Over slapen en het gebrek daaraan

Nu in het hele land de zomervakantie is begonnen, is het tijd om wat rustiger aan te doen. Bij veel mensen is het net voor de zomer erg druk op het werk. Er zijn al mensen met vakantie, dus er zijn minder mensen en alles moet nog even snel af voor de zomer. Ook thuis zijn er allemaal extra dingen die nog even moeten, zoals bedankjes voor juffen en meesters, dingen op school en de voorbereidingen voor de vakantie. Vorig jaar stapten we op de eerste dag direct in de auto om weg te gaan. Dit jaar verloopt anders en we beginnen de vakantie met iets heel belangrijks: uitslapen.

Extra tijd

Althans, dat was de bedoeling, want net als iedere dag was ik om kwart voor zes klaarwakker. Lang leven bioritme. Ik ben nog anderhalf uur blijven liggen, maar slapen lukte echt niet meer. Ik heb nooit heel veel slaap nodig gehad, maar soms is het wel erg lekker om wat langer te slapen. Tijdens de studie sliep ik graag uit als dat kon, maar daarna vond ik het steeds meer zonde van mijn tijd. Ik haalde meer voldoening uit iets extra's doen dan uit een uur extra slapen. Je kunt namelijk heel erg veel doen in een uurtje per dag, zeker als je dit een tijd lang volhoudt. Veel van deze 'extra tijd' heb ik gebruikt om de sportschool op te bouwen en om veel te trainen. Voordat ik naar mijn werk ging, had ik de administratie en mail al gedaan. Na het werk ging ik gelijk door naar de sportschool om zelf te trainen en les te geven. 's Avonds voor het slapen gaan, werkte ik nog even aan de website of zocht ik naar mogelijkheden voor promotie. Op deze manier begon en eindigde ik iedere dag met de dingen die ik het liefste deed en leek het soms net alsof ik iedere dag een beetje extra tijd kreeg. Al die kleine beetjes tijd hebben eraan bijgedragen dat ik de sportschool op heb kunnen bouwen en veel zelf heb kunnen trainen, naast een full-time baan.

Gebroken nachten

Zoals met alles weet je pas wat je mist als je het kwijt bent. Voordat ik moeder was, las ik wel eens over ouders die kapot gingen aan slaaptekort en gebroken nachten. Ik begreep dat nooit zo goed, want zij sliepen soms meer uur per nacht dan ik. Kennelijk heb ik wat minder slaap nodig dan gemiddeld. Tijdens de zwangerschap van de oudste was ik ook helemaal niet bang voor gebroken nachten. Wist ik veel dat ik kinderen zou krijgen die ook weinig slaap nodig hebben, dus dat ik net zoveel last van de gebroken nachten zou hebben als iedereen. Weinig slaap ging echt een nieuwe dimensie in. Het is niet alleen dat je weinig uren slaapt, maar de momenten dat je slaapt, word je steeds wakker gemaakt doordat er een kindje huilt. Als ze heel klein zijn, is het omdat ze moeten eten, als ze wat ouder zijn dan is het omdat ze eng gedroomd hebben, vinden dat het al ochtend is of omdat er misschien een eng monster onder het bed zit. Je wordt steeds uit je ritme en je slaap gehaald. Als ik eenmaal uit bed ben en iets moet doen, zoals flesje maken of monsters weg jagen, dan ben ik klaarwakker en kom ik daarna moeilijk weer in slaap. Het spijt me voor alle moeders die ik niet heb begrepen in de afgelopen jaren. Ik snap het nu.

Zelf in slaap vallen

Mijn kinderen kunnen nog niet alleen in slaap vallen. Bij alle twee blijf ik bij ze, net zolang totdat ze slapen. Het consultatiebureau adviseert in het groeiboekje om na een afscheidsknuffel weg te gaan, maar bij allebei mijn kinderen werkte dat niet goed. Ze adviseren ook dat als het niet werkt je bij je kinderen een ander ritueel moet proberen. Ik denk niet dat dit was wat ze bedoelden, maar het werkt voor ons wel aardig. Ik las laatst op social media dat kinderen tussen de leeftijd van een half en anderhalf de gelegenheid hebt om te leren om zelf in slaap te vallen. Daarna schijnt het lastiger te worden. Hmm. Als dat klopt, dan ben ik iets te laat bij de jongste en veeeeel te laat bij de oudste. We maken er maar het beste van.

