Beeld: Canva
Heeft mijn gewicht invloed op mijn vruchtbaarheid?
Onderdeel van
Ben je bezig met zwanger worden en vraag je je af of je gewicht hierbij een rol speelt? Je bent niet de enige. Veel vrouwen worstelen met de vraag: “Heeft mijn gewicht invloed op mijn vruchtbaarheid?” Het goede nieuws: gewicht kan zeker invloed hebben, maar kleine stappen in leefstijl en voeding kunnen al een groot verschil maken. In dit artikel leggen we uit hoe je gewicht je vruchtbaarheid kan beïnvloeden, wat de wetenschap hierover zegt en hoe je praktische stappen kunt zetten om je kansen op een zwangerschap te vergroten.
Waarom je gewicht belangrijk kan zijn bij zwanger worden
Ons lichaam is een complex systeem waarin hormonen een hoofdrol spelen, vooral als het gaat om vruchtbaarheid. Hormonen zoals oestrogeen, progesteron en insuline zijn essentieel voor een regelmatige cyclus en een gezonde eisprong. Wanneer je lichaam te zwaar of te licht is, kan dit de hormonale balans verstoren.
Een verstoorde hormoonbalans kan leiden tot:
- Onregelmatige menstruaties
- Uitblijvende eisprong
- Verminderde kans om zwanger te worden
Het mooie is dat je dit vaak zelf kunt beïnvloeden met leefstijl, voeding en beweging, zonder dat je meteen medische ingrepen nodig hebt.
Overgewicht en vruchtbaarheid
Vrouwen met overgewicht hebben vaker te maken met hormonale verstoringen. Een bekend voorbeeld is PCOS (polycysteus-ovariumsyndroom). PCOS kan leiden tot onregelmatige menstruaties en problemen met de eisprong, waardoor zwanger worden lastiger kan zijn.
Daarnaast kan overgewicht de kans op complicaties tijdens de zwangerschap vergroten, zoals:
- Zwangerschapsdiabetes
- Hoge bloeddruk
- Problemen tijdens de bevalling
Kleine veranderingen, groot verschil
Het goede nieuws is dat je al veel kunt bereiken met kleine aanpassingen. Onderzoeken laten zien dat een gewichtsverlies van 5 tot 10% van je huidige gewicht kan helpen om de hormonale balans te herstellen en je kans op zwanger worden te vergroten.
Ondergewicht en vruchtbaarheid
Ook een te laag gewicht kan een rol spelen bij vruchtbaarheid. Vrouwen met ondergewicht hebben vaak te weinig lichaamsvet om voldoende oestrogeen aan te maken. Dit kan leiden tot:
- Onregelmatige of geen menstruatie
- Moeilijkheden bij de eisprong
- Verminderde energie en algehele gezondheid
Het belangrijkste is dus niet een specifiek cijfer op de weegschaal, maar een gezonde balans waarbij je lichaam goed kan functioneren.
BMI en vruchtbaarheid
Veel artsen kijken naar BMI (Body Mass Index) om te beoordelen of je gewicht invloed kan hebben op je vruchtbaarheid. Een BMI tussen 18,5 en 24,9 wordt meestal als ideaal gezien voor vrouwen die zwanger willen worden.
- BMI < 18,5: verhoogde kans op ovulatieproblemen
- BMI 18,5 – 24,9: optimale vruchtbaarheid
- BMI 25 – 29,9: lichte kans op ovulatieproblemen, vaak beïnvloedbaar met leefstijl
- BMI ≥ 30: grotere kans op hormonale verstoringen en complicaties tijdens zwangerschap
Let op: BMI is slechts een richtlijn. Het zegt niets over spiermassa, voeding, stressniveau of algehele gezondheid.
Leefstijl en vruchtbaarheid verbeteren
Gewicht is belangrijk, maar je leefstijl speelt minstens zo’n grote rol bij zwanger worden. Hier zijn enkele praktische tips:
1. Gezonde voeding
Eet gevarieerd en focus op voedingsmiddelen die rijk zijn aan:
- Groenten en fruit
- Volkorenproducten
- Gezonde vetten (zoals avocado en noten)
- Eiwitten (zoals vis, kip, peulvruchten)
Vermijd extreem bewerkte producten en suikerhoudende dranken. Voeding beïnvloedt niet alleen je gewicht, maar ook je hormonale balans en eicelkwaliteit.
2. Beweging
Matige, regelmatige beweging helpt je gewicht op peil te houden en vermindert stress. Denk aan:
- Wandelen
- Zwemmen
- Yoga of pilates
Te intensief sporten kan juist de eisprong verstoren, dus houdt het in balans.
3. Stress verminderen
Stress heeft een grote invloed op je hormonen. Probeer:
- Ademhalingsoefeningen of meditatie
- Mindfulness
- Quality time met jezelf of je partner
4. Voldoende slaap
Een gezonde slaaproutine ondersteunt je hormonen en energie. Te weinig slaap kan leiden tot onregelmatige menstruaties en een verminderde vruchtbaarheid.
Wanneer professionele hulp inschakelen?
Als je langer dan een jaar probeert zwanger te worden (of zes maanden als je ouder bent dan 35), is het verstandig om een vruchtbaarheidsspecialist te raadplegen. Dit is vooral belangrijk als je:
- Onregelmatige of geen menstruatie hebt
- PCOS of een andere hormonale aandoening hebt
- Extreme gewichtsproblemen ervaart die je cyclus beïnvloeden
Een specialist kan helpen met bloedonderzoek, hormoonanalyses en behandelingen zoals ovulatie-inductie of IVF.
Veelgestelde vragen
Kan ik te zwaar zijn en toch zwanger worden?
Ja, veel vrouwen met overgewicht worden zonder problemen zwanger. Het gaat vooral om een gezonde hormonale balans.
Moet ik eerst afvallen voordat ik probeer zwanger te worden?
Niet altijd. Als je gezondheid verder goed is, kun je beginnen met zwanger worden en tegelijkertijd aan je leefstijl werken.
Helpt afvallen bij PCOS?
Ja, vaak wel. Een bescheiden gewichtsverlies kan zorgen voor regelmatiger ovulatie en verhoogde kans op zwanger worden.
PRAAT MEE MET ANDERE Mama’s in de community
Kom in contact met (aanstaande) ouders, word lid van een geboorteclub en blijf op de hoogte van de ontwikkeling van je kind.
Hoe beïnvloedt roken mijn vruchtbaarheid?
Moet ik stoppen met alcohol en cafeïne als ik zwanger wil worden?
Kan ik zwanger worden tijdens mijn menstruatie?
WAT ZEGGEN MOEDERS?
Sanne
“Toen ik begon met gezonder eten en wandelen merkte ik binnen een paar maanden dat mijn menstruatie regelmatiger werd. Dat gaf me hoop dat zwanger worden weer mogelijk was.”
Lieke
“Ik had jarenlang ondergewicht en merkte dat mijn cyclus onregelmatig was. Pas nadat ik mijn voeding beter in balans bracht, werd ik eindelijk zwanger.”
Fenna
“Met PCOS en een BMI van 32 dacht ik dat zwanger worden onmogelijk was. Kleine aanpassingen in leefstijl hielpen enorm en na een paar maanden waren we zwanger!”