt tot de conclusie dat wat ik te zeggen heb nooit stuitend kan zijn. Alhoewel, dat is niet waar. De verhalen die ik terug hoor van mijn klanten óver de zorg die ze kregen, die zijn soms stuitend! De verloskundige was overigens niet bereid om met mij in gesprek te gaan. Ik had graag mijn visie met ze gedeeld. Die eer hou ik in ieder geval aan mezelf.

Toen ik nog als verloskundige werkte was ik nog jong en niet zo zeker van mezelf. Ik vond het fijn om volgens de opgezette protocollen te werken, want dan kon ik immers nooit de fout ingaan en op mijn kop krijgen van de gynaecoloog. En dus deed ik altijd wat mij geleerd was tijdens de opleiding. Ik voerde mijn handelingen uit zoals ik dat tijdens mijn stages had gezien van mijn collegae. Kortom, ik had tijdens dit werk mijzelf nog niet gevonden.

Achteraf is dit ook hetgeen wat mij uiteindelijk opbrak, ik had totaal geen plezier meer in het werk. Ik zat niet lekker in mijn vel en besloot gewoon cold turkey te stoppen met het werken als verloskundige.

Daarna heeft elke stap in mijn leven geleid tot het werk wat ik nu doe. Langzaamaan leerde ik mezelf beter kennen, leerde ik waar ik voor sta en leerde ik om dat te combineren met mijn passie ‘zwangerschap en geboorte’. Ik maak vrouwen bewust van hun rechten en mogelijkheden tijdens de geboorte van hun kindje. Ik leg uit hoe het geboortezorg ‘systeem’ werkt en hoe er door zorgverleners gedacht wordt. En dit doe ik niet om een wig te drijven tussen cliënt en zorgverlener. Maar juist om beide kanten dichter tot elkaar te brengen en elkaar beter te begrijpen.

De eerste alinea van het artikel van de NOS gaat als volgt:

“Ze zijn steeds vaker aanwezig bij bevallingen: doula's, een soort bevallings- en zwangerschapscoaches. Extra aandacht bij een bevalling is soms fijn voor de aanstaande ouders, maar zorgverleners zijn gefrustreerd. Doula's bemoeien zich soms namelijk ook met de medische kant van de bevalling, terwijl ze dat helemaal niet mogen omdat ze niet medisch zijn opgeleid.”

Hier zie je al meteen dat er neerbuigend wordt gesproken over een doula. Het zijn ‘een soort’ bevallings- en zwangerschapscoaches. De toon voor het artikel is gezet. Daarna lees je dat extra aandacht SOMS fijn is voor aanstaande ouders. Dat is niet juist. Extra aandacht is ALTIJD fijn.

Het is een feit dat vrouwen gebaat zijn bij continue support tijdens de bevalling en vooral respect voor hun wensen en verlangens. Ofwel gewoon een luisterend oor en duidelijke en informatieve communicatie. Geboortetrauma komt namelijk vooral voor wanneer een vrouw zich niet gezien en gehoord voelde tijdens de bevalling. Sommige vrouwen bevallen prachtig thuis in bad met rozenblaadjes, maar kunnen toch negatief op de bevalling terugkijken. Omdat ze het gevoel hadden dat er dingen met hen gebeurden waar ze niet achter stonden. En sommige vrouwen hebben een ‘horror’ bevalling met alle medische toeters en bellen, maar kunnen achteraf heel goed erop terugkijken. Omdat er naar hun wensen is geluisterd en met hen samen beslissingen zijn gemaakt.

Vroeger, toen verloskundigen nog vroedvrouwen waren, was de verloskundige ook gewoon je doula. De vroedvrouw bleef continue bij de barende vrouw. Ging in een hoekje van de kamer zitten breien en observeerde de vrouw alleen maar. En greep in wanneer het nodig was. Zo zijn verloskundigen ook opgeleid: Respect voor de fysiologie van de baring, maar met oog voor eventuele pathologie.

Moderne verloskundigen hebben daar geen tijd meer voor. In grote stadspraktijken met wel 6 verloskundigen in dienst moet er tijdens de diensten ook kraamvisites worden gereden. Soms had ik een stuk of 10 visites op de planning staan maar was er ook iemand aan het bevallen. Je moet dan creatief omgaan met je tijd en altijd ergens iemand laten wachten.

Door de medicalisering en protocollering van de geboortezorg is er geen tijd meer voor die continue support. Het aantal thuisbevallingen daalt elk jaar nog steeds. En het aantal medische bevallingen neemt toe. Voor zorgverleners is het jarenlang een routinematig werken geweest. Een soort lopende band werk. In plaats van de persoonlijke levensgebeurtenis die een geboorte is.

Maar, de laatste tijd zie je een verandering komen.

Aanstaande ouders worden steeds bewuster in hoe ze hun kindje geboren willen laten worden. Ze lezen zich steeds beter in, verdiepen zich in andere mogelijkheden en worden mondiger. En voor degenen die zelf niet zo mondig zijn kan een doula dan uitkomst bieden. De geboorte van je kindje is één van de meest belangrijke gebeurtenissen in je leven. Een verhaal wat je de rest van je leven gaat vertellen en iets wat je nooit vergeet. Hoe fijn zou het zijn als elke vrouw goed op haar bevalling zou kunnen terugkijken, ongeacht hoe die is verlopen?

En zoals je in dit artikel leest, moet de huidige geboortezorg erg wennen aan die mondige ouders. Ik vind dat alleen maar een goede zaak. Door vragen te stellen dwing je de zorgverleners om zelf eens kritisch naar hun beleid te kijken. Want waarom doen ze een bepaalde handeling? Is het vanuit protocol of noodzaak?

Het slotakkoord van het artikel is dan wel weer mooi:

“de beroepsvereniging van verloskundigen: "Met de opkomst van de doula zien we dat de vrouw iemand naast zich wil van het begin tot het einde van de bevalling. Dat signaal moeten we oppakken en deze zorg moeten we beschikbaar stellen voor alle zwangeren in Nederland."

Hopelijk een wake up call voor de Nederlandse geboortezorg. Het roer moet om. Het is niet meer van deze tijd. Autonomie en zelfbeschikkingsrecht is ons meest belangrijke recht. Niemand dan jijzelf bepaalt wat er met jouw lichaam en met jouw baby gebeurd.