Borstvoeding; van prematuur tot peuter

Toen ik eenmaal van de uitslaapkamer af was, na mijn keizersnede, kreeg ik bijna vrijwel direct een kolf op m’n lichaam geplakt. Veel tijd voor uitleg was er niet, maar ik wilde borstvoeding geven dus ik moest kolven. Onverwachts bleek mijn lichaam hier best goed in. Direct was er al genoeg colostrum om J. via de sonde te voeden. Ik wijt het aan m’n goede genen. De meeste vrouwen in mijn familie hebben een hele goede productie. Mijn oma zegt altijd: “Ik had melk voor de hele straat”. Erg romantisch was het dus niet. Een kille kamer, een ‘zeurend’ geluid van de ziekenhuiskolf, en geen baby aan mijn zij. Maar; de start was er. 

Acht tot negen keer per dag kolfde ik voor J.. Twee keer in de nacht, en zeven keer overdag. Al snel kwam er meer dan genoeg melk op gang, en kon ik ’s nachts (gelukkig) overgaan naar 1 keer kolven. Je moet je voorstellen: Je bent moe van een dag in het ziekenhuis op de NICU en je lichaam moet herstellen van een keizersnede. Om dan 2 keer per nacht wakker te moeten worden om te kolven, en vervolgens die kolf tot in de puntjes schoon en droog te maken (want met premature/zieke kindjes moet je extra voorzichtig zijn) is niet echt wat je wil.. En daarin is de eerste tip: Papa’s, help je vrouw met schoonmaken, melk labelen en invriezen, compressen opwarmen, etc. Borstvoeding geven is niet alleen een investering voor mama’s 😉

De eerste weken kreeg J. dus moedermelk via de sonde. Maar na een aantal weken konden we langzaamaan proberen om via een spuitje wat melk in zijn mondje te druppelen, om te kijken of hij dat weg kon slikken. Een ontzettend bijzonder moment. En hoewel het niet altijd van een leien dakje ging bleven we het proberen. Toen J. ongeveer 6 a 7 weken in het ziekenhuis lag merkte ik dat J. steeds onrustiger was als hij bij me lag. Hij ging maar met z’n hoofd heen en weer; hij was aan het “zoeken”. De dokters gaven me weinig hoop: ‘je mag het proberen, maar we denken niet dat het lukt’. Gelukkig was J.’s vaste verpleegkundige positiever. En nog voordat ze me kon uitleggen wat ik moest doen hapte J. als natuurtalent aan mijn borst. Ik weet nog zo goed hoe ik triomfantelijk aan J.’s dokter vertelde dat hij aan de borst dronk. “Goh”, zei ze, “Misschien gaat hij ons nog verrassen”.

Na 7,5 week ziekenhuis mochten we met J. naar huis. Hij kreeg toen deels sondevoeding, en deel borstvoeding. Gelukkig werden wij thuis opgevangen door een doorgewinterde kraamzorg die ook lactatiekundige bleek! Direct sprak ze vertrouwen uit: “Ik zie hier een gewone baby, die sterk genoeg is om te drinken, die sondevoeding kun je best gaan afbouwen”. Oh wat vonden we het spannend. Meerder keren per dag legden we J. op de weegschaal om te kijken of hij wel goed groeide. Achteraf heb ik daar spijt van, want het maakte ons alleen maar onzeker. Uiteindelijk kon na 1 week J.’s sonde eruit, omdat hij al 3 dagen alles zelf dronk. Wat waren we verbaasd. Onze kleine premature zieke baby dronk zelf, uit de borst!

Mijn tips om borstvoeding aan een premature baby te ondersteunen:

- Betrek de lactatiekundige van het ziekenhuis bij je proces

- Zorg dat je vaak genoeg kolft, de eerste weken zeker 8 keer per dag

- Zorg dat je ondanks alles ook een beetje goed voor jezelf zorgt. Goed eten en drinken, en af en toe even rusten

- Vraag je partner om te helpen met alles wat bij het kolven komt kijken

- Heb zoveel mogelijk huid op huid contact met je kindje

- Ga op zoek naar (uitgestelde) kraamzorg die ook lactatiekundige is, of in ieder geval verstand heeft van premature kindjes

- De Haakaa kolf is ideaal voor in het ziekenhuis. Daarmee kun je tijdens het buidelen makkelijk wat melk opvangen

- Weet dat je het goed doet, dat jouw kindje baat heeft bij iedere druppel die je geeft of hebt gegeven, en dat het ook oke is om te stoppen als het niet meer gaat! Een NICU periode door moeten is enorm hard werken

Het eerste borstvoedingsjaar vond ik vooral vaak hard werken. Regelmatig heb ik op het punt gestaan om te stoppen. Maar ik vond het enorm belangrijk dat J. zolang mogelijk borstvoeding kreeg. Een van de redenen daarvoor is dat moedermelk enorm goede en belangrijke voedingstoffen bevat die de hersenontwikkeling ondersteunen. Dat leek me in J.’s geval extra belangrijk. Ik was dus ontzettend gemotiveerd. Van borstweigeren, tot mindere productie, tot eindeloze nachtvoedingen en een kind wat een jaar lang alleen maar aan de borst in slaap viel. We hebben van alles doorleeft. Met hulp van lactatiekundigen die soms ook niet meer wisten hoe we verder moesten. Toch worstelde ik me er dan weer doorheen. 

Mijn doel was om J. te voeden tot hij 1 jaar oud was. Toen vond ik het eigenlijk wel mooi geweest. Maar; rond J.’s verjaardag begon de corona periode. En niemand wist nog of dat voor vroeggeboren kindjes extra gevaarlijk was. Nu zit moedermelk zo goed in elkaar dat wanneer een kindje ziek wordt, er antistoffen in de melk komen die het kindje “door de ziekte heen helpen”. Dus besloot ik om door te voeden, zodat áls J. ziek zou worden van het coronavirus, de moedermelk zou helpen bij zijn herstel.

Gelukkig heeft hij, voor zover wij weten, geen corona gekregen. Maar wat ik in die maanden ontdekte is dit: borstvoeding geven is in het tweede jaar een stuk makkelijker dan in het eerste jaar. Een peuter kun je van alles aanleren. Bijvoorbeeld dat je niet meer op ieder moment van de dag wil voeden. Of dat je niet mag bijten (want tandjes,… auw). En ook, dat er nog heeeeeel veel andere lekkere dingen op de wereld zijn die je kunt eten.

Inmiddels voed ik J. nog 1 keer, in de ochtend als we rustig wakker worden. En soms nog een keer extra als hij een beetje extra troost nodig heeft. De motivatie is nu: waarom zou ik ermee stoppen? Het is weinig tot geen investering, en het levert J. toch nog een heleboel extra voedingsstoffen op. Ik ben trots op mijn lichaam, en dankbaar, dat het J. al zolang voedt. Ondanks alle slapeloze nachten en bloed zweet en tranen had ik deze periode niet willen missen!