Veel mensen vinden dat kinderen zelf moeten leren om in slaap te vallen en dat het goed is om kinderen te laten huilen, totdat ze zelf in kunnen slapen. Ik kan dat echt niet. Misschien is het een overreactie op hormonen of iets dergelijks, maar ik kan het niet negeren als mijn kind huilt. Heel even lukt wel, en soms valt hij dan ook gelijk weer in slaap, maar zodra hij doorhuilt dan ga ik hem echt troosten. Je gaat je kind toch niet duidelijk maken dat je niet komt als hij bang en alleen is?! Je wilt juist dat hij zich thuis veilig voelt.

Er zijn ook mensen die juist samen slapen met hun kind omdat het goed is voor het gevoel van veiligheid. Je bent altijd beschikbaar voor je kind waardoor hij zich veilig en geborgen voelt. We hebben dit uit noodzaak een jaar jaar met de oudste gedaan. Ik kreeg hem met geen mogelijkheid in slaap. Ik wil hem niet alleen laten huilen en hij klom met 6 maanden zelf al uit het ledikantje, dus veilig was het ook niet. Op een gegeven moment was ik zo onvoorstelbaar moe. Ik kon niet meer. We hebben hem toen tussen ons in gelegd, zodat we zelf konden slapen. Dat was op dat moment voor ons allemaal de beste oplossing. We gingen toen als gezin slapen en het scheelde een hoop stress.

Op een gegeven moment besloot hij dat het fijner was om dwars in ons bed te liggen, en toen ging het ten koste van onze eigen nachtrust. We hebben hem toen een peuterbed gegeven en zijn kamer vernieuwd. Dat ging een tijdje goed, maar al snel lag hij toch weer tussen ons in. Op een gegeven moment was ik zwanger van zijn broertje en mocht de oudste een andere kamer. Deze vond hij heel erg mooi. Deze kamer was écht van hem, vond hij, en sindsdien slaapt hij daar iedere nacht zonder problemen. Als hij eng droomt komt hij nog wel eens bij ons liggen, maar verder is hij graag in zijn eigen kamer.

Gisteren wilde hij ineens ook zelf in slaap vallen. Hij was een beetje zenuwachtig, want hij gaat deze week kamperen met zijn tante. Normaal lig ik naast hem totdat hij slaapt, maar vandaag stond hij erop. 'Nee mama, ik kan het zelf. Ga jij maar werken. Want morgen ga ik ook alleen op vakantie.' Zomaar uit het niks, kan hij het helemaal zelf en is hij weer gegroeid.

Dat zou mijn kind nooit doen

Op de sportschool, school en zwemles zie ik iedere week veel kinderen en ouders. Al deze mensen zien ons ook. Zijn zien ons gezin, hoe we proberen om dingen in goede banen te leiden en hoe onze kinderen tot 's avonds laat rondrennen. Alle kinderen hebben hun eigen verhaal en eigen gebruiksaanwijzing. Af en toe gebeurt er iets opvallends in de les. Een kind durft iets niet, wordt boos, loopt weg of begint te huilen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Door te praten met de kinderen en eventueel de ouders, is het makkelijker voor te stellen wat er omgaat in ene kind en om het goed te begeleiden. Als ik op school of in de speeltuin een kindje boos zie worden, dan hoor je ouders daar omheen mompelen dat hun kind dat nooit zou doen. Dat vind ik nogal een uitspraak. Misschien heeft hun kind dat nog nooit gedaan, maar ik betwijfel of dat door de opvoeding komt of gewoon mazzel is. Zo zullen mensen ook wel iets vinden van de bedtijd van mijn kinderen, maar als het voor ons werkt, dan ben ik al heel blij.

Middagslaapje

Mijn jongste zoon komt iedere avond moeilijker in slaap. Hij doet meestal nog een middagslaapje, al wordt dat de laatste tijd steeds later. Ik vind het zelf wel fijn dat ik in de middag even een uurtje mijn handen vrij heb, maar mijn jongste zoon vindt van niet. Het kost tegenwoordig heel veel moeite om hem in slaap te krijgen en hij slaapt ook steeds korter. Daarnaast wordt het ook iedere avond lastiger om hem in bed te krijgen, dus het is duidelijk tijd geworden om zijn middagslaapje af te bouwen. De zomervakantie is daar een mooie gelegenheid voor. Ik hoef dan niet 's avonds te werken en kan makkelijk zijn bedtijd steeds een stukje opschuiven. Het zal niet helemaal meevallen waarschijnlijk, want hij wordt nogal baldadig als hij moe is, maar gelukkig hebben we dan de rest van de vakantie dan om bij te komen. En misschien zelfs een dagje uit te slapen!

Om het leven schoon te vinden als een droom, moet men werken, niet slapen.

- Salomon Baer-Oberdorf, Duits schrijver (1870-1940)-