Hoe ik het moederschap verloor

Iedereen wil dat het (snel) beter met me gaat, maar dit voelt voor mij ook heel benauwend. Alsof ze me gewoon terug in mijn leven zoals het was willen duwen, en hopen dat ik er deze keer niet meer tussenuitval. Ik ben dan ook ergens bang om te willen verder leven, om mijn weg terug naar boven te klauwen en, eens uit het dal, tot het besef te komen dat mijn gevoel wel klopte. Dat er daarboven niets meer voor mij rest.

Ik merk dan ook dat als mijn man vol overtuiging zegt dat we hieruit gaan geraken, dat alles goed zal komen, ik me meer een object, een radertje van de machine voel, dan vrouw, mens of mama. Ons leven was, alleszins voor hem en de buitenwereld, goed en gelukkig. Wat ik erbij voel is bijzaak. Dat de toekomst een grote donkere leegte voor mij is al helemaal. Die vullen anderen wel voor mij op.

Ik betrapte me er gisteren op dat elk aspect van mijn leven me met miljoenen vragen vult, die allemaal neerkomen op “hoe moet het dan verder”. Ik besloot ze op te delen om een beter overzicht te krijgen.

Tijdens mijn eerste crisisopname, 3 maanden geleden, kwam ik tot het besef dat alle ruzies die mijn man en ik de voorbije jaren hadden, terugvielen op mijn nood meer gezien en erkend te worden door hem. Ook al ging het de ene keer over de was, of over het brengen en halen van de kinderen, zijn ouders, of ja, toch opnieuw over de was.

Ik heb vaak het gevoel dat mijn man ’s ochtends wakker wordt en gezwind aan zijn dagtaak begint. Hij lijkt het niet te zien dat ik in de coulissen probeer alle ballen tegelijk hoog te houden; dat de was zichzelf niet doet, niet droogt, niet opplooit en in de kasten legt. Dat het eten niet eerst gepland, gekocht en gekookt moet worden alvorens we kunnen eten. En ik weet dat ik niet mag klagen, hij helpt heus wel in het huishouden. Het zou gewoon fijn zijn moest hij, net als ik, al eens spontaan een van de ander zijn taakjes zou overnemen of initiëren, gewoon omdat je voor elkaar wil zorgen.

Het gevoel grotendeels onzichtbaar in zijn leven te bestaan is hard binnengekomen toen ik hem enkele weken voor opname met horten en stoten vertelde dat ik soms wou dat ik niet meer leefde. Zoals altijd als ik aangaf dat het allemaal even te veel was, beloofde hij voor mij te zorgen, meer taken op zich te zullen trekken. Alles bleef netjes in het oude patroon.

Dit bevestigde mijn gevoel van niks waard te zijn, louter een vervangbaar instrument. Dat je net als bij een machine, door je eigen ongemak er even aandacht aan moet besteden als hij hapert, maar zolang hij blijft draaien, ook al sputtert hij en vertoont hij duidelijke tekenen van nakend falen, is er geen reden voor onderhoud. Als hij echt stopt met werken kan er nog steeds gekeken worden of er nog herstel mogelijk is, of dat een vervanging toch de voorkeur geniet.

Stel dat ik dat dan ooit doe, herstellen, gaat mijn weerstand om terug in dit patroon te vallen dan nog groot genoeg zijn, of gaan we vanaf nu in een eeuwigdurende lus belanden? Steeds van een optimum naar een diep, diep dal?

Don’t get me wrong, we zien elkaar zeker nog graag. Het voelt leuk, veilig en vertrouwd. Maar ik heb wel mijn vertrouwen in hem verloren. De gesprekken die we hierover hadden om het probleem aan te kaarten, maakten me enkel maar moedeloos. Misschien moet ik mij erbij neerleggen dat dit de soort relatie is waar we elkaar gebruiken voor gemak, affectie en financiële veiligheid. Misschien wordt het oergevoel wat ik in me draag alles voor hem en mijn kinderen te willen doen, gewoon niet gedeeld. Misschien moet ik daar mee leren leven.

Ook op vlak van de kinderen voel ik me erg verscheurd. Aan de ene kant wil ik het beste voor hen en breekt mijn hart bij de gedachte dat ik verantwoordelijk zou zijn voor pijn, angst, of eender welk andere negatieve ervaring. Aan de andere kant keert mijn maag als ik denk terug elke dag voor hen te moeten zorgen, vult mijn hoofd alweer met mist als ik aan de decibels denk die ze zo vaak produceren. 

Er enkel al aan denken vult mijn lijf met vermoeidheid en paniek, een zwaarte die ik betwijfel ooit te kunnen dragen.

Een vriendin zei me een tijd geleden, toen ik pas in opname was, dat wat er zou gebeuren als ik beter was, van geen belang is. 

