“Maar je hebt hem toch niet echt gekend?”…de pijn van rouw zonder herinneringen

Rouw zonder herinneringen

Toen mijn zoontje overleed, bleef ik achter zonder al te veel herinneringen om op terug te grijpen. Ik wist hoe hij eruit zag, hoe hij rook en voelde, maar tegelijkertijd droeg ik ook al zoveel meer beelden met me mee: hoe hij zou spelen met zijn broers, hoe we samen op vakantie zouden gaan, hoe hij stoer hij op zijn fietsje zou zitten.

Het waren geen herinneringen van wat geweest was, maar van wat ik al zo levendig voor me had gezien. Dat maakte het zo ingewikkeld. Want ik miste niet alleen hem, maar ook alle momenten die er nooit zouden komen.

Het bijzondere en moeilijke van dit verlies is dat er zo weinig tastbaars is. Weinig of geen foto’s om te laten zien. Weinig verhalen om te vertellen, geen gezamenlijke herinneringen. Daarom is het voor jezelf maar ook voor je omgeving extra moeilijk om erover te praten.

En juist daarom is het zo eenzaam. Voor anderen lijkt er niets veranderd, maar voor jou is alles anders.

De buitenwereld ziet niets, zij missen jouw baby niet want zij hebben hem/haar nooit echt meegemaakt. Ik noem het vaak: het verlies dat niemand ziet.

Het moeilijkste vond ik misschien nog wel dat ik steeds weer het gevoel had dat ik mijn verdriet moest uitleggen. Alsof ik moest bewijzen dat mijn kind echt bestond, dat mijn rouw er mocht zijn. En dat maakt het zwaar. Want je moet niet alleen omgaan met je eigen verdriet, maar ook met het gevoel dat je je verlies steeds moet uitleggen of verdedigen.

Wat kan helpen?

Dit verdriet laat zich niet oplossen. Maar er zijn wel manieren om het zichtbaar te maken en jezelf erkenning te geven.

• Maak een plek. Bij mij zijn dat kleine hoekjes in huis, met een kaars, bloemen, een symbool dat me aan hem doet denken. Iets kleins dat ik elke dag even kan zien of aanraken (bijvoorbeeld de ‘T’ die ik elke dag om mijn nek draag).
• Noem de naam. Ik merkte dat het mij helpt om zijn naam hardop te zeggen. Tegen mijn partner, tegen mijn andere kinderen, vriendinnen, soms gewoon zachtjes tegen mezelf. Door zijn naam te noemen is hij meer aanwezig.
• Sta jezelf toe te voelen. Ik dacht vaak, is mijn verdriet wel echt zo erg als andere grote verliezen? Maar ik heb geleerd dat verdriet geen bewijs nodig heeft. Het mag er zijn, precies zoals het is.
• Zoek herkenning. Het doet mij goed om verhalen van andere ouder te lezen. Soms herken ik mezelf, soms niet, maar altijd geeft het troost om te weten dat ik niet de enige ben.

Voor de omgeving

Misschien lees je dit omdat iemand in jouw omgeving een baby verloor. Dan wil ik zeggen: verlies van een baby is altijd rouw. Ook als er geen herinneringen zijn, ook als er geen foto’s bestaan.

Wat mij hielp, waren de mensen die durfden te vragen: “Wil je mij iets over hem vertellen?” of die gewoon zeiden: “Ik denk aan je.” Dat klinkt klein, maar voor mij maakte het groot verschil.

Lees ook

“Wat ik miste toen ik mijn baby verloor en waarom ik ben begonnen met ‘Mis je’”

Tenslotte

Rouw zonder herinneringen is één van de stilste en eenzaamste vormen van verdriet. Omdat de wereld het vaak niet ziet, maar jij het elke dag voelt.

Als jij dit herkent: weet dat jouw verdriet bestaansrecht heeft. Je hoeft het niet kleiner te maken. Je hoeft het niet uit te leggen.

Ik mis mijn zoon elke dag, ook al heb ik hem nauwelijks gekend. Liefde heeft een herinneringen nodig om echt te zijn.