Het haartourniquetsyndroom: “Het scheelde maar een haartje”

Nu heb ik persoonlijk het ‘geluk’ gehad dat beide kinderen geen veelvuldig huilende baby’s waren. Alleen de krampjesperiode was heftig. Met meerdere reflux- en huilbaby-ervaringen om mij heen, prijs ik ons nog steeds gelukkig met zo’n redelijk makkelijke babytijd.

De ontroostbare baby

De ouders die midden in de nacht naar ons toe kwamen met hun 4 maanden oude baby, hadden dit nog nooit eerder meegemaakt. Tot nu toe was het een ‘voorbeeldige’ baby: hij kwam goed voor zijn voedingen en sliep zelfs al bijna door. Nu zaten beide ouders met de handen in het haar. Het jongetje was rustig gaan slapen nadat moeder hem lekker in bad had gedaan, maar werd midden in de nacht krijsend wakker – en was met geen mogelijkheid meer stil te krijgen. Ze hadden hem gevoed (wat hij weigerde), gecontroleerd op te warm of te koud, en met hem rondjes gelopen. Na ruim twee uur besloten ze om naar de Spoedeisende Hulp te komen.

Wat wij doen bij baby’s en kinderen waarbij we niet zeker weten wat er aan de hand is (en wat officieel bij alle kinderen zou moeten gebeuren), is volledig ontkleed lichamelijk onderzoek. Zo krijgen we een volledig beeld, en het helpt ook bij het signaleren van kindermishandeling – iets wat helaas nog te vaak gemist wordt.

Natuurlijk dachten we bij deze ouders absoluut niet aan kindermishandeling, maar er moest wél een reden gevonden worden voor het aanhoudende huilen.

En die vonden we. Bij het volledig ontkleden zagen we een enorm dikke, rode teen… met daaromheen een lange haar gewikkeld.

Het haartourniquetsyndroom

Dit staat ook wel bekend als het haartourniquetsyndroom: een aandoening die vrijwel uitsluitend voorkomt bij zuigelingen of jonge baby’s, waarbij een haar of draadje zich strak wikkelt om een teen of vinger (soms ook om het plassertje of nekje) en zo de bloedtoevoer afknelt. Dit kan leiden tot stuwing, zwelling, roodheid en soms zelfs snijwonden. Onbehandeld kan het ernstige gevolgen hebben, zoals necrose (afsterven van het lichaamsdeel) of amputatie. Gelukkig kan het haartje in de meeste gevallen makkelijk worden verwijderd, maar bij een diepe insnoering is hulp van een arts of chirurg nodig.

Hoewel er weinig over dit syndroom wordt gesproken of geschreven, komt het vaker voor dan je denkt. Vooral in de postpartumperiode, wanneer moeders vaak veel haar verliezen, is het risico groter. Een haar van een verzorgende, papa of mama kan ongemerkt om een teentje of vingertje verstrengeld raken.

Alert zijn is dus de boodschap.