De strijd voor betere geboortezorg op Curaçao

De geboortezorg op Curaçao staat op een kruispunt. Terwijl veel delen van de wereld vooruitgang boeken in hoe ze vrouwen ondersteunen tijdens zwangerschap en bevalling, blijven we op ons eiland te maken krijgen met toch wat verouderde/achterhaalde systemen en regelingen die de zorg voor aanstaande moeders beperken. Dit is waarom wij, Lysanne en Steffen, ons dagelijks inzetten om die verandering te realiseren, ondanks de obstakels die ons in de weg staan. Onze eigen strijd om als vrijgevestigde verloskundige praktijk te mogen werken, is daar slechts één voorbeeld van.

Een moeizame weg naar vernieuwing

Na een lange juridische strijd en het doormaken van ontelbare bureaucratische hindernissen, hebben we (Lysanne als verloskundige) eindelijk de vergunning gekregen om zelfstandig als verloskundige te opereren! De overwinning was wel wat bitterzoet, want het heeft ons bijna 2,5 jaar gekost om deze vergunning te bemachtigen, door talloze vertragingen en onebegrijpelijke tegenwerking vanuit de overheid. In plaats van te worden verwelkomd als pioniers die de geboortezorg op het eiland willen verbeteren, werden we geconfronteerd met een muur van bureaucratie en onbegrip.

Deze strijd was voor ons een pijnlijk voorbeeld van waarom zoveel eilandskinderen (Yu di Korsou’s), die in het buitenland hebben gestudeerd en ervaring hebben opgedaan, vaak niet terugkeren naar Curaçao. De barrières, ook in andere sectoren dan de zorg zijn enorm, en de steun zoals velen dat gewend zijn in Europa is minimaal. Dat wij volharden, komt voort uit onze diepe liefde voor het verloskundige vak en het eiland. Wij zijn vastberaden om de zorg hier te verbeteren, maar het is begrijpelijk dat veel anderen die dezelfde idealen hebben, ontmoedigd kunnen raken door ons verhaal.

Onze praktijk: een lichtpuntje in de geboortezorg

Ondanks deze uitdagingen hebben we inmiddels al een mooie praktijk opgebouwd die zich richt op het empoweren van vrouwen en hun partners. Onze praktijk, Mirasoon, is een plek waar zwangere vrouwen zich gesteund en gehoord voelen. Op het moment dat je al binnenloopt krijg je een gevoel van rust en kalmte. Je loopt geen klinische wachtkamer binnen. Alleen al het kleurtje op de muren, de ambiance die je creëert, doet wonderen voor mensen, of dit nou in de geboortezorg is of bij bijvoorbeeld een huisartsenpraktijk. Je op je gemak en rustig voelen speelt een grote rol in je gezondheid, en ook in de effectiviteit van de behandeling of het gesprek. En dit laatste is ook belangrijk, het gesprek. Zo’n 90% van zorgverlening zit hem eigenlijk in de communicatie. Praten met de client, zorgen aanhoren, en duidelijke uitleg geven over wat er aan de hand zou kunnen zijn, hoe het traject eruit zo kunnen zien, en het allerbelangrijkste: wat hun keuze is! Je client/patiënt op zijn/haar gemak laten voelen door middel van goed communiceren is je sterkste wapen in je arsenaal als zorgverlener. 

Mirasoon is begonnen met pretecho’s, omdat we ook simpel wouden starten, en ook gewoon geen grote ruimte hadden. Inmiddels zijn we een volwaardig zwangerschapscentrum met pretecho’s, screeningsecho’s, verloskunde, maar ook cursussen, coaching en persoonlijke begeleiding. Hier bieden wij onze cliënten belangrijke handvatten om het geboorteproces vanuit hun eigen kracht te benaderen. Elke vrouw is uniek, en elke bevalling verloopt anders. Daarom praten we altijd openlijk over alle mogelijke scenario’s – van natuurlijke bevallingen tot interventies – zodat vrouwen en hun partners goed geïnformeerde beslissingen kunnen nemen op het juiste moment die voor hen het beste (en goed onderbouwd) voelen.

Wij doen ook onderzoek, in samenwerking met het UMCG in Groningen. De eerste resultaten tonen aan dat vrouwen op Curaçao vaak een negatieve bevalervaring hebben, vooral als ze voor het eerst bevallen. Dit is een belangrijk stukje bewijslast voor toekomstige veranderingen in de geboortezorg, en motiveert ons nog meer om vrouwen en hun partners goed voor te bereiden en hen de controle terug te geven over hun eigen bevallingsproces. Want een positieve geboorte-ervaring heeft niet alleen direct effect op moeder en kind, maar draagt ook bij aan hun lange-termijn gezondheid! 

