Dutjes inkorten? Vroeger naar bed? Wat als het niet helpt…

Wat doe je als eerste wanneer er slecht geslapen wordt? Juist, vaak denk je: mijn kindje is niet moe genoeg! Logisch, toch? Je verschuift de bedtijd, kort een dutje in, slaat een dutje over… en eigenlijk wordt het niet beter. Vaak zelfs slechter. Je kindje wordt om 05:00 wakker en is klaar voor de dag, doet er ’s avonds lang over om in slaap te vallen of heeft heel veel ondersteuning nodig. Herkenbaar voor velen, denk ik.

Weet dat je het niet fout doet! Het is volkomen logisch om zo te denken vanuit je ratio. Laat ik je meenemen in een stukje biologie rondom slaap bij jonge kinderen en je daarmee wellicht wat nieuwe inzichten geven.

Te lang wakker zijn = hoge cortisolspiegel

Slaap is ontspanning. Het lichaam schakelt in de herstelstand wanneer er genoeg slaapdruk is. Maar zodra je kindje te lang wakker is, stijgt het stresshormoon cortisol. Dit hormoon zorgt ervoor dat het lijf alert blijft, ook wanneer het eigenlijk rust nodig heeft.

Het gevolg? Onrust. Kinderen kunnen druk, hyper of juist huilerig worden. In slaap vallen kost meer moeite, slaapjes worden korter en de nacht kan vroeg beginnen. Wat je ziet lijkt soms op “te veel energie”, maar in werkelijkheid is het lijf oververmoeid en gevangen in de stressstand.

Oververmoeidheid werkt door

Oververmoeidheid is niet alleen lastig op het moment zelf, het werkt door op de hele dag én nacht. Een kind dat zijn slaap mist, bouwt spanning op die zich later uit in:
🩷 kortere hazenslaapjes
🩷 vaker wakker worden ’s nachts
🩷 moeilijker inslapen
🩷 of juist vroeg in de ochtend klaarwakker zijn

Zo ontstaat een vicieuze cirkel: minder slaap → meer spanning → nog minder slaap.

Wat kun je doen?

Een paar tips om de vicieuze cirkel van oververmoeidheid te doorbreken:
✨ Let op wakkertijden: jonge kinderen kunnen maar kort wakker zijn, vaak minder dan je denkt.
✨ Herken signalen van vermoeidheid: gapen, wegkijken, jengelen of juist drukker worden.
✨ Creëer voorspelbaarheid: vaste volgordes in de dag geven veiligheid en rust.
✨ Help bij ontspanning: dragen, wiegen, zacht zingen of huid-op-huidcontact zijn allemaal manieren om samen spanning los te laten.

Slapen doet dus slapen. Merk je dat je in een vicieuze cirkel rondjes draait? Kom je er zelf niet lekker uit en herken je de oververmoeidheid van hierboven bij jouw kindje? Wil je er hulp bij, een luisterend oor of een klankbord? Stuur me gerust een DM. Ik denk graag met je mee om het te doorbreken!

Liefs,
Rianne | Hazenslaap Pedagogiek & Slaapcoaching

Volg @hazenslaap op Instagram voor jouw dagelijkse portie slaapinspiratie.