Een stempeltje, een nieuwe start.

Niet hyperactief

“Er zijn voldoende kenmerken voor ADD” zegt de psychologe tegenover me. Na maanden onderzoek en jaren zoeken en vragen en twijfelen ligt de diagnose voor ons op tafel. Dunya heeft ADD. Ik heb er geen moment aan getwijfeld toen we begonnen met dit traject. Ik wist het al toen ik eenmaal had opgezocht wat het is. ADHD kende ik wel en ik zag veel kenmerken terug bij Dunya, maar het belangrijkste, hyperactiviteit, heeft ze niet. Dus besloot ik eens te gaan zoeken of er ook sprake kan zijn van ADHD als je niet hyperactief bent. Ja dus, maar dan is het ADD. Dat is iets anders dan alleen niet hyperactief.

Brammetje Baas

Het begon allemaal met de film Brammetje Baas, ooit aangeraden door een nichtje. Wat ze erover vertelde maakte me nieuwsgierig. Zij heeft ADHD en herkende zichzelf erin.. Dunya en ik kijken de film samen en zien hoe Brammetje in groep drie opspringt om een bromvlieg te redden. Zijn ogen volgen de vlieg door het lokaal. Wat er in zijn hoofd gebeurt wordt uitgebeeld met stippellijnen. Hij brengt de vlieg naar buiten. Hij hoort de meester wel roepen dat hij moet blijven zitten en zegt: “Ja straks”. Tijdens het werken dwalen zijn gedachten af. Hij ziet alles om zich heen en hoort het druppen van de kraan. En zo niet, dan is er nog genoeg om over na te denken. Dingen die boeiender zijn dan zijn werk en de meester. Zijn ouders kloppen met enige regelmaat bij de meester aan. “Ik denk dat u Brammetje toch niet helemaal begrijpt” zegt moeder voorzichtig. Ik voel haar wanhoop en verdriet. De meester en ook de directeur vegen dat van tafel. Brammetje moet gewoon luisteren. Werk dat niet af is gaat mee naar huis. Ouders zijn ten einde raad en worden maar boos. De weerstand wordt groter en het werk komt niet af.

Waardeloze moeder

Ik zit vol verbazing te kijken. Er valt een kwartje. Misschien wel twee. Dunya is niet zo druk en kan wel op haar stoel zitten, maar heeft wel moeite met concentreren en luisteren. En haar werk is nooit af. In groep drie en vier was dat altijd strijd met de juffen. Het maakte mij ook moedeloos.Elke keer die strijd in huis om schoolwerk. En ook is er thuis altijd strijd om het (niet) luisteren. Of in elk geval niet op mijn moment. “Ja straks” of “Even wachten”, ik kan het bijna niet meer horen. Niks straks, nu! En dat is nou precies het probleem. Het lukt niet om het NU te doen. Ze wil het echt wel, maar er moet nog dit en er moet nog dat en er zijn nog zoveel dingen waar ze over na moet denken. Op tijd komen is altijd een probleem. Want op het laatste moment blokkeert er iets. Hoe meer ik de touwtjes aantrek, hoe meer zij in de weerstand gaat. We schieten er dus geen van beiden iets mee op. En al die jaren dat ik zoekende was, wisten allerlei mensen al waar het aan lag: Aan mij. Ik was te lief voor Dunya en moest gewoon veel pittiger optreden. Mensen die dat wel deden, inclusief de vele hulpverleners, verloren al snel het vertrouwen van Dunya en bereikten alleen maar dat ze steeds minder goed ging luisteren. En ik voelde me vooral een waardeloze moeder…..

Bijzonder kind

Snel pak ik een tissue. Ik glimlach door mijn tranen heen. “Eindelijk erkenning” knikt de psychologe. Dat is precies wat ik voel. Erkenning. Ik doe het helemaal niet fout, maar het is iets in Dunya waar we mee moeten leren omgaan. Eenmaal thuis zeg ik: “Gefeliciteerd lieverd. Je hebt ADD!” Eén moment is ze beduusd, dan begint ze te stralen. “Waarom ben je zo blij?” vraagt de juf als ze het vertelt. “Omdat ik iets bijzonders heb!” zegt ze. Ook tegen de huisarts zegt ze dat ze het leuk vindt. Die kijkt haar onderzoekend aan. “Echt waar?” vraagt ze. Dunya knikt. “Ik weet niet waarom, maar ik vind het gewoon leuk!” En het is ook leuk, want het is gewoon een toevoeging en inderdaad: het maakt haar nog bijzonderder dan ze al is.