Advies aan andere zorgverleners

Als zorgverleners horen we regelmatig verhalen van vrouwen die in het ziekenhuis bevallen en daar negatieve ervaringen hebben opgedaan. Vaak gaat het om situaties waarin er onvoldoende rekening wordt gehouden met keuzevrijheid, rust, ruimte om te bewegen, en zelfs om toestemming. Bijvoorbeeld toestemming voor een vaginaal onderzoek of om de baby op een bepaalde manier te wassen.

Maar ook bewegingsvrijheid is een ding. Een van de belangrijkste aspecten van een soepele bevalling is het geven van voldoende bewegingsvrijheid aan de vrouw. We weten inmiddels dat vrouwen niet gemaakt zijn om op hun rug te bevallen. Toch zien we vaak dat er blind wordt gestaard op het CTG (cardiotocogram), en als die even niet perfect is, mag de vrouw niet op haar zij liggen, laat staan op handen en knieën. Zelfs hulpmiddelen zoals een yogabal worden soms afgedaan als onpraktisch, terwijl ze juist kunnen helpen de bevalling te vergemakkelijken.

Misschien zouden de bevallingen soepeler en sneller verlopen als vrouwen de ruimte krijgen om te bewegen en posities aan te nemen die voor hen comfortabel zijn. Een win-win voor iedereen?

Maar dit zijn dus precies de dingen die we tegenkomen en horen van onze cliënten, en het is één van de grootste redenen waarom we blijven doorgaan. Ondanks de vele obstakels en momenten waarop we in een negatieve spiraal van gevoelens terechtkomen door bureaucratische tegenwerking en gebrek aan ondersteuning, worden we ook steeds weer gesterkt door de waardering en liefde die we van onze cliënten ontvangen. We houden oprecht van ons vak en van de kans om bij te dragen aan zulke belangrijke momenten in het leven van vrouwen en hun gezinnen.

Ons advies aan andere zorgverleners is eenvoudig: communiceer met de mensen die aan jullie zorg zijn toevertrouwd. Vraag om hun toestemming, bespreek hun opties, en respecteer hun keuzes. Vergeet niet dat het uiteindelijk om hen gaat, om hun welzijn en hun ervaring. Goede communicatie en respectvolle behandeling zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat vrouwen zich gehoord en gerespecteerd voelen tijdens een van de meest ingrijpende momenten in hun leven.

Wel willen we benadrukken dat het niet onze intentie is om onze collega’s in de geboortezorg af te vallen. Integendeel, we hopen hen te inspireren om gezamenlijk te blijven strijden voor verbetering. Samen kunnen we belangrijke veranderingen teweegbrengen. We zijn er immers allemaal voor hetzelfde doel: ervoor zorgen dat iedere vrouw en haar baby de best mogelijke zorg krijgen.

We blijven vechten voor betere zorg

Onze strijd is nog lang niet voorbij. We zijn dankbaar dat we de mogelijkheid hebben gekregen om ons werk voort te zetten, maar er moet nog veel gebeuren om de geboortezorg op Curaçao te moderniseren. Wij blijven ons inzetten voor alle vrouwen op het eiland, omdat zij het verdienen om goed, respectvol en kundig behandeld te worden tijdens de belangrijkste momenten van hun leven.

Helaas heeft de grootste zorgverzekeraar op Curaçao, de SVB, ervoor gekozen om hun cliënten geen toegang te geven tot de zorg die wij bieden. Hoewel deze cliënten uiteraard welkom zijn bij ons, vergoedt de SVB dit niet. Dit acherhaalde beleid versterkt helaas de privatisering van de zorg en drijft een wig in de diversiteit van de bevolking, waardoor met name diegenen die het meest baat zouden hebben bij deze essentiële veranderingen in de geboortezorg, hier geen gebruik van kunnen maken.

Maar we zien gelukkig dat er aan de kant van de zorgverleners en omringenden wel veel wil voor verandering is, en wij zijn vastberaden om die verandering zo goed mogelijk te ondersteunen. We zullen ons niet neerleggen bij de status quo.

De geboorte van een kind moet zo krachtig, positief en gelukkig mogelijk zijn. Laten we ervoor zorgen dat we ons best doen om dit zo goed mogelijk voor iedereen in elke situatie zo goed mogelijk voor elkaar te krijgen.

Aan alle toekomstige moeders en vaders: Wij staan aan jullie zijde. Wij zullen blijven strijden voor betere zorg, voor respectvolle behandeling en voor de best mogelijke geboorte-ervaring. De ervaring die iedereen verdient.