Wat zijn de oorzaken van een onregelmatige cyclus?

Wat is eigenlijk een ‘normale’ cyclus?

Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt zo’n 28 dagen, maar alles tussen de 21 en 35 dagen wordt als normaal beschouwd. We spreken van een onregelmatige cyclus als de lengte van je cyclus elke maand sterk verschilt (bijvoorbeeld de ene keer 24 dagen, de andere keer 40 dagen). Het kan ook dat soms je menstruatie helemaal uitblijft of je tussentijds veel bloedverlies hebt.  Voor vrouwen die zwanger willen worden, kan een onregelmatige cyclus lastig zijn, omdat het dan lastiger is om je vruchtbare dagen te voorspellen.

Veelvoorkomende oorzaken van een onregelmatige cyclus

Er zijn veel redenen waarom je cyclus uit balans kan raken. Dit zijn de meest voorkomende:

1. Hormonale schommelingen

Je menstruatie wordt aangestuurd door een complexe samenwerking van hormonen, zoals oestrogeen, progesteron, FSH en LH. Als deze hormonen niet in balans zijn, kan je cyclus verschuiven of uitblijven. Dit kan komen door puberteit of overgang, door het stoppen met de pil of andere hormonale anticonceptie of door schildklierproblemen. 

2. Stress

Stress is een van de grootste boosdoeners, zoals voor wel meer lichamelijke problemen geldt. Je lichaam maakt in stressvolle periodes meer cortisol aan, wat de aanmaak van geslachtshormonen kan verstoren. Hierdoor kan je eisprong later plaatsvinden of helemaal wegblijven.

3. Gewichtsschommelingen

Ondergewicht, overgewicht of snel afvallen/aankomen kan invloed hebben op je cyclus. Vetweefsel speelt namelijk een rol in de productie van oestrogeen.

4. Overmatige sportbelasting

Sporten is gezond, maar té veel trainen (en dan zeker in combinatie met weinig eten) kan je cyclus platleggen. Je lichaam gaat dan in een soort ‘spaarstand’.

5. PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom)

Bij PCOS rijpen eiblaasjes niet goed door, waardoor je eisprong minder vaak of helemaal niet plaatsvindt. Dit zorgt vaak voor langere of juist onvoorspelbare cycli.

6. Borstvoeding

Tijdens de borstvoedingsperiode maakt je lichaam prolactine aan, wat de eisprong kan onderdrukken. Hierdoor kan je cyclus nog maanden na de bevalling onregelmatig zijn.

7. Medische aandoeningen

Schildklierproblemen, diabetes of bepaalde medicatie kunnen ook invloed hebben op je cyclus. Bij twijfel is het altijd goed om dit te bespreken met je huisarts.

Wat betekent een onregelmatige cyclus voor zwanger worden?

Als je een onregelmatige cyclus hebt, betekent dit niet dat je niet zwanger kunt worden. Het is alleen wat meer puzzelwerk om te ontdekken wanneer je vruchtbaar bent. De eisprong is een stuk moeilijker te bepalen en je hebt deze waarschijnlijk ook minder vaak, waardoor er per jaar minder kansen zijn om zwanger te worden. Daardoor kan het dus ook langer duren voordat je zwanger wordt. Maar onregelmatig betekent niet onmogelijk. Zelfs met een onregelmatige cycli raken veel vrouwen binnen een jaar zwanger. Door alsnog je lichaam goed te proberen te leren kennen, kun je alsnog je vruchtbare dagen ontdekken. 

Praktische tips bij een onregelmatige cyclus

1. Houd je cyclus bij

Gebruik een menstruatie-app of een ouderwetse kalender. Noteer je menstruatiedagen, eventuele tussentijdse bloedingen en lichamelijke signalen zoals buikpijn of afscheiding.

2. Let op signalen van je eisprong

• Heldere, rekbare afscheiding (lijkt op rauw eiwit)
  
• Een lichte stijging van je lichaamstemperatuur (BBT-meting)
  
• Gevoelige borsten of lichte krampen

3. Verminder stress

Probeer ontspanningstechnieken zoals yoga, wandelen of meditatie. Zelfs 10 minuten per dag kan al verschil maken. 

4. Eet gevarieerd en gebalanceerd

Zorg voor voldoende gezonde vetten, eiwitten en complexe koolhydraten. Voedingsstoffen zoals foliumzuur, vitamine D en omega 3 ondersteunen een gezonde cyclus en vruchtbaarheid.

5. Beweeg, maar met mate

Kies voor regelmatige, matige beweging. Intensieve sport mag, maar luister naar je lichaam en zorg voor voldoende rust.

6. Overweeg een check bij de huisarts

Heb je al langere tijd (meer dan 6 maanden) een onregelmatige cyclus en wil je graag zwanger worden? Dan kan een arts onderzoeken of er een onderliggende oorzaak is, zoals PCOS of een schildklierprobleem.

Wanneer naar de dokter?

Neem contact op met je huisarts als:

• Je menstruatie langer dan 3 maanden uitblijft zonder dat je zwanger bent.
  
• Je extreem heftige of pijnlijke menstruaties hebt.
  
• Je tussentijds veel bloed verliest.
  
• Je cyclus korter dan 21 dagen of langer dan 35 dagen is, voor een langere periode.
  

Geef je lichaam de tijd

Een onregelmatige cyclus kan soms vanzelf weer in balans komen, zeker na periodes van stress, ziekte of hormonale veranderingen. Wees lief voor je lijf, gun het rust en goede verzorging. Ook met een onregelmatige cyclus kun je prima zwanger worden, maar het kan alleen wat meer aandacht vragen.

Heb jij ervaring met een onregelmatige cyclus en wil je je verhaal delen of tips uitwisselen met andere (aanstaande) mama’s? In de Mamaplaats Community vind je herkenning, steun en heel veel praktische adviezen van vrouwen die precies weten hoe het is.