Tepelhoedje, vloek of zegen?

Soms kan ik me oprecht verbazen over de hoeveelheid spullen die ouders hebben gekocht om de borstvoeding te redden. Als ik op consult kom zie ik bij de ouders vaak een hele uitstalling: kolf, kolfsetjes, speciale ‘borstvoedingvriendelijke’ fles, spuitjes, slangetjes, zoogkompressen, zalfjes en tepelhoedjes.

Ik kan me goed voorstellen dat het aanbod van zoveel verschillende hulpmiddelen ouders het idee geven dat borstvoeding vreselijk spannend en ingewikkeld is. Probleempje bij het voeden? Vader wordt naar de winkel gestuurd om product X te kopen. Probleem niet opgelost? Vader wordt opnieuw erop uit gestuurd, nu voor product Y.

Problemen kun je alleen oplossen als je de oorzaak van het probleem weg neemt. Veel hulpmiddelen zijn lapmiddeltjes en doen niet meer dan het werkelijke probleem verdoezelen of in sommige gevallen zelfs erger maken.

Tepelhoedje

Eén hulpmiddel dat ik vaak tegenkom, tepelhoedjes, wil ik hier verder toelichten. De naam tepelhoedje geeft al aan hoe het er uit ziet: als een soort zonnehoedje. Het is een heel dun siliconen schijfje met in het midden een bobbel die plaats biedt aan de tepel. De meeste tepelhoedjes hebben een uitsparing, zodat de baby aan de borst met zijn neusje de huid van de moeder kan ruiken en aanraken. Melk komt door de gaatjes die in de top van het hoedje zitten.

Een tepelhoedje wordt te pas en te onpas ingezet bij verschillende borstvoedingsproblemen. Veel problemen zijn met goed en vaak aanleggen ook zonder hoedje snel te verhelpen. Overigens zijn er zeker wel goede toepassingen voor een tepelhoedje. Zoals bij premature baby’s of baby’s met zwakke zuigkracht die moeite hebben met drinken aan de borst. Het is belangrijk dat het hoedje goed op de tepel wordt aangebracht. Hier vind je foto's en een filmpje over juist gebruik van een tepelhoedje.

Ook bij het gebruik van een tepelhoedje moet de baby een goede grote hap maken en een groot deel van de tepelhof in de mond nemen. Als de baby op het puntje van het hoedje zuigt kan dat pijnlijk zijn voor de moeder. De baby zal niet veel melk binnen krijgen waardoor de melkproductie nauwelijks wordt gestimuleerd.

Andere punten van aandacht zijn het verbeteren van de drinktechniek, opvolgen van de gewichtstoename van de baby en begeleiding bij het afbouwen van het gebruik van het tepelhoedje.

De maat van een tepelhoedje is belangrijk. De lengte en de breedte van de top moeten overeenkomen met de grootte van het mondje van de baby en de grootte van de tepel van de moeder. Smallere tepelhoedjes zijn korter, de bredere zijn langer.

Het is niet aan te raden om zelf te experimenteren met een tepelhoedje als borstvoeding niet fijn loopt. Juist gebruik is essentieel en de maatvoering kan lastig zijn. Daarnaast kan het nodig zijn om af te kolven na de voedingen voor het behoud van een goede melkproductie.

Hier volgen een paar voorbeelden uit mijn praktijk:

• Een moeder gebruikt een tepelhoedje bij een baby met een te kort tongriempje omdat haar dochter dan wel aan de borst kan happen. Ook met hoedje kan de baby niet drinken aan de borst omdat het meisje door het te korte tongriempje haar tong niet goed kan gebruiken. De moeder kolft alle voedingen af en geeft moedermelk met de fles. Na knippen van het tongriempje door de verloskundige kan de baby wel aan de borst drinken en heeft ze het tepelhoedje helemaal niet nodig.
• Doordat de borsten van een moeder erg vol geweest zijn in de stuwingsdagen heeft ze pijnlijke tepels gekregen. Ze is gaan voeden met een tepelhoedje ter verlichting van de pijn. Haar productie is sindsdien dramatisch gedaald. Wat blijkt? Als de baby met hoedje drinkt, zuigt hij dapper maar krijgt geen druppel melk binnen. Als we het aanleggen verbeteren kan de baby zonder tepelhoedje aan de borst en horen we hem luid en duidelijk slikken!
• Alles is al geprobeerd bij deze moeder, zoals verschillende houdingen en technieken bij het aanleggen. De baby gaat met veel moeite aan de borst en valt dan gelijk in slaap. De moeder kolft haar voedingen af en geeft haar moedermelk met een spuitje. Als laatste optie proberen we of de baby met een tepelhoedje aan de borst wil. Haar dochter hapt, pakt de borst en gaat met open ogen en ontspannen handen heel enthousiast drinken.

Uit deze voorbeelden blijkt dat een tepelhoedje bij juist gebruik een zegen kan zijn, maar bij onjuist gebruik dramatisch is voor het verdere verloop van de borstvoedingsperiode. Heb je problemen met borstvoeding of denk je dat je toch een tepelhoedje nodig hebt? Gebruik je een tepelhoedje en wil je er graag mee stoppen? Schakel voor goede begeleiding de hulp van een lactatiekundige IBCLC in.