Meetlint nodig?

De ontsluiting, een wonderbaarlijk mechanisme van het lichaam. Het meten van de ontsluiting door een verloskundige is minstens zo wonderlijk en vaak ook een onderwerp dat vragen oproept.

Stellen die tijdens het spreekuur vragen hoe we dat toch doen, brengen we dan een meetlint naar binnen? Aanstaande vaders die verbaasd staan te kijken als we starten met persen en ze geen opening van 10 cm kunnen zien.

Nee, dit zijn geen gekke vragen en ook ik heb mezelf ergens tot halverwege mijn opleiding afgevraagd hoé ik dit ooit ging voelen. Inmiddels is het goed gekomen en weet ik dat het héél veel oefenen is. Dus voor alle verloskundigen in opleiding die dit lezen; het komt goed! 😉

Eerst een stukje uitleg. Je kunt de baarmoeder vergelijken met een ballon. Het tuutje van de ballon is de baarmoedermond. Deze is eerst zo stug als een neus, wordt onder invloed van hormonen zachter als lippen en eindigt zo week als een tong. Hierbij wordt de baarmoedermond ook korter, dit noemen we verstrijken. Door de kracht van de weeën gaat deze ook open, dit is de ontsluiting. Wanneer er 10 cm ontsluiting is bereikt, volledige ontsluiting genoemd, kunnen we starten met persen.

Wij voelen dit dus met onze vingers tijdens een inwendig onderzoek. Het leren hiervan begint tijdens het eerste jaar op een pop, waarbij ik vaak stiekem even naar het antwoord keek voor ik mijn bevinding durfde te delen. Toen ik voor de eerste keer een poging bij een zwangere deed en dus niet even snel kon kijken, was het enige wat ik voelde warmte en een hoofdje. De baarmoedermond heb ik echter toen nooit kunnen vinden.

Na een aantal mental breakdowns ging mij dit steeds beter af. De volgende stap bleek nog uitdagender voor iemand die niet bepaald een ster was in wiskunde. Inschatten of de baarmoedermond nog niet, 3/4, 1/2 of helemaal verstreken was, en hoeveel ontsluiting ik voelde. 1 en 10 cm lukte, maar alles daartussenin was een grijs gebied.

Daarnaast werd er door de verantwoordelijke verloskundige vragen gesteld als:

“Voelt het week of toch nog stug?”

“Ligt de baarmoeder naar achter of al naar voren?”

“Ligt het hoofdje goed om of dwars?”

Totale paniek gaf mij dit in het eerste jaar.

Nu zijn mijn vingers mijn ogen geworden. Ik breng eerst voorzichtig twee vingers in en voel door tot ik de baarmoedermond heb bereikt. Dan spreid ik mijn vingers om de ontsluiting te kunnen voelen. Dit spreiden lukt tot ongeveer 6-7 cm ontsluiting, daarna voel ik naar het randje van de baarmoedermond die er nog is. Bijvoorbeeld aan beide kanten een rand van 1 cm betekent dat de opening 8 cm is, dus 8 cm ontsluiting.

Ik hoef niet meer na te denken, het gaat op gevoel. Al blijft het mensenwerk en afhankelijk van de zorgverlener. De één zal het 4 cm vinden, de andere 5 cm. Zolang er progressie is maakt het ook eigenlijk niks uit. Het meetlint mag in ieder geval in de kast blijven.

-> Voor de vrouwen die hun bevallingsverslag hebben en zich afvragen wat het nu eigenlijk betekend (en voor iedereen die het interessant vindt). Een voorbeeld van hoe we dit noteren:

VT: P: sacraal of centraal. Stug of week. Staand of half verstreken of verstreken. O: 0-10 cm. V: staand of gebroken. A: caput of stuit. S: aav of aaa. I: H1/ H2/ H3/ H4.

VT = Vaginaal toucher (het voelen naar de ontsluiting)

P = Portio (baarmoedermond)

O = Ontsluiting

V = Vliezen

A = Aard -> dus wat we voelen, hoofd of stuit. (caput = hoofd)

S = Stand van het voorliggend deel

AAV betekent achterhoofdsligging met het achterhoofd voor -> Dit is de meest ideale ligging, de baby ligt met het gezichtje naar beneden.

AAA betekent achterhoofdsligging met het achterhoofd achter -> Sterrenkijker, de baby ligt met het gezichtje naar boven.

I: Indaling op vier vlakken t.o.v. het bekken.

© Leven van een Verloskundige