Beeld: Jadzia Boerrigter Fotografie
Ik wil een voorraadje opbouwen, maar hoe doe ik dat zonder last te krijgen van overproductie? Toevallig kregen wij deze vraag afgelopen week meerdere keren, dus perfecte inspiratie voor deze blog!
Het is fijn om op een gegeven moment een (kleine) voorraad gekolfde melk aan te leggen. Maar hoe doe je dit slim, zonder dat je melkproductie uit balans raakt? Bij veel moeders leeft de angst om ‘de boel in de war te brengen’, ook door alles wat je online ziet en leest.
Gelukkig hoeft dat helemaal niet. Als je begrijpt hoe het werkt, iets meer inzicht hebt in het principe van vraag en aanbod en fijne handvatten krijgt rondom kolven, dan kun je prima een voorraadje opbouwen én een overproductie voorkomen.
Het principe van vraag en aanbod
Jouw borsten werken op basis van vraag en aanbod. Dat betekent: hoe meer melk er uit je borsten gehaald wordt, hoe meer melk er wordt aangemaakt. Het maakt voor de aanmaak van melk niet uit of je baby drinkt, of dat je de melk opvangt met een kolf, moedermelkcollector of lekschaal.
Het hormoon prolactine speelt hierin een hoofdrol. Iedere keer dat je melk uit je borst haalt, stijgt dit hormoon en dat geeft het signaal: “er is vraag, maak maar meer!” Je lichaam herkent niet of de vraag van je baby komt of van een kolf. Iedere keer dat je kolft, ziet je lichaam dat als extra vraag. En dat is niet erg, zolang je er bewust mee omgaat.
Overproductie: wat is dat eigenlijk?
We spreken van overproductie als je meer melk maakt dan je baby nodig heeft, en jullie daar allebei ongemak van ervaren. Je borsten raken overvol, de melk stroomt sneller en je baby krijgt vaak in korte tijd grote hoeveelheden binnen. Voor moeders die juist moeite hebben met hun productie klinkt dit misschien ideaal, maar overproductie kan voor veel klachten zorgen.
Bij je baby herken je het bijvoorbeeld aan:
- Onrustig drinken, vaak loslaten
- Klakgeluidjes, vooral aan het begin van de voeding
- Verslikken tijdens het drinken
- Onrust, krampjes, winderigheid
- Groene, schuimige ontlasting
- Vaak drinken, maar toch niet tevreden
- Snel of juist wisselende gewichtstoename
Bij jou kun je merken:
- Stuwing die blijft aanhouden na de kraamtijd
- Sterke toeschietreflex
- Veel lekken tijdens én tussen de voedingen door
- Grotere kans op verstoppingen of borstontsteking
Overproductie ontstaat meestal niet ineens, maar is vaak het gevolg van langdurige overstimulatie. Bijvoorbeeld doordat er veel extra wordt gekolfd of vaak melk wordt opgevangen met een moedermelkcollector.
Slim kolven: zo voorkom je overproductie
Gelukkig kun je veel doen om je productie mooi in balans te houden. Met deze praktische tips hou je regie, zonder angst voor te veel melk:
1. Kolf direct na een voeding
Wil je sparen voor een voorraadje? Door aansluitend aan een voeding te kolven, laat je lichaam denken dat het onderdeel is van diezelfde voeding. Zo blijf je binnen jullie ritme en prikkel je je lichaam minder om méér melk aan te maken.
2. Bouw je voorraad rustig op
Begin met één keer per dag een klein beetje kolven, bijvoorbeeld na een ochtendvoeding (dan gaat het vaak het makkelijkst). Denk aan een halve voeding of minder. Kijk hoe je lichaam reageert, of je baby er last van heeft, en pas aan waar nodig. Goed om te weten: ook met kleine beetjes bouw je al snel een mooi voorraadje op. Bovendien is een grote voorraad meestal helemaal niet nodig.
3. Kolf niet onnodig vaak en veel
Veel moeders kolven extra uit onzekerheid: Wat als ik straks te weinig melk heb? Heel begrijpelijk, maar juist door vaak en veel extra te kolven, kan er een disbalans ontstaan.
Kolf dus alleen als er een reden is – bijvoorbeeld als je een voeding niet aan de borst kunt geven (werk, oefenen met de fles), een kleine voorraad wil aanleggen of je productie bewust wilt verhogen. Door kolven doelgericht in te zetten – en niet uit angst – stemt je lichaam de productie beter af op je baby.
4. Kolf minder bij volle borsten
Heb je last van stuwing of ongemak? Dan kun je de neiging hebben om méér te gaan kolven om de druk te verlichten, maar dat kan het probleem juist verergeren. Minder kolven betekent minder stimulatie, minder productie en dus minder volle borsten.
Luister hierbij goed naar je lichaam. Je hoeft je borsten niet altijd “leeg” te kolven, dat zijn ze eigenlijk nooit. Het is genoeg als ze weer soepel en zacht aanvoelen. Borsten mogen zelfs wat voller zijn als je je productie wil afremmen; het ingebouwde feedbackmechanisme helpt je dan. Het is alleen niet de bedoeling dat je langdurig ongemak houdt.
Moet je bang zijn voor overproductie?
Nee hoor! Als je voedt op verzoek en slim omgaat met kolven, blijft je productie meestal prachtig in balans. Begrijp je eenmaal hoe je melkproductie werkt, dan kun je dit juist heel mooi sturen.
Kolven is een prachtig hulpmiddel: het geeft vrijheid, flexibiliteit en mogelijkheden. Het werkt het beste wanneer je het inzet vanuit rust, vertrouwen en doelgerichtheid, niet vanuit angst. En onthoud: één keer “teveel” kolven zorgt niet meteen voor overproductie. Pas als je structureel te vaak of te veel kolft, zal je lichaam daarop reageren.
En merk je toch dat je productie wat ruim is geworden? Dan kun je altijd een stapje terug doen: minder vaak kolven of wat minder melk per keer. Met kleine aanpassingen komt je lichaam vaak snel weer in balans.
Meer weten?
Wil je meer weten over kolven of je goed voorbereiden op het opbouwen van een voorraadje? Als member van het House of Milk membership heb je toegang tot waardevolle video’s over dit onderwerp: https://houseofmilk.nl/membership
Heb je last van veel melk, stuwing of lekkages en lukt het niet om dit zelf te verbeteren? In de community van het membership staan we dagelijks voor je klaar met onze lactatiekundige kennis en visie. Bovendien vind je er steun van andere moeders die hun ervaringen graag met je delen.
Zo sta je er nooit alleen voor, en weet je zeker dat je je tijdens jouw borstvoedingsreis gedragen en gesteund zult voelen. Je bent meer dan welkom!
House of Milk
Expert Blogger | Lactatiekundige
Wij zijn Anouk en Sanne, beiden lactatiekundige met een grote passie voor borstvoeding. Vanuit onze wens dat elke moeder zich écht gesteund voelt tijdens haar borstvoedingsreis, hebben we samen House of Milk opgericht. Dit is een warm en ondersteunend online platform voor moeders die borstvoeding geven of zich hierop willen voorbereiden. Met onze kennis, ervaring en enthousiasme bieden we betrouwbare informatie en liefdevolle begeleiding. Je bent van harte welkom bij House of Milk.
PRAAT MEE MET ANDERE Mama’s in de community
Kom in contact met (aanstaande) ouders, word lid van een geboorteclub en blijf op de hoogte van de ontwikkeling van je kind.
