Waarom het avondritueel zoveel meer doet dan alleen voorbereiden op slaap

Ritme en herhaling geven veiligheid

Vanuit de slaapwetenschap weten we dat voorspelbaarheid een van de sterkste bouwstenen is voor slaap. Een herkenbaar ritueel verlaagt de aanmaak van cortisol (het wakkerhormoon) en stimuleert de aanmaak van melatonine, het slaaphormoon dat pas goed zijn werk kan doen in een kalme omgeving.

Een vast ritueel hoeft niet ingewikkeld te zijn – juist eenvoud werkt het beste. Een rustig licht, een warm bad, pyjama aan, tandenpoetsen, een knuffel, een liedje of een verhaaltje. Elke herhaling vertelt het brein van je kindje: de dag is voorbij, ik ben veilig, ik mag loslaten.

Hieronder vijf dingen die het leuker en fijner maken om met je kindje de dag af te sluiten.

De dag door woorden loslaten

Kijk samen terug op de dag. Vertel bijvoorbeeld een klein verhaal over wat jullie hebben meegemaakt:

“Vanochtend stond je op toen de slaaptrainer groen werd. Je ging naar school, speelde buiten en toen viel je in een grote plas! Je lachte zó hard.”

Door de dag in woorden te vangen, help je het kinderbrein om ervaringen te verwerken.

Kinderen kunnen emoties nog niet zelfstandig reguleren; daarvoor hebben ze jouw taal en nabijheid nodig. Door de dag te benoemen, help je je kindje om spanning los te laten en de dag letterlijk af te sluiten in het hoofd. Dit proces bevordert ook de nachtrust, omdat het zenuwstelsel niet met ‘open lussen’ de nacht in hoeft.

Positieve woorden versterken het zelfbeeld

Sluit het dagverhaal af met iets warms. Noem eigenschappen van je kindje:

“Je bent lief. Je bent slim. Je bent grappig. Je bent sterk. En bovenal: je bent prachtig.”

Onderzoek uit de kinderpsychologie laat zien dat positieve affirmaties bijdragen aan een gezonde ontwikkeling van het zelfbeeld. Als je kindje ouder is, kan het ook zelf benoemen wat hij of zij allemaal ‘is’. Zo leert het om liefdevol naar zichzelf te kijken – een vaardigheid die het later helpt om veerkrachtig met tegenslagen om te gaan.

Aanraking als taal van rust

Een korte massage van de voetjes of het ruggetje, of zachte tekeningetjes over de pyjama heen: een hartje, een cirkel, een zonnetje.

“Wat teken ik, lieverd? Een rondje? Een hartje?”

Deze eenvoudige aanraking heeft een groot effect.

Ze activeert de nervus vagus – de zenuw die een sleutelrol speelt in ontspanning, spijsvertering en slaap. Wanneer jij je kindje zacht aanraakt, vertraagt de hartslag, daalt de bloeddruk en komt het parasympathische zenuwstelsel (het ‘rust- en herstelsysteem’) op gang.

Dat werkt twee kanten op: via co-regulatie voelt je kindje jouw kalmte en neemt die over. En jij ontspant tegelijk mee. Zo bouw je samen aan een gevoel van wederzijdse rust – precies wat nodig is voor een veilige hechting én een gezonde slaap.

Slaap als verlengde van verbinding

Samen een boekje lezen of een liedje zingen is ook een zachte manier om de dag af te sluiten. De klank van jouw stem, het ritme van de woorden en de voorspelbaarheid van het moment brengen het zenuwstelsel tot rust: hartslag en ademhaling vertragen, het stresshormoon daalt en het knuffelhormoon oxytocine stijgt. Je kindje voelt zich geborgen en veilig – precies wat nodig is om te kunnen loslaten en in slaap te vallen.

Meditatie

Wist je dat er ook leuke kindermeditaties bestaan? Je vindt er heel wat op Spotify! MAAAAR… ik heb er zelf ook eentje gemaakt.

Een kindermeditatie is een heerlijke manier om de dag rustig af te sluiten. De rustige stem, zachte muziek en langzame ademhaling helpen je kindje om spanning los te laten en het lichaam klaar te maken voor slaap. Meditatie activeert hetzelfde deel van het zenuwstelsel dat zorgt voor ontspanning en herstel – precies wat jonge kinderen nodig hebben na een dag vol indrukken.

Wil jij mijn kindermeditatie ontvangen en me laten weten hoe jouw kindje hem vond? Stuur me een DM, dan stuur ik hem je gratis op!

Wil je een luisterend oor of klankbord? Stuur me gerust een DM.

Liefs,
Rianne | Hazenslaap Pedagogiek & Slaapcoaching

Volg @hazenslaap op Instagram voor jouw dagelijkse portie slaapinspiratie.