
Beeld: Canva
Je puber komt thuis, laat z’n tas vallen alsof-ie net van een drie maanden durende expeditie terugkomt, grist een zak chips uit de kast en roept tussen twee happen en zes TikTok-scrolls door: “Mam, ik denk dat ik ADHD heb. Of misschien autisme. TikTok denkt dat ook.”
En jij staat daar. Met een halve banaan in je hand. En een hoofd vol vraagtekens.
Wat zeg je? “Nee joh, dat is pubergedrag”?
Of: “Oh jeetje, we moeten naar de dokter!”
Of… durf je even helemaal niks te zeggen omdat je bang bent het compleet verkeerd aan te pakken?
Waar het allemaal begint: herkenningsvideo’s
Zo gaat dat tegenwoordig. Eén video op TikTok, Insta of YouTube Shorts waarin iemand met een kalme stem zegt:
“Als jij je kamer niet opruimt, snel overprikkeld bent en graag alleen wil zijn… dan heb je waarschijnlijk ADHD of autisme.”
En jouw puber kijkt. Luistert. En denkt: JA! Dát ben ik!
In hun hoofd vallen alle puzzelstukjes ineens op hun plek: “Daarom ben ik dus zo!”
Eindelijk een reden voor de chaos. En, ook niet onbelangrijk, een verklaring die niet “ik ben lui en dramatisch” heet.
De waarde van herkenning (en de verwarring erachter)
En eerlijk? Die herkenning is niet niks. Het is troostend. Fijn.
Pubers willen begrijpen waarom ze soms op ontploffen staan als hun sokken verkeerd zitten. Waarom ze zich afsluiten. Of juist álles in één keer voelen. En TikTok serveert het – hapklaar, met visuals en rustgevende muziekjes erbij.
Puberteit of diagnose?
De puberteit is sowieso al een soort mentale kermisattractie:
Hersenen in verbouwing, hormonen die polonaise lopen, groepsdruk, en plots huilen omdat hun lievelingstrui in de was zit.
Soms lijkt dat op een stoornis. En soms is het gewoon… dinsdag.
Ouders tussen ontkenning en paniek
Als ouder kun je dan twee kanten op:
- “Ach joh, dat hoort erbij. Geen zorgen.”
- “Oh nee! We moeten meteen een test! Een plan! Een spoedafspraak!”
Maar ergens daartussen zit iets veel krachtigers:
✨ De Middenweg ✨
En die begint met drie woorden:
Vertragen, Verkennen, Verbinden.
(Oftewel: Aankoeteren™ voor gevorderden.)
Ga zitten. Haal adem. En vraag gewoon:
“Wat herkende je in dat filmpje?”
Niet om het te checken. Maar om te snappen waar je puber zit met z’n gevoel.
Wat je puber eigenlijk wil zeggen
Achter “ik denk dat ik ADHD heb” zit vaak een andere boodschap:
👉 Zie je mij eigenlijk wel echt?
👉 Merk je dat ik soms vastloop? Dat m’n hoofd overloopt?
👉 En mag ik daar iets over zeggen, zonder dat jij in paniek raakt of het wegwuift?
Met of zonder label: jij maakt het verschil
Soms is er echt iets aan de hand. En dan is het fijn als je puber voelt dat jullie sámen kunnen kijken wat nodig is.
En soms is het een fase. Een zoekproces. Waarbij je puber vooral wil weten:
“Ik ben niet raar. En ik ben niet alleen.”
Jij hoeft het niet op te lossen. Niet te googelen. Niet ineens diagnose-expert te worden.
Wat wél helpt: er zijn.
Luisteren. Open blijven. En af en toe gewoon even samen chips eten in plaats van adviezen geven.
3 concrete tips voor ouders
(Gekoppeld aan de 3 stappen van Aankoeteren™)
1. Vraag nieuwsgierig, niet paniekerig → Vertragen
Adem eerst even. Stel een open vraag, zoals:
“Wat sprak je zo aan in dat filmpje?”
Dan geef je ruimte. Zonder oordeel. Zonder haast.
2. Normaliseer zonder weg te wuiven → Verkennen
Zeg niet meteen “dat heeft iedereen wel eens”.
Maar vraag:
“Wat voelt er lastig voor jou?”
Zo onderzoek je samen wat er echt speelt.
3. Blijf beschikbaar zonder alles te willen oplossen → Verbinden
Jij hoeft het niet te fixen.
Laat merken:
“Je mag er zijn. Ook als je het even niet weet.”
Dat is de échte verbinding. Label of niet.
En als ze dan zeggen:
“Ik denk dat ik ook zo ben, net als in dat filmpje…”
Dan hoef je niet te schrikken.
Of alles te snappen.
Of een spoedafspraak bij de huisarts te maken.
Je hoeft alleen maar te zeggen:
“Vertel eens… wat raakte je daarin?”
Want dát, lieve ouder, is het begin van het échte gesprek.
Niet op TikTok.
Maar gewoon aan de keukentafel.
Tussen de boterhammen, de sokken op de grond… en een ouder die luistert
MEER VAN DEZE SERIE
“Ik leefde nog steeds in zijn regels.”
Hoe mijn roze wolk eerder een grijze mist bleek
Het dubbele gevoel van december
PRAAT MEE MET ANDERE Mama’s in de community
Kom in contact met (aanstaande) ouders, word lid van een geboorteclub en blijf op de hoogte van de ontwikkeling van je kind.