"Jullie kindje ziet er anders uit"

Ik heb vroege dienst. Het belooft een drukke dag te worden als ik het overzichtsbord van de afdeling zie. Heerlijk, daar gedij ik lekker op. De overdracht verloopt rommelig, de nachtdienst is de hele nacht in de weer geweest en is zelf ook het overzicht een beetje kwijt.

Er moet nog ergens een baby worden nagekeken en er ligt nog iemand die gehecht moet worden. Ook moet ergens een hb (hemoglobine oftewel ijzergehalte ) worden aangevraagd en de administratie van twee bevallingen moet nog worden gedaan. De nachtdienst blijft even plakken om zelf ook een aantal dingen af te kunnen ronden.

Ik verdeel met mijn collega van de vroege dienst de patiënten. We hebben handjes voldoende want ik heb een student, Mariska, mee en mijn collega een arts-assistent die wordt ingewerkt op de verloskamers. Op zo’n dag als vandaag is dat heel fijn. We spreken af dat ik met de losse eindjes van de nachtdienst begin en start met hechten waarna ik een bevalling ga begeleiden.

Hechten is het leerdoel van mijn student dus dat komt goed uit. Als het hechten klaar is, gaat Mariska zelfstandig een kindje nakijken op een andere verloskamer. Ik ga de administratie van het hechten afmaken zodat ik dat in mijn hoofd kan afvinken. Mariska en ik zijn tegelijk klaar. We bespreken even Mariska’s leerdoelen tijdens een bevalling en lezen ons in.

Het gaat om Meryem Çelik, ze is 29 en bevalt van haar eerste kindje. Mijn collega van de nachtdienst heeft haar vroeg in de ochtend overgenomen van de eerstelijns verloskundige omdat ze een pijnstillingswens had. Ze heeft een ruggenprik gekregen bij drie centimeter. Inmiddels heeft ze zes centimeter dus de bevalling lijkt voorspoedig te gaan. In hun bevalplan staat niets bijzonders en ook haar zwangerschapskaart is geheel blanco. Heerlijk, een ongecompliceerde bevalling. Leuk ook voor Mariska.

We stappen de kamer binnen van Meryem en haar man Beret. Meryem ligt in bed, haar zwarte haren glimmen en liggen keurig gekamd over haar schouders. Haar wimpers zijn prachtig lang en staan krullend naar boven. Haar wangen zijn prachtig egaal van de foundation en haar lippen glinsteren van de lipgloss. In haar hand houdt ze een spiegeltje en haar make-uptasje staat op het nachtkastje. Ik lach stiekem achter mijn mondkapje.

‘Goedemorgen samen,’ groet ik het stel. ‘Mijn naam is Lisa, ik ben vandaag samen met Mariska, zij zit in haar vierde jaar om verloskundige te worden. Vinden jullie het goed dat zij er bij is?’

Van beide kanten klinkt instemming. Beret loopt om het bed heen naar ons toe en begeleidt ons naar het bed.

‘Kom erbij, het gaat hartstikke goed,’ zegt Beret.‘Ik vind het super spannend, maar uw collega zei net dat ze al zes centimeter had. Dat is goed toch?’ gaat Beret verder.‘Zeker weten,’ zeg ik lachend. ‘Hartstikke goed. Ik snap wel dat je het spannend vindt, want dat is het ook. Maar het gaat goed komen hoor. Zo te zien heb je geen pijn of wel?’ Ik richt mijn vraag op Meryem.‘Nee, ik voel wat lichte druk onderin mijn buik, maar dat is goed te doen hoor,’ zegt Meryem.

We kletsen nog wat over het beloop van de zwangerschap en het begin van de bevalling. Ik begrijp dat ze binnen de kortste keren zwanger was en dat de zwangerschap heel goed verlopen is. Geen enkel kwaaltje heeft Meryem gehad.‘Ik wil graag weer even voelen hoe het met de ontsluiting gaat. Het is inmiddels 2,5u geleden en ik wil kijken of het mooi vordert.’‘Prima, wilt u dat nu kijken?’ Meryem lacht verlegen.‘Zeker weten. Maar noem me alsjeblieft geen u, zo oud ben ik niet. Vind je het goed dat Mariska voelt hoever het open is?’ vraag ik.‘Ja hoor, je moet het ook leren. Leuk zeg, verloskundige worden, zou niets voor mij zijn: Al dat bloed en vruchtwater,’ zegt Meryem.

