Wat moet ik doen als mijn peuter niet wil slapen?

Slapen is ineens een strijd (maar je bent niet de enige)

De meeste ouders denken bij het woord “bedtijd” niet aan rust en ontspanning, maar eerder aan onderhandelen, tranen en tig keer terug naar boven lopen. De slaapuitdagingen bij een peuter van 2-4 jaar zijn supernormaal, maar ook behoorlijk intens.

Peuters zitten vol energie, willen alles meemaken en hebben een groeiend besef van tijd, grenzen en regels. En dan is er nog zoiets als verlatingsangst, angsten in het donker of gewoon… een stevige eigen wil.

Waarom wil mijn peuter niet slapen?

Er zijn allerlei redenen waarom een peuter moeite heeft met slapen of simpelweg niet wil slapen. Vaak ligt het niet aan onwil, maar aan ontwikkeling.

Veelvoorkomende oorzaken:

• Oververmoeidheid: te laat naar bed = juist méér stuiteren
• Nieuwe mijlpalen: zindelijkheid, naar peuterspeelzaal, babybroertje erbij…
• Verlatingsangst: bang dat jij weggaat
• Drukke dag = vol hoofd: peuters kunnen nog niet goed zelf ontprikkelen
• Geen zin om iets leuks te missen: “maar ik ben nog niet moe!”

Je peuter is niet op zoek naar strijd. Hij of zij zoekt structuur, duidelijkheid en… jouw nabijheid.

Wat kun je doen als je peuter niet wil slapen?

Goed nieuws: er zijn écht dingen die je kunt doen om je peuter te helpen om beter en rustiger te slapen. Het vraagt wat geduld, consequent gedrag en liefdevolle grenzen — maar het is de investering meer dan waard.

1. Zorg voor een vast avondritueel

Een herkenbare en voorspelbare routine geeft je peuter houvast. Denk aan: opruimen – badje – pyjama – tandenpoetsen – boekje – knuffel – bed.

Tip: houd het rustig en consistent. Peuters gedijen op herhaling.

2. Let op het juiste bedtijdmoment

Een peuter die “over z’n slaap heen is” gaat juist hyperactief worden. Let op slaperigheidssignalen zoals gapen, in de ogen wrijven, drukker gedrag.

Gemiddelde bedtijd peuter 2-4 jaar: tussen 18.30 en 19.30 uur, afhankelijk van het kind en het dagschema.

3. Beperk schermtijd en drukte in het laatste uur

Het blauwe licht van tablets en de spanning van tv kunnen inslapen flink verstoren. Wissel rond 17:30–18:00 uur over naar rustige spelletjes, boekjes of samen tekenen.

4. Creëer een fijne slaapomgeving

• Zorg voor een donkere kamer
• Gebruik een zacht nachtlampje als je kind bang is in het donker
• Houd het koel en stil
• Geef je kind een vertrouwd knuffeltje of dekentje

5. Wees duidelijk én liefdevol

Als je peuter na het naar bed brengen weer opstaat: breng rustig en consequent terug. Geef korte, rustige uitleg: “Het is bedtijd. Jij gaat slapen, mama komt straks nog even kijken.” (en dat doe je dan ook!)

6. Laat je peuter meedenken (binnen grenzen)

Geef je kind wat kleine keuzes: “Wil je het blauwe of rode pyjamaatje?” of “Wil je het boekje over de boerderij of het verhaaltje over Dikkie Dik?” Zo geef je controle, zonder de regie te verliezen.

Moeilijk slapen = ook lastig voor jou

Een peuter die slecht slaapt is niet alleen voor het kind lastig, maar kan je als ouder ook behoorlijk uitputten. Slaapgebrek, irritatie en schuldgevoel wisselen zich soms in rap tempo af. Je bent moe, maar je wilt ook liefdevol en rustig blijven.

Wees mild voor jezelf. Vraag hulp als het te zwaar wordt. En onthoud: dit is een fase — en die gaat voorbij.

Wanneer moet je je zorgen maken?

Slaapproblemen zijn normaal bij peuters. Maar overleg met het consultatiebureau of een kinderslaapcoach als:

• Je peuter structureel minder dan 9-10 uur per nacht slaapt
• Je kind erg moe, prikkelbaar of overactief is overdag
• Jij