“Een ‘peuter’ … met een cappuccino in haar hand”

Maar Thera? Thera blijft, in haar eigen wonderlijke tempo, ongeveer op de leeftijd van anderhalf jaar. Met een disharmonisch ontwikkelingsprofiel, waardoor sommige stukjes van haar ontwikkeling verder vliegen dan andere. Het eindresultaat voelt alsof iemand een puzzel in elkaar heeft gezet met stukjes uit verschillende dozen. En juist dat maakt haar zo bijzonder.

Een ‘peuter’ … met een cappuccino in haar hand

Een van de dingen die ik het meest aandoenlijk én hilarisch vind, is dat Thera gek is op koffie. Niet van mij hoor, ik drink het zelf niet eens. Maar Thera is serieus een echte cappuccino‑liefhebber.

In de zorginstelling waar ze woont, weet ze feilloos de koffiemachine te bedienen. Ze loopt ernaartoe, drukt op de knopjes zodat haar favoriete koffie eruit komt. Ze pakt de kop, gaat zitten aan tafel. Benen over elkaar gekruist, als een dametje, drinkt ze koffie. Elke keer weer kijk ik met een mengeling van verbazing en trots. Het ziet eruit als iemand die volwassen is. Hoe is dit ontstaan? Wanneer? Wie liet haar dat zien?

Ik was er niet bij toen dit “grote‑mensen‑ding” zich aandiende. Thera woont sinds haar tiende op de woongroep. De helft van haar leven dus niet meer bij mij thuis. Ik moet ook vrede hebben met de sprongen die ze maakt zonder mij. Maar ik ben er niet minder blij om.

En het is niet zo dat ik niks meer meemaak. Als ik terugkijk op haar tienertijd, zag ik dat ze, zoals elke tiener, een flinke dosis eigenwijsheid liet zien. Nee was nee. Maar waar haar leeftijdsgenoten ‘gewoon puberen’, voelde het bij haar soms alsof er een storm opstak. Als ze iets niet wilde, kon het heftig zijn. Maar tegenwoordig zie ik meer rust en meer geduld. Maar soms weet ik het niet zeker:

Wat is beperking… en wat is karakter?

Dat blijft, zelfs na twintig jaar, de vraag die nooit helemaal te beantwoorden is. Zegt ze nee omdat ze het niet begrijpt? Of omdat ze haar moeder even duidelijk wil maken dat ze geen zin heeft? Soms denk ik: ik ken haar door en door. En meteen daarna voel ik weer: maar er is óók zoveel dat ik mis.

Ik zie haar niet meer elke dag wakker worden, pruttelend of mopperend, zoals mijn zoon. Ik was er niet bij toen haar liefde voor cappuccino ontstond. Of toen bepaalde gewoontes verdwenen. Of nieuwe dingen verschenen.

Dus: ken ik haar echt? Ja of nee? En misschien is dat precies wat mama zijn is. Ook met kinderen zonder beperking.

En nu dan twintig …

Ik ben benieuwd of ze in haar twintiger jaren nog gaat ontwikkelen. Benieuwd welke verrassingen er nog op me wachten. Mijn dochter groeit. Alleen niet volgens de boekjes. Ze groeit op in Thera‑tijd.