
Is bamboe servies giftig?
Enige tijd geleden was er in het nieuws dat bamboe servies giftig is. Omdat ik zelf ook bamboe servies voor mijn kinderen heb, ben ik op onderzoek uitgegaan. In deze blog kun je lezen hoe het precies zit en waarom je niet al je bamboe servies gelijk weg hoeft te gooien. Ook laat ik een aantal duurzame alternatieven zien.
„Bamboe“ servies bevat plastic
Dan dacht je dat je duurzaam bezig was door bamboe servies te kopen, blijkt dit toch niet het geval te zijn. Maar waarom dan? Bamboe is natuurlijk, groeit snel, neemt veel CO2 op en produceert veel zuurstof. Als bamboe op de juiste juiste manier geteeld en bewerkt wordt, is het een duurzaam materiaal.
Het probleem ligt dus niet aan de bamboe zelf, maar aan de stoffen die hier vaak aan toegevoegd worden. Veel servies dat als „bamboe-servies“ verkocht wordt, bevat namelijk melamine (=kunststof). Wanneer melamine boven de 70 graden verhit wordt, kan het zogenaamde formaldehyde vrijkomen. Deze stof is schadelijk voor de gezondheid.
Gelukkig is de verkoop van „bamboe“ servies met melamine sinds 15 februari 2021 verboden in Nederland, België en Luxemburg. Het wordt door het voedingscentrum aangeraden om dit servies helemaal niet meer te gebruiken. Persoonlijk zou ik het voor mijn kinderen niet meer gebruiken. Als ik voor mezelf een „bamboe“ schaaltje gebruik om bijvoorbeeld wat nootjes in te doen of een bord waar ik een boterham op leg, zie ik er niet zo’n probleem in. De giftige stoffen komen namelijk pas vrij als het servies warm wordt of met zuur in aanraking komt.
Plastic servies kan ook giftig zijn
Nu is er ook veel kinderservies dat alleen uit melamine bestaat. In dit geval kunnen er ook giftige stoffen vrijkomen als het wordt verhit. Wel iets minder dan wanneer het met bamboe gemengd is. Het advies van het voedingscentrum voor servies van melamine is om het voor kinderen tot 3 jaar alleen voor koud/ lauw eten te gebruiken. Dit zou ik persoonlijk ook voor mezelf en voor oudere kinderen doen.
Wat zijn de alternatieven?
Is er dan geen enkel servies dat je veilig aan je kinderen kunt geven? Aangezien gemengd bamboe servies en melamine servies beiden schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid, ben ik op zoek gegaan naar alternatieven.
• Een duurzame oplossing is om je kinderen zo snel mogelijk van je eigen servies mee te laten eten. Dit is in de meeste huishoudens gemaakt van hoogwaardige materialen en je hoeft er niks nieuws voor te kopen. Toen mijn dochters na een paar weken aan gepureerd eten gewend waren, ben ik ze met een gewoon lepeltje gaan voeren en dat accepteerden ze goed. Vanaf een jaar of 3 geef ik mijn oudste dochter ook een keramiek bord en een gewoon glas. Zo hoef je niks extra’s te kopen en hoef je minder bang te zijn voor giftige stoffen. Keramiek servies kun je natuurlijk ook heel goed bij een kringloopwinkel kopen. Vooral gourmetborden met vakjes zijn praktisch voor kinderen.
Als kinderen heel jong zijn, is het risico op scherven groot als je ze een gewoon bord of glas geeft. Ook is het niet zo handig voor onderweg. Daarom heb ik andere duurzame alternatieven voor je opgezocht:
• Echt bamboe of hout: Echt bamboe servies herken je aan de bamboe structuur. Hetzelfde geldt voor hout. Als je servies hebt uit 100% bamboe of hout, is het wel veilig. Een nadeel van deze materialen vind ik dat het wat grover is en daardoor niet zo fijn voor kleine baby‘tjes.
• Roestvast staal (RVS): RVS bestaat voornamelijk uit ijzer, chroom, nikkel en koolstof. De productie ervan is niet heel duurzaam, maar het materiaal zelf wel omdat het een lange levensduur heeft en goed recyclebaar is. Ook komen er bij normaal gebruik geen schadelijke stoffen vrij. Omdat servies uit RVS niet snel kapot gaat, is het ideaal voor kinderen. Voor baby’tjes kan het misschien een beetje hard zijn.
• Siliconen: Siliconen worden gemaakt van silicium (kiezel), één van de meest voorkomende grondstoffen op aarde. Silicium komt ook voor in het menselijk lichaam en sommige voedingsmiddelen (zoals fruitschillen). Producten die gemaakt zijn van 100% siliconen worden als veilig gezien. Maar pas op, want er zijn veel goedkope producten waar andere stoffen aan toegevoegd worden. Dit kun je herkennen als je de producten een beetje uit elkaar trekt. Als ze dezelfde kleur houden zijn ze gemaakt van 100% siliconen; als ze lichter worden van kleur zijn er waarschijnlijk nog andere stoffen aan toegevoegd. Er is nog niet heel veel onderzoek gedaan naar de veiligheid van siliconen. De meeste studies die er zijn, komen tot de conclusie dat het veilig is, maar er zijn ook een aantal studies die beweren dat er schadelijke stoffen vrij kunnen komen bij het verhitten van siliconen. Daarom ben ik er zelf voorzichtig mee en gebruik liever één van de bovenstaande duurzame materialen om voedingsmiddelen in te verhitten. Siliconen zijn recyclebaar, maar dit wordt in Nederland tot nu toe (vrijwel) niet gedaan.
• Natuurlijk materiaal zoals mais en suikerriet (PLA): Er komt steeds meer kinderservies op de markt dat gemaakt is van natuurlijk materiaal zoals mais of suikerriet. Omdat deze materialen nog vrij nieuw zijn, is er nog weinig onderzoek naar de veiligheid gedaan. Ook moet je hier weer oppassen dat er geen andere onnatuurlijke materialen aan toegevoegd zijn. Een ander nadeel is dat dit servies meestal wat sneller stuk gaat, dan bijvoorbeeld servies van RVS.
Ik hoop dat ik je een goed overzicht heb kunnen geven van diverse duurzame materialen voor kinderservies. Zoals je hebt kunnen lezen heeft elk materiaal voor- en nadelen. Er zullen ook steeds weer nieuwe onderzoeken en materialen komen.