Ruziënde kleuters...

Elke dag is weer anders. Toch heb je bijna elke dag wel kinderen in je klas die bij de juf of meester komen klagen omdat een ander kind iets heeft gedaan. Vaak zijn dit kleine irritaties, maar het komt weleens voor dat kinderen echt ruzie met elkaar hebben en elkaar hierbij pijn doen. Hierover is heel veel geschreven en er zijn verschillende methodes die hier lessen over hebben geschreven. Maar het blijft lastig, want werkt dat ook echt bij ieder kind? Ieder kind is verschillend en heeft een andere aanpak nodig.

Bij mij in de klas komt het ook weleens voor dat kinderen ruzie hebben met elkaar. Vaak gaat het om iets heel kleins. Maar door het niet goed met elkaar communiceren escaleert het.

De methode die bij mij (bijna) altijd werkt is het volgende. Ik haal de ruziënde kinderen bij mij en laat ze beiden hun verhaal doen, zonder dat ze elkaar mogen onderbreken. Na beide verhalen gehoord te hebben vraag ik: ‘maar wat wilde je nu eigenlijk zeggen tegen …?’ Deze zin is fantastisch! Ze gaan dan nadenken en komen tot de conclusie dat ze eigenlijk bij het voetballen ook de bal een keer wilden hebben, of dat ze ook de babypop wilden vasthouden. Nadat ik dit weet vraag ik de kinderen nu tegen elkaar te zeggen wat ze eigenlijk bedoelden. Vaak is het probleem dan opgelost en kunnen ze weer samen spelen. Als ze nog niet helemaal rustig geworden zijn laat ik ze weer spelen maar uit elkaar, niet in dezelfde hoek of op dezelfde plek.

Eigenlijk wil je dit gedrag kunnen voorkomen in de klas. Het is lastig, want soms begrijpen de kinderen elkaar niet en zien ze als enige mogelijkheid om iets duidelijk te maken het slaan of schoppen, duwen of trekken. Maar er zijn verschillende mogelijkheden om het ongewenste gedrag te beperken. Hieronder staat een rijtje met punten die helpen te voorkomen dat je dit ongewenste ruziënde gedrag in de klas (maar ook thuis) hebt.

- Een fijn pedagogisch klimaat in de klas. Dit voorkomt al heel veel problemen. Met een fijn pedagogisch klimaat wil ik onder andere zeggen dat de leerkracht respectvol met de leerlingen moet omgaan en andersom. Ook moeten er duidelijke regels gelden waar iedereen zich aan houdt.

- Veel aandacht besteden aan de omgangsregels, hoe ga je met elkaar om. Deze bepaal en bespreek ik altijd samen met de kinderen.

- Zorgen voor een positieve sfeer. Veel complimenten geven en zorgen dat ieder kind succes ervaart, dit worden succeservaringen genoemd.

- Goede lessen, afgestemd op de behoeften en het niveau van de kinderen in de groep.

- De kinderen veel laten samenwerken. De tweetallen (of hoeveel ik in het groepje wil) stel ik altijd op een andere manier samen. Ze werken hierdoor ook altijd met andere kinderen. Zo leren ze van en met elkaar.

- Aandacht geven aan het gewenste gedrag in plaats van het ongewenste.

- Bedenken wie je wel en niet naast elkaar wilt hebben in de kring. Maak een vaste kring bijvoorbeeld.

- Doe veel spelletjes waar geen winnaar uit komt. Maar wel spelletjes waar de kinderen veel moeten samenwerken. Hoe vaker ze moeten samenwerken hoe meer ze aan elkaar gewend zullen raken en hierdoor zal het ongewenste gedrag veranderen.

Met deze punten kun je het ongewenste gedrag wat beperken. Maar soms is het voor kleuters heel lastig zichzelf te uiten en ontstaat er weleens ruzie. Maar bedenk altijd als ouder, leerkracht, opa en oma, oppas enzovoort tegenover één correctie moeten vier complimenten staan, wil het kind een goed zelfbeeld houden en een positief eindplaatje hebben.