Heerlijk mens. Het hart op de tong. Ik zal maar niet zeggen dat ik onlangs na mijn dienst onder de douche heb gestaan vanwege een lading vruchtwater.

Mariska pakt ondertussen haar handschoenen en legt uit wat ze gaat doen. Het is een leuke vlotte student. Die gaat het wel redden. Ik klets wat met Beret. Zijn zus heeft al drie kinderen vertelt hij.‘Drie prachtige meisjes. Maar wij krijgen een jongen, dat vindt mijn vader vooral heel leuk. Goed voor de familienaam hè?’ zegt Beret met een knipoog.

Ik zie hem glimmen van trots. Een grote brede man met zijn haren net zo keurig in model als Meryem ze heeft. Ik vraag me af of hij heeft geslapen. Deze man zit vol energie.‘Je hebt volledige ontsluiting,’ hoor ik Mariska tegen Meryem zeggen.Mariska kijkt de verloskamer rond en knikt triomfantelijk.‘Het kindje staat ook hartstikke diep, voel je dat?’ vraagt Mariska.‘Nee, niet echt, ik voel af en toe wel wat druk op mijn poepgaatje,’ zegt Meryem.Heerlijk welke woorden sommige mensen voor hun intieme zones gebruiken.‘Dat kan, dat is het begin van persdrang,’ zegt Mariska.

Ze legt vervolgens uit wat het plan wordt. We gaan wachten totdat de persdrang zo groot wordt dat Meryem het niet kan tegenhouden. Over een uurtje komen we sowieso weer. Als ze een wee voelt mag ze wat mee persen want de weg is vrij. We wachten het af.

Beret geeft Meryem een kus op haar voorhoofd. Hij brabbelt iets Turks in haar oor. Dat kan alleen maar liefkozing zijn verwacht ik.Beret glimlacht vervolgens van oor tot oor en stelt nog allerlei vragen over hoe het nu verder moet. Als alles duidelijk is en Meryem nog steeds even relaxt op het bed zit, lopen we de kamer af. Als we de artsenkamer binnenlopen, werp ik nog een blik op het hartfilmpje van de baby van Meryem. Die ziet er prima uit, die baby heeft het naar zijn zin.

Precies een uur nadat we de kamer af liepen, stappen we de verloskamer van Meryem en Beret weer op. Als ik de deur opendoe zie ik Ellen al om het hoekje staan. Ellen is verpleegkundige en zorgt ook voor Meryem en Beret. Ellen zorgt altijd voor een vrolijke noot. Het is een heerlijke combinatie met Beret. Ik merk aan hun interactie dat ze elkaar gevonden hebben. Ellen zet alle spulletjes voor de bevalling klaar. Ze pakt de instrumenten uit voor de geboorte van de placenta en legt warme kruikje in de wieg.

Mariska loopt voorop en neemt de touwtjes in handen. Ik laat het gebeuren en neem plaats op een kruk in de hoek van de verloskamer. Dit appeltje gaat zij wel even schillen. Ik vind het altijd erg lastig om niets te zeggen tijdens een bevalling daarom doe ik expres een stapje terug zodat ik ook niet degene ben die het stel continue aankijkt.

‘Hoe gaat het?’ vraagt Mariska aan Meryem.‘Ik voel enorm veel druk, echt alsof ik moet poepen,’ zegt Meryem.‘Mooi! Dat is waar we op aan het wachten waren,’ ik hoor het enthousiasme in de stem van Mariska.‘Kijk, die kleine komt eraan hoor,’ zegt Ellen.

Beret wordt zichtbaar meer gespannen als Mariska uitlegt hoe het persen gaat. Meryem voelt net een wee opkomen en ik zie hoe Mariska haar benen ondersteunt. Meryem perst en doet haar best maar de eerste keer lukt nog niet zo goed.

‘Geen probleem Meryem,’ zegt Ellen. ‘Het is heel erg schakelen, maar we hebben de tijd. Je kan dit.’

