Slaap kindje, slaap: Over het leed dat gebroken nachten heet

Zodra je bekend maakt dat je voor het eerst vader of moeder wordt kan je wachten tot de opmerkingen komen over de naderende luiers en slapeloze nachten. Dat er slapeloze nachten zouden komen wist ook ik natuurlijk toen onze oudste zoon onderweg was. Maar wat dat nu eigenlijk écht betekent, daar had ik niet zo over nagedacht. Je zou het naïef kunnen noemen. Of een natuurlijk beschermingsmechanisme. Slaapdeprivatie is niet voor niets een martelmethode. Laten we het er maar op houden dat ik open het ouderschapsavontuur in ging en wel zou zien welke ‘uitdagingen’ er op ons pad zouden komen. Inmiddels weet ik dat slaapgebrek bij ons een vast terugkerend onderdeel van dit avontuur is. Bij het ene kind vanaf dag één, bij de ander kwam het pas wat later tijdens de reis. Een beetje zoals de eetproef bij Expeditie Robinson. Je hoopt tegen beter weten in dat hij dit seizoen wordt overgeslagen maar net als je het niet meer verwacht staat er alsnog een geitenoog of stierenbal voor je neus. Eet smakelijk, of in dit geval, slaap lekker!

"Bij alle kinderen kwam er op enig moment een omslagpunt. Het moment waarop de korte nachten in ene wél vermoeiend werden".

Zoals gezegd wist ik vooraf natuurlijk wel dat er gebroken nachten zouden komen. Doordat ik bij alle drie de kinderen borstvoeding gaf was ik automatisch ook ’s nachts ‘de sjaak’. Ja, ik zou in theorie ook kunnen kolven en dan kunnen we de nachten afwisselen. Maar aan kolven heb ik een hekel sinds het strakke kolfregime in het ziekenhuis na de geboorte van de oudste. En in dat gehannes ’s nachts met flesjes, poeder, warm en koud water of een flessenwarmer had ik ook geen zin. Mijzelf kennende zou ik slaapdronken sowieso de helft van het flesje over het bed heengooien. Dus werd het aanhappen en gaan. De eerste maand of drie kan ik die gebroken nachten ook eigenlijk best prima hebben. Iets met hormonen (en verlof) volgens mij. Het eerste deel van mijn blogs is zelfs grotendeels tijdens die eerste nachtvoedingen geschreven. Maar bij alle kinderen kwam er op enig moment een omslagpunt. Het moment waarop de korte nachten in ene wél vermoeiend werden en ik niet meer wakker kon blijven tijdens de nachtvoedingen. Dat je tijdens het voeden in slaap valt en je na een uur wakker wordt met een kind aan je borst en pijn in je nek. Dat soort nachten.

"Zouden we na twee ‘slechte slapers’ nu gewoon een echte droomprinses hebben gekregen?!"

Vergeleken met onze zoons was onze dochter de eerste periode echt een fantastische slaper. Waar wij met onze oudste zoon een heel “wiegen-wiegen-tik-zachtjes-op-de-billen-en-strijk-ritmisch-over-de-neus” ritueel hadden en dan alsnog tweeënhalf uur bezig waren (iedere nacht, anderhalf jaar lang…) konden we haar WAKKER in bed leggen. En dan ging ze gewoon zo maar uit zichzelf slapen! Een wonder vonden wij het want ook bij onze middelste zoon was zelf in slaap vallen geen vanzelfsprekendheid. Oké, overdag sliep ze weinig en eigenlijk alleen in mijn armen, maar de avonden en nachten gingen fantastisch. Toen ze met acht weken ook nog eens ging doorslapen kon ik het echt niet meer geloven. Zouden we na twee ‘slechte slapers’ nu gewoon een echte droomprinses hebben gekregen?! Maar de oplettende lezer viel meteen het woordje ‘was’ in de eerste zin al op. Ze wás een schone slaapster. Helaas blijken twee slechte nachten tijdens een familieweekend in Limburg begin oktober geen uitzondering maar regel te zijn geworden. Het startschot voor een nieuwe periode van gebroken nachten.