Gewoon strenger zijn

Er zijn nog steeds mensen die zeggen dat ik gewoon strenger moet zijn en haar harder moet aanpakken. Dat iedereen tegenwoordig ADHD heeft en dat ik gewoon over me heen laat lopen. Die mensen weten niks van ADD en de reis ernaar toe. Gesprekken met een verpleegkundige, met een psycholoog, met een andere psycholoog, gesprekken met Dunya, vragenlijsten door mij, vragenlijsten door school. Gesprekken over haar kindertijd met weer een andere psycholoog, over mijn miskraam, mijn zwangerschap, over de kraamtijd, over de scheiding, over verdrietige dingen die we hebben meegemaakt, over heftige gebeurtenissen waar ze getuige van is geweest, alles wordt doorgespit. Dat was niet gemakkelijk, maar het was niet voor niets.

Wisselende emoties

Bij ADD horen ook wisselende emoties. Niet iedereen begrijpt dat. Ze praten over lange tenen of aanstellerij. Ze lachen het weg of kappen het af. Of mensen denken Dunya te moeten corrigeren omdat ik het niet doe, zonder zich af te vragen waarom ik dat niet doe. Ongetwijfeld niet onaardig bedoeld, maar het kan de band met Dunya erg verstoren. Gelukkig zijn er ook mensen, zoals de juf, die haar wel serieus nemen en op onderzoek uitgaan. Die zich verdiepen in wat het is en haar daardoor beter gaan begrijpen. Ook ik ben dingen beter gaan begrijpen. Er vallen veel puzzelstukjes op hun plaats. Waarom ze problemen heeft met rekenen, met automatiseren vooral. En het opzoeken van grenzen, dat hoort er ook bij. Ze is assertief, soms iets te. Tegelijkertijd is haar zelfvertrouwen niet erg groot. Niet dat het nu makkelijk is, maar het helpt wel om dingen te verklaren. Ik ben zo trots op mijn meisje, zoals ze zich steeds weer staande weet te houden in een wereld die vaak te hoge verwachtingen van haar heeft, omdat ze verbaal zo sterk is en omdat ze wijs overkomt. Ze begrijpt alles, maar soms werkt haar gevoel niet mee. Het is belangrijk dat Dunya zichzelf mag zijn. Want ze is goed zoals ze is.

ADD positief

En ook heeft ze eigenschappen die juist heel positief zijn, want ADD is meer dan Alle Dagen Dromerig. Die spreekbeurt over Malala bijvoorbeeld. Ze weet precies wat ze wil overbrengen. En al die andere dingen die reden waren om haar finalist te maken voor Amsterdammertje van het jaar. Als ze ergens voor gaat dan doet ze dat met volle overtuiging. En moet ze een boekbespreking doen, dan kiest ze niet het makkelijkste boek, maar haalt ze bij de boekhandel “Achtste groepers huilen niet”. Ze is sociaal en betrokken. Gevoeligheid is niet alleen lastig, maar ook een kwaliteit die onderschat wordt. Als ze van iemand houdt doet ze dat ook met heel haar hart. Maar ga je over haar grenzen, dan moet je van goede huize komen om dat te herstellen. Het maakt dan ook uit of je al iets met haar hebt opgebouwd of niet.

Wereldschool

Ik ga op cursus en hoop dan alles te leren over ADD en hoe ik Dunya het beste kan helpen. Ik kan niet wachten om te beginnen. De diagnose heeft al wat rust gebracht bij ons, maar de volgende stap is dat er dingen gaan veranderen. Ik ga met andere ouders praten, die ook zo’n bijzonder kind hebben en als ze ouder is mag ze zelf op cursus. Nu is het de bedoeling dat we zoveel mogelijk de omgeving aanpassen, zodat zij zich het beste kan concentreren. Ik weet zeker dat het goed gaat komen met Dunya. Zij verzet zich niet tegen haar stempeltje maar ze is er trots op en dat is een mooi uitgangspunt. De rest volgt dan stapje voor stapje.Het begon met Brammetje Baas en het eindigde met een diagnose. Nou ja, het eindigt natuurlijk nooit. Maar de zoektocht naar een verklaring is voorbij. Deze diagnose is een nieuw begin en eentje die we omarmen!