Dat ik gewoon moest blijven leven, ook al betekent het dan als gescheiden vrouw de wereld rondtrekken en mijn kinderen verwerpen. Maar voor mij lijkt het nog steeds makkelijker te plaatsen voor een kind dat mama er niet meer is, dan dat mama elke dag opnieuw de keuze maakt hen pijn te doen en hen niet meer te willen zien.

Maar de grootste contradictie rond het vraagstuk van de kinderen vind ik het immense verdriet dat de gedachte nooit meer een kind op de wereld te zetten bij me losmaakt. We wilden graag 3 kinderen, en zodus heb ik de zwangerschap van mijn jongste zoontje ook niet actief beleefd als de laatste. Het besef dat ik nooit op de befaamde roze wolk zal zitten, nooit een dochter zal hebben, nooit ten volle zal genieten van de kraamtijd, komt heel hard en verscheurend binnen. Het feit dat ik al 1/3 van het leven van mijn, nu bijna 1-jarig, zoontje heb moeten missen door dit hele opnameverhaal, is echt de kers op de taart.

Ik weet dat het ook nog niet volledig vaststaat dat het dan met 2 kinderen zou blijven, maar als ik mijn verdriet uitspreek tegen mijn man lijkt hij ook wel aan te geven dat dit hele gebeuren de doodsteek heeft gegeven aan verdere gezinsuitbreiding.

Het is dus een extra regel op mijn lijstje van rouw die ik nog moet verwerken.

Hoe kom ik deze schaamte ooit te boven? De stempel van de psychiatrie kan onmogelijk voor iedereen worden verborgen, of uitgewist.

Op mijn werk zijn ze al een hele tijd erg geduldig geweest. Sinds ik terug ben beginnen werken na de moederschapsrust van mijn oudste zoontje, sleepte ik me van verlof naar verlof naar ziekteverlof. Ik kon het eigenlijk al lang niet meer aan. Het is dan ook een stressvolle, veeleisende job waar ik het gevoel heb continue "aan" te moeten staan. 

Ik weet dat de oplossing simpel lijkt, minder gaan werken of ander werk zoeken. Maar ik herinner me een tijd, voor mijn eerste zwangerschap, van het wel graag te doen, er goed in te zijn en er voldoening uit te halen. Bovendien vraagt heroriëntatie ook weer een hele hoop energie, die ik vrees een hele tijd nog niet op overschot te gaan hebben. Thuisblijven zou dan weer grote financiële gevolgen hebben, en een verlies van identiteit met zich meedragen.

Ook naar mijn schoonfamilie toe heb ik het gevoel het door deze situatie volledig verkorven te hebben. Ik heb me nooit welkom gevoeld bij hen, alsof ik hun zoon van hen had gestolen.

Bij de geboorte van mijn zoontjes voelde het voor mij ook aan alsof ze hen als hun eigendom beschouwde. Zo liet mijn schoonmoeder zonder te vragen of wij dat goed vonden, de namen van onze kinderen op haar pols tatoeëren, ook al hadden we bij de zwangerschap van ons tweede zoontje laten weten dat we dit niet graag herhaald zouden zien.

Toen ik opmerkte dat hij er toch ineens naast pronkte, werden we met een vijandig “vertel mij nu eens waarom dat je dat niet leuk vindt” en een “ja, maar, jij was er niet bij toen onze zoon er tegen ons over kwam praten” tegemoet gekomen. Blijkbaar als het hun eigen zoon was die hun, in afwezigheid van zijn vrouw, verzocht iets niet te doen, moest dit niet gerespecteerd worden.

Maar soit, dat is een heel verhaal op zichzelf. Het schetst wel een beeld van hoe ik me er altijd als de vijand heb gevoeld, en het in de steek laten van mijn man en kinderen voelt aan als de laatste en beslissende nederlaag.

Voor mijn eigenwaarde lijkt dit ook de doodsteek. Ik heb zo lang proberen het hoofd boven water te houden, mee te draaien, aan hoge eisen tegemoet te komen. Ik heb gefaald, lig nu publiekelijk plat op mijn bek en zal nooit nog kunnen terugkeren naar datzelfde niveau.

Het lijkt dus of mijn hele leven op zoveel manieren zal moeten veranderen, dat ik hier als een ander persoon uit zal moeten komen, moet ik willen overleven. Ook al ben ik mezelf al even kwijt, kent mijn omgeving mij wel als het beeld dat ik van mezelf ophing. Als dit verandert, veranderen dan ook niet al mijn relaties met anderen. Moet ik dan na deze lange strijd, compleet opnieuw beginnen?

Dit alles doemt als een berg voor mij op, en ik zie niet hoe ik de tocht in verschillende etappes kan opdelen. De drang om te vluchten is zo groot. Ergens tropisch op een strand te gaan uitwaaien en niets meer moeten.

Wie weet, geeft het me een tweede adem, frisse moed om er weer mijn schouders onder te zetten. Zo niet, is het een mooiere afsluiter dan de donkere somberheid van de gangen die mij hier dag na dag in mijn eigen kwelling opsluiten.