"Sommige ochtenden zegt mijn partner optimistisch: “Nou deze nacht viel wel mee toch?”.

Sinds dat weekend hebben wij geen enkele nacht meer doorgeslapen. En nu zit ik dus in die fase waarin ik wél moeite heb met de gebroken nachten. Ik moet zeggen dat onze dochter redelijk consistent is. Meestal wordt ze wakker op het moment dat ik net m’n hoofd neerleg op het kussen. Vervolgens vindt ze een uur of drie ook wel gezellig voor een klein onderonsje van een uur. En ach, als de wekker op zeven uur staat dan is zes uur wel een mooie tijd om wakker te worden toch? Dan is er namelijk net geen tijd meer om verder te slapen na de voeding. De optimist zou zeggen: “Het is niet het zo gewenste slaapritme waar de boekjes het over hebben maar hé, het is wel een ritme…” Sommige ochtenden zegt mijn partner opgewekt: “Nou deze nacht viel wel mee toch?” Maar dan blijkt meestal dat hij volledig door de nachtvoeding is heen geslapen. Maar goed, ik houd hoop dat deze fase gauw weer voorbij gaat. Ze heeft immers eerder bewezen dat ze wel degelijk kan doorslapen. En sinds een week heeft ze overdag ineens al wél een ritme te pakken en ook dat gebeurde uiteindelijk een soort van vanzelf. Geduld is een schone zaak.

"Wat ik dan ook minder goed kan hebben zijn de goedbedoelde, maar vaak haaks op elkaar staande adviezen die je rond de oren vliegen"

Dat geduld raakt soms overigens wel een beetje op als je zo weinig slaap hebt. Wat ik dan ook minder goed kan hebben zijn de goedbedoelde, maar vaak haaks op elkaar staande adviezen die je rond de oren vliegen. Je kindje moet meer, minder of anders eten. In een warmer of juist kouder bedje slapen. Wel of juist niet in de ouderslaapkamer liggen. Je moet hem of haar gewoon laten huilen of juist bij het eerste kreetje bij je pakken en ga zo maar door. Ik volg al een tijdje de Facebook groep ‘Nachtouders van Nu’ en sta er keer op keer weer van te kijken hoe ouders elkaar daar ook horendol weten te maken. Überhaupt snap ik niet zo goed waarom ouders meer waarde hechten aan de mening van een groep anonieme mede-ouders dan aan het advies van experts, maar dat is voer voor een andere blog. Voor nu zou ik alleen willen zeggen: “Annie, als je kind zo benauwd is of zulke heftige uitslag heeft, bel dan de HAP in plaats van je tijd te verspillen aan het plaatsen van foto’s en videos op Facebook”.

"Alle goedbedoelde adviezen ten spijt, je hebt er vaak vrij weinig aan".

Alle goedbedoelde adviezen ten spijt, je hebt er vaak gewoon vrij weinig aan. Het geeft je ergens zelfs het gevoel dat het je eigen schuld is. Immers, als het niet slapen van je kind met een extra deken of flesje zo makkelijk te verhelpen was geweest, dan had je dat probleem dus al veel eerder zelf op kunnen lossen. En geloof me, iedere ouder met slecht slapende kinderen heeft bijna alle trucs al uit de kast getrokken. Na drie kinderen uit team ‘no sleep’ durf ik inmiddels wel te zeggen dat het niet zo simpel is. Natuurlijk kan je invloed uitoefenen en de omstandigheden zo optimaal mogelijk proberen te maken, maar je moet het ook maar gewoon treffen. Het ene kindje slaapt nu eenmaal beter dan de ander en uiteindelijk komt het bij de meeste kinderen (waar verder medisch niks mee aan de hand is) vanzelf goed. Het lastige is alleen dat het een verhaal met open einde is. Je weet niet wanneer dat moment komt. Je kunt niet aftellen of ergens naartoe werken. Het is niet “nog maar … nachten ” maar “al zoveel … nachten”.

