Wereldlichtjesdag, een bijzonder moment.

Zielig

“Mama!” klinkt er door de babyfoon. Dunya ligt net in bed en ik zit tv te kijken. Ik loop naar de slaapkamer en zie haar ernstige gezichtje. Ze denkt na en diep ook zo te zien. Ik wacht op wat gaat komen. “Ik vind het wel zielig voor dat kindje in jouw buik dat is doodgegaan” zegt ze dan. Ik kijk haar verbaasd aan, maar ze is nog niet klaar. “Maar ik ben ook wel een beetje blij, want anders was ik er niet geweest.....” Ze kijkt bijna schuldbewust. Ik begrijp wat ze bedoelt. Natuurlijk. Het is ontzettend dubbel. Maar dat is een gevoel waar je nooit uitkomt als je zo gaat redeneren. Aan de ene kant verdrietig om het kindje dat toch niet kwam en aan de andere kant heel blij dat Dunya er is. Ze was er nooit geweest als mijn eerste zwangerschap goed gegaan was, dan was ik in de zomer net uit mijn kraamtijd. “Liefje, dingen gaan zoals ze gaan. Ik ben heel verdrietig geweest, maar toen kwam jij en daar ben ik heel blij om. Het is goed zoals het is. Ik ben heel blij dat jij er bent!” Ik zie een traan in haar ooghoek. Ze is nog klein eigenlijk, maar in dat hoofd van haar gebeurt al veel. “Dat dat kindje niet is gekomen, komt omdat er iets niet goed was. Het was gewoon nog niet het goeie moment!” Ze knikt. Ondanks dat het natuurlijk veel te ingewikkeld is om het goed uit te leggen, lijkt ze het toch wel een beetje te snappen.

Kaarsje branden

Als we op een ochtend aan het ontbijt zitten zeg ik tegen Dunya: “Het is vandaag Wereldlichtjesdag. Weet je wat dat betekent?” Ze schudt haar hoofd. “Dan branden we een kaarsje voor kinderen die overleden zijn.” Ineens alert kijkt ze me aan. “Net als jouw kindje. Ons kindje” zegt ze. Ik knik. “Hoe zou je het kindje noemen als hij wel geboren was?” vraagt ze dan. “Oh dat weet ik niet schat. Het was nog zo klein dat ik niet kon weten of het een jongetje of een meisje was.” Daar kom ik niet mee weg. “Als het een jongen was, hoe had hij dan geheten?” vraagt Dunya. “Dat weet ik niet. Ik had nog geen jongensnaam...” antwoord ik. “Als het een meisje was, hoe had ze dan geheten?” Ik denk even na. Ik moet een plausibel antwoord geven, want ze gaat net zolang door totdat ze een antwoord krijgt wat haar tevreden stelt. “Yasmin” zeg ik dan. Dat is een naam die ik al jaren van te voren had bedacht. Als ik een dochter zou krijgen, zou ze Yasmin heten. Uiteindelijk ben ik vlak voor de bevalling van gedachten veranderd. Ik ben blij dat ik voor de naam Dunya heb gekozen. “En verder?” Daar hoef ik niet over na te denken. “Wieke” zeg ik. Verrast kijkt ze me aan. “Net als ik!” roept ze uit. Ik knik. “Ja, ik wilde mijn kindje al heel lang vernoemen naar mijn nichtje. En mijn oom en tante vonden het heel leuk dat ik dat had gedaan.”

Gedenkhoek

’s Avonds steken we een kaarsje aan. Niet alleen voor “ons kindje”, maar ook voor alle andere kinderen op de wereld die er niet meer zijn. Zoveel kinderen die omkomen door ziekte, ongeluk of geweld. Kinderen zijn altijd het grootste slachtoffer in conflicten. Laatst hebben we het nog meegemaakt vlakbij huis. Een leerling van de school die in hetzelfde gebouw zit als Dunya’s school is met geweld om het leven gebracht. De eerste dag was het groot nieuws. Daarna werd het stil en hoorden we niks meer. We zijn nog bij de gedenkhoek geweest in de school. Dunya heeft een poosje staan kijken en lezen en was er stil van. Het leed van kinderen is onaanvaardbaar en komt nog veel harder binnen dan het leed van volwassenen. Volgens Unicef was 2014 een verschrikkelijk jaar voor kinderen. Miljoenen kinderen wereldwijd zijn gedood of wees geworden. Het is onvoorstelbaar dat volwassenen, die de kinderen horen te beschermen, verantwoordelijk zijn voor het onmenselijke leed dat kinderen wordt aangedaan.

Alle dagen licht

Voor al die kinderen branden wij een kaarsje. Opdat ze nooit worden vergeten! Ik ben een momentje stil om te denken aan het kindje dat ooit in mijn buik groeide, maar het niet heeft gered. Maar ook denk ik aan de kinderen, klein of groot, die gemist worden. Aan vriendinnen die een kindje verloren zijn, aan alle kinderen voor wie het recht op bescherming niet gold en daardoor zijn omgekomen. Samen zijn we even stil voor al die kinderen. Daarna zingt Dunya een liedje dat we die ochtend in de kerk hebben geleerd: “Eerste lichtje kom tevoorschijn, met je vlammetje zo fijn. Laat het alle dagen licht zijn voor ieder, groot en klein.”