Thuis was nooit veilig

Toen ik een jaar of 14/15 was, zat ik in de woonkamer. Er stond een glas op de trap. Ik kan me nog helemaal voor de geest halen wat voor glas het was. Mijn moeder zei tegen mij dat ik dat glas moest opruimen. Verontwaardigd zei ik tegen haar dat dat niet mijn glas was, maar ondertussen liep ik wel naar het glas toe om het op te ruimen. Op dat moment begon ze te schreeuwen en ik wist al hoe laat het was. Ik rende naar boven, naar mijn kamer, en zij rende achter mij aan. Eenmaal boven kon ik natuurlijk geen kant op. Ze gooide mij op bed en klemde haar handen om mijn nek. Ze begon mij letterlijk te wurgen. Hoe lang dat duurde weet ik niet, hooguit een paar seconden denk ik, maar ik dacht: dit overleef ik niet.

Hoe het daarna afliep, weet ik niet meer precies. Wat ik wel weet, is dat ik een briefje onder mijn deur geschoven kreeg. Daar stond iets op als: “Sorry, vergeef je mij?” of “Accepteer je mijn excuus?” (ik kan de exacte woorden niet meer voor de geest halen). Kruis ja of kruis nee. Je kent de briefjes wel, die je vroeger aan vriendjes of vriendinnetjes gaf om te vragen of ze wilden afspreken of zo. Dat was de eerste en enige keer dat ze ooit een soort van excuus aanbood.

Terugdenkend hieraan kan ik niet snappen dat een moeder haar kind zoiets aandoet. En dat omdat ik zei dat het niet mijn beker was. Ik had geen grote mond, want dat durfde ik niet. Het leek soms alsof ze iets zocht om los te kunnen gaan.

Toen ik 18/19 was, was ik ontzettend ziek. Ik kon niks binnenhouden en had ontzettend veel maagpijn, waardoor ik niet rechtop kon staan. Bang om thuis te blijven, ging ik naar mijn werk. Daar stuurden ze mij naar de dokter, want ze zagen meteen dat het niet goed was. De dokter dacht dat ik een hartaanval had. Blijkbaar begint dat bij vrouwen in de maag. Hij wilde een ambulance voor mij bellen, want ik mocht niet meer autorijden. Dat was te gevaarlijk en ik moest met spoed behandeld worden. Ik zei dat mijn moeder mij wel zou brengen. Ik wilde de dokter geen extra overlast bezorgen. Wij woonden drie minuten van de dokter af, dus ik reed voorzichtig naar huis. Thuis aangekomen vertelde ik aan mijn moeder dat de dokter dacht dat ik een hartaanval had en dat ik met spoed naar het ziekenhuis moest. Haar reactie: “Nee, ik wilde net gaan winkelen.” In eerste instantie dacht ik dat ze een grapje maakte, maar ze meende het. Ze stapte in de auto en ging. Ik durfde de dokter niet te bellen en ben dus met veel pijn zelf naar de spoed gereden.

Gelukkig was het achteraf een maagontsteking, maar het idee dat je als moeder zijnde er niet voor je kind kunt zijn in een tijd van nood, zegt genoeg. Dit was mentaal echt zo’n klap voor mij. Ik zou in het ergste geval dood kunnen gaan en mijn moeder zegt doodleuk: “Nee, ik ga winkelen.” Onbegrijpelijk.

Toen ik 18/19 was, had ik mijn eerste echte vriendje. Die wist een beetje hoe de thuissituatie was, maar ook dat mijn zus altijd spullen van mij pikte. Dus had hij een slot op mijn deur gemaakt. Achteraf bleek hij een enorme rotzak te zijn, maar ik ben nog altijd dankbaar voor dat slot.

Mijn moeder stormde weer eens achter mij de trap op. Geen idee waarom. Maar ze had deze keer weer die enge blik in haar ogen. En na de vorige keer wist ik hoe laat het was. Maar dit keer had ik gelukkig het slot. Ik rende zo snel als ik kon naar boven en draaide mijn deur op slot. Ze ging zo tekeer dat ik dacht dat ze de deur eruit zou breken. Ik zette voor de zekerheid mijn bed nog voor de deur en schreeuwde huilend dat ze moest ophouden.

Ik heb daar nog vaak nachtmerries van gehad — dat ze zelfs het dak opging om door mijn raam te komen om mij te wurgen.

Fysieke mishandeling is natuurlijk een heel heftig iets, maar daar “wen” je op een gegeven moment aan. Je leeft continu in angst, maar je weet dat er een keer een klap komt. Je bent daar soort van op voorbereid. Maar de mentale mishandeling is weer heel iets anders. Als je je hele leven te horen krijgt dat je niks waard bent, lelijk bent, dat ze mij liever niet had gehad, dat ik een last ben, en wat nog meer, dan ga je dat ook geloven. Als je veilige haven niet je veilige haven is, waar moet je dan ontspannen, waar moet je dan ontladen, waar kun je dan steun en liefde krijgen? Tot mijn 21ste heb ik dit dagelijks moeten verduren. En daar zit ik soms nog mee. Het goed willen doen voor iedereen, je een last voelen, onzeker zijn, bang voor sociale contacten. En ja, ik heb therapie gehad, ik heb EMDR gehad, en ik ben echt wel vooruitgegaan, maar dit zijn helaas dingen die niet zomaar verdwijnen.”