Ik vraag ondertussen Beret om de fotocamera. Ik krijg zijn telefoon in handen, de nieuwste Iphone. Hij vertelt me zijn inlogcode. Ik pak zijn telefoon aan en swipe naar rechts om de camera te ontgrendelen. Ik leg het tafereel vast. Ik ga weer zitten op mijn kruk en knik bemoedigend naar Mariska die me ondertussen stralend aankijkt.

Na een paar weeën zie ik dat Meryem de smaak te pakken krijgt. Ze perst elke wee uit volle kracht en zowel Ellen als Mariska zijn enthousiast. Ik heb niet helemaal zicht op Meryems onderkant maar ik geloof het stel op hun aanmoedigingen. Ik kijk naar buiten, er schijnt een heerlijk zonnetje. Beneden, aan de voorkant van het ziekenhuis, zie ik een barende in de rolstoel stappen die haar partner voor haar heeft gepakt. Mooi hoe dat werkt, de één is bijna klaar en de volgende dient zich weer aan.

Mijn gedachten dwalen wat af maar als Mariska roept dat ze haren ziet, ben ik weer bij de les. Ik ga staan en loop naar het bed waar ik van dichterbij foto’s maak. Dat willen Meryem en Beret graag. De meeste vrouwen vinden het achteraf heel prettig om foto’s te zien van wat er precies gebeurt tijdens de geboorte dus ik probeer alles mooi op de foto te krijgen.

Meryem is inmiddels een uurtje aan het persen. Het hartje van de baby laat bij elke wee een daling zien. Ik zie het al een tijdje maar probeer mijn mond dicht te houden om Mariska de kans te geven erop te anticiperen.

Twee weeën later geeft Mariska aan dat Meryem alles op alles moet zetten omdat de baby eruit wil. Ik glimlach een steek een duim op naar Mariska, ik zie haar ogen stralen van mijn compliment. Meryem laat het zich geen twee keer zeggen. De volgende wee die ze voelt, perst ze uit volle kracht mee en zien we ineens een groot stuk van het hoofd dat bijna blijft staan. Dat betekent dat het hoofdje niet meer terugzakt het bekken in. Meryem haar mascara lijkt iets uit te lopen. Haar voorhoofd glimt van het zweet, ze is hard aan het werk. Als de wee weg is kan ze nog wel mooi ontspannen. De ruggenprik doet nog deels zijn werk.

Ik pak de handschoenen uit mijn zak en trek ze aan. Mocht ik in moeten grijpen hoef ik die niet eerst meer aan te trekken. Ik neem iets aan de zijkant van het bed plaats zodat ik goed zicht heb op de onderkant. Als de volgende wee komt, staat het hoofdje in zijn grootste omvang. Hij zakt nu niet meer terug.

Mariska laat Meryem zuchten om te wachten op de volgende wee. Meryem heeft het zichtbaar moeilijk. Beret zucht met haar mee alsof zijn leven ervan afhangt. Ik maak een foto van het viertal die met enkele minuten wordt uitgebreid naar vijf.

‘Daar komt ie weer hoor,’ zegt Meryem.

Ze pakt haar benen en begint met persen. Mariska omvat het hoofdje terwijl ik foto’s blijf maken van het gebeuren. Met de tweede keer persen, is het hoofdje geboren en volgen de schouders gelijk. Het kindje kijkt precies mijn kant op waardoor ik een mooie foto van zijn aangezicht kan maken. Door de telefoon zie ik het gezichtje. Ik zie het gelijk: dit kindje heeft het syndroom van Down.

Ik ben even van slag en ga zitten op mijn kruk. Ik heb het idee dat Mariska en Ellen het nog niet hebben gezien. Mariska legt het jongetje op de buik van Meryem. Meryem en Beret vliegen elkaar om de hals en beginnen hard te huilen van opluchting. Het geluk spat ervan af. Vol liefde kijken ze naar het kleine hoopje geluk op Meryem’s buik. Mariska droogt het kindje af en Ellen zet hem een mutsje op. Ik swipe een keer naar rechts op de telefoon en begin met filmen. Dit moment is zo heerlijk voor de ouders.

Mariska en Ellen doen even afstand van het bed en laten het begaan. Het lijkt of ze nog steeds niet door hebben wat ik zag. Mogelijk heb ik het niet goed gezien. Als ik klaar ben met filmen kijk ik de foto’s van het hoofdje van dit mannetje terug. Geen twijfel mogelijk, denk ik.