"Er heeft hier zelfs weleens een blazende föhn onder het wiegje gelegen"

En tot het moment van doorslapen daar is blijf je als ouder maar de gekste dingen proberen. Uren hebben we met onze oudste zoon gewiegd en door de kamer gewandeld. Strak ingepakt in zijn bakerdoek. Zo één waar ze zich volgens de verpakking met geen mogelijkheid uit los konden wurmen maar waaruit onze zoon zich als een ware Houdini toch razendsnel wist te bevrijden. Dacht je eindelijk dat hij sliep, legde je hem héél voorzichtig neer, raakte zijn hoofd nog niet eens het matrasje of zijn ogen gingen alweer open. En hoewel iedere ouder weet dat ‘eerdere successen geen garantie bieden voor de toekomst’ probeer je alle omstandigheden van die ene succesvolle poging de volgende keer exact na te bootsen. Welke speen had hij toen in, de groene of blauwe? Linkerzij of rechterzij? Was het nu wiegen en tikken tegelijk of om en om? En streek ik nu over z’n gezicht met de klok mee of er tegenin? Er heeft hier zelfs weleens een blazende föhn onder het wiegje gelegen. Het werkte welgeteld één nacht waarna die föhn nog weken is blijven liggen (ik föhnde als moeder van een newborn duidelijk niet vaak mijn haar meer). Rationeel gezien weet je heus wel dat dit het verschil allemaal niet zal maken maar hé, je bent ook maar een mens, een enorm vermoeid mens….

"Wist ik veel dat ze bij de opvang een gouden troef in handen hadden".

Met name bij de oudste was het niet kunnen slapen echt wel iets waar ik mij druk over kon maken. Zeker toen hij voor het eerst naar de opvang ging. Wat zullen de juffen van de kinderopvang gelachen hebben toen ze zijn opvangschriftje de eerste keer meekregen. Voorin stond naast een, in mijn optiek, aller-aandoenlijkste foto van onze spruit ook een uitgebreide beschrijving van het slaapritueel. Mijn grootste zorg was immers of hij daar wel zou gaan slapen. Als het thuis al niet lukte, in zijn rustige en vertrouwde omgeving, hoe moest dat dan ooit lukken met onbekende juffen en vijftien andere kinderen eromheen?! Wist ik veel dat ze bij de opvang een gouden troef in handen hadden in de vorm van de hangwieg. Die eerste dag ontving ik al een foto van kind in diepe rust en ook bij onze dochter deed diezelfde hangwieg wonderen. Het liefst had ik er ook één aangeschaft voor thuis en ik moet bekennen dat ik laatst tijdens een van de nachtelijke uurtjes wel even gegoogled heb op “hangwieg huren”. Maar helaas, inmiddels is onze dochter er al uitgegroeid en moeten we gewoon nog even op onze tanden bijten.

"Hoewel kerst nog anderhalve week op zich laat wachten is vannacht bij ons het kerstwonder al geschied".

Het schrijven van deze blog heeft een paar dagen geduurd. Hoewel kerst nog anderhalve week op zich laat wachten is vannacht bij ons het kerstwonder al geschied: ze heeft sinds lange tijd weer doorgeslapen! Voel ik mij na één lange nacht als herboren? Nee, natuurlijk niet. Stond de oudste alsnog te vroeg aan ons bed omdat hij moest plassen? Ja natuurlijk! Maar ik kon in ieder geval slapen van elf tot zes. Een record! Dat ze nu koorts heeft en van de opvang thuis moet blijven nemen we voor lief. Het is toch altijd wat met die kinders. Maar ze heeft doorgeslapen! Halleluja! Voor alle ouders die nog worstelen met slapeloze nachten: houd moed, eens komt het goed!