Hoe kan ik mijn kind leren om zijn spullen op te ruimen?

De voordelen van opruimen leren

Een kind dat van jongs af aan leert opruimen, profiteert hier op de lange termijn van. Dit zijn enkele voordelen:

• Zelfstandigheid: Je kind leert verantwoordelijk te zijn voor zijn eigen spullen.
• Structuur en overzicht: Een opgeruimde speelruimte zorgt voor minder afleiding en meer rust.
• Makkelijker terugvinden: Spullen hebben een vaste plek, waardoor ze sneller gevonden worden.
• Sociale vaardigheden: Samen opruimen stimuleert samenwerking en betrokkenheid.

Waarom kinderen moeite hebben met opruimen

Voordat je boos wordt omdat je kind niet opruimt, is het goed om te begrijpen waarom het lastig kan zijn:

• Gebrek aan overzicht: Een berg speelgoed kan overweldigend zijn.
• Opruimen is saai: Spelen is veel leuker dan opruimen.
• Geen routine: Als opruimen geen vast onderdeel van de dag is, vergeten kinderen het snel.
• Geen duidelijke instructies: “Ruim op!” is een vage opdracht. Wat moet waarheen?

Hoe leer je je kind opruimen? Praktische tips!

Opruimen kan een gewoonte worden als je het op de juiste manier aanpakt. Hier zijn enkele effectieve strategieën:

1. Maak opruimen onderdeel van de routine

Net zoals tandenpoetsen en handen wassen, kan opruimen een vast onderdeel van de dag worden. Laat je kind bijvoorbeeld elke avond voor het slapengaan opruimen. Zo wordt het een vanzelfsprekende gewoonte.

2. Geef het goede voorbeeld

Kinderen kopiëren het gedrag van hun ouders. Als jij zelf netjes met je spullen omgaat, leert je kind dat dit normaal is.

3. Maak het leuk

Opruimen hoeft geen straf te zijn! Maak er een spelletje van. Zet een timer en kijk hoe snel alles opgeruimd kan worden. Of speel muziek en maak er een dansfeestje van. Doe alsof het speelgoed ook wil slapen, en leg alles netjes “in bed”.

4. Geef duidelijke instructies

In plaats van “ruim op”, zeg je beter: “Leg alle autootjes in de bak.” of “Zet de boeken terug in de kast.” Deze concrete opdrachten helpen je kind begrijpen wat er moet gebeuren.

5. Gebruik opbergoplossingen die bij je kind passen

Maak opruimen eenvoudig door duidelijke opbergplekken te creëren. Bakjes met labels of plaatjes kan je bijvoorbeeld gebruiken voor verschillende soorten speelgoed. Stal lege kasten en manden op een plek waar je kind zelf bij kan. Of gebruik kleuren en stickers om categorieën aan te geven.

6. Beloon en complimenteer

Positieve bekrachtiging werkt altijd beter dan straf. Zeg bijvoorbeeld “Wat fijn dat je alles hebt opgeruimd, nu kunnen we gezellig een boekje lezen!” of “Goed gedaan, nu is je kamer heerlijk opgeruimd!”. Een kleine beloning, zoals een extra verhaaltje voor het slapengaan, kan extra motiveren.

7. Maak opruimen voorspelbaar met een stappenplan

Sommige kinderen hebben baat bij een visueel stappenplan:

1. Speelgoed verzamelen.
2. Sorteer het op categorie (lego bij lego, poppen bij poppen).
3. Alles terug op de juiste plek zetten.
4. Controleer of de kamer netjes is.

Zo wordt opruimen minder chaotisch en makkelijker te volgen.

8. Beperk de hoeveelheid speelgoed

Hoe minder speelgoed, hoe makkelijker het is om op te ruimen. Overweeg om speelgoed te rouleren: bewaar een deel in een doos en wissel dit regelmatig om. Zo blijft het aanbod overzichtelijk en blijft het speelgoed interessant.

9. Geef je kind verantwoordelijkheid

Laat je kind zelf een systeem bedenken voor het opruimen. Als ze hun eigen opruimplan maken, voelen ze zich verantwoordelijk en zijn ze sneller geneigd het vol te houden.

Opruimen kan je kind leren!

Het leren opruimen van speelgoed is een proces dat tijd en geduld vraagt. Door opruimen leuk en overzichtelijk te maken, routines in te bouwen en je kind verantwoordelijkheid te geven, wordt het een gewoonte. Begin vandaag nog en ontdek hoe makkelijk het kan zijn!

Veelgestelde vragen

1. Vanaf welke leeftijd kan een kind leren opruimen?
Vanaf ongeveer twee jaar kun je een kind betrekken bij opruimen door eenvoudige taken te geven, zoals blokken in een bak doen. Hoe ouder het kind wordt, hoe meer verantwoordelijkheid het kan krijgen.

2. Hoe voorkom ik dat mijn kind opruimen als straf ziet?
Maak opruimen leuk en positief door er een spel van te maken, samen te doen en complimenten te geven. Vermijd opruimen als straf op te leggen.

3. Wat als mijn kind blijft weigeren om op te ruimen?
Blijf consequent en maak opruimen een vaste routine. Bied keuzes: “Wil je eerst de blokken opruimen of de knuffels?” Zo voelt je kind zich betrokken.

WAT ZEGT DE EXPERT?

Nadia Smiet

Expert Blogger | Leerkracht, ondernemer en moeder

”Zodra een kind zelf speelgoed kan pakken, is het ook verstandig om te gaan beginnen met opruimen. Doe het eerst een aantal keer voor en benoem wat je doet. Hierna ga je samen opruimen, waarbij je stimuleert dat je kindje je helpt met opruimen. Vervolgens mag je kindje het zelf gaan doen. Wat helpt is om visueel te maken waar het opgeruimd moet worden, door plaatjes op de bakken/lades/planken te plakken met wat daar opgeruimd moet worden.”