‘Wat goed gedaan zeg,’ zegt Ellen tegen Meryem.Meryem moet duidelijk op adem komen. ‘Wat is hij mooi,’ zegt ze tegen Beret.Beret geeft Meryem weer een kus op haar voorhoofd. ‘Doet hij het goed?’ vraagt hij terwijl hij het kindje blijft aankijken.‘Zeker,’ zeggen Ellen en Mariska in koor.‘Hoe gaat dit mannetje heten?’ vraag ik terwijl ik een stapje in de richting van het bed zet.‘Emre,’ zegt Beret trots.‘Emre Beret Çelik,’ zegt Meryem terwijl ze trots naar Beret kijkt.‘Wauw, wat een eer,’ zegt Mariska.Hij krijgt tranen in zijn ogen.

Beret knipt de navelstreng door waarna de placenta geboren wordt. Ik probeer de blik van Ellen te vangen wat nog niet lukt. Het bloedverlies lijkt stabiel en Mariska legt spulletjes klaar om te gaan hechten. Ik denk dat de student niet is opgevallen dat het lijkt alsof Emre het syndroom van Down heeft. Zij is druk genoeg met de verloskundige taken in goede banen te leiden.

Ik loop naar de andere kant van de verloskamer en ga achter het gordijn staan uit het blikveld van Beret en Meryem. Zij zijn gelukkig druk genoeg met Emre waardoor ze mij niet zien. Ik doe mijn mondkapje af en sein naar Ellen.

Ze kijkt me aan terwijl ik mime: DOWN?

Ze knikt gelaten en gaat verder met haar werk. Mijn hart gaat iets harder kloppen. Ik zoek alvast naar woorden hoe ik dit nieuws straks moet gaan brengen. Dat zal even rauw op hun dak vallen. Ik wil ze nog even niet van die gelukkige bubbel afbrengen dus laat eerst Mariska hechten.

Hechten is haar leerdoel dus ik probeer haar te assisteren. Meestal is mijn geduld om een student daarbij te begeleiden prima, maar nu krijg ik wat haast. Ik neem wat steken over waarna Mariska het laatste deel afmaakt. Als het klaar is, steek ik mijn hand op naar Mariska als teken dat ik het even overneem.

Ik help Meryem om wat comfortabeler te gaan liggen.‘Lig je goed zo?’ vraag ik.‘Zeker,’ zegt Meryem.‘Je mag je hakken wel even een beetje optrekken naar je billen, en je knieën tegen elkaar aanleggen.’

Ik help haar te doen wat ik zeg.‘Zullen we Emre eens even goed bekijken?’ vraag ik terwijl ik Emre van Meryems buik til en hem op de bovenbenen van Meryem leg.Mijn hart klopt als een razende terwijl ik zoek naar de juiste woorden.‘Wat mij opvalt, is dat jullie kindje er anders uit ziet,’ begin ik.‘Hij heeft amandelvormige ogen, hij is wat slap en heeft naar verhouding wat korte armpjes en beentjes. Zien jullie dat ook?’‘Hij heeft het syndroom van Down hè?’ zegt Beret.‘Ik denk dat je gelijk hebt,’ zeg ik. ‘Hij heeft bepaalde kenmerken die daarbij passen. En ik denk dat de kans groot is dat hij het heeft.’

Ik laat het nieuws even tot ze komen. Meryem is stil. Beret ook. Ik zie tranen komen, dit keer van gemixte emoties.‘Schrik je er van?’ vraag ik om het ijs te breken.‘Ik weet niet,’ zegt Meryem. ‘Maar het is oké, wat hij ook heeft, hij is enorm welkom bij ons. Toch?’ ze kijkt Beret aan en ik zie dat ze zijn gedachten probeert te lezen.

Beret knikt, hij kust zijn vrouw weer.‘Hij is mijn zoon en ik ben hoe dan ook trots.’

De kinderarts bevestigde mijn vermoeden en na een week bevestigde bloedonderzoek het syndroom van Down. Meryem, Beret en Emre zijn na twee dagen ziekenhuis naar huis gegaan. Ik heb Meryem een paar weken later gesproken. Ze zijn helemaal trots en blij als ieder ander stel met een pasgeboren baby.

De baby op de afbeelding is niet Emre uit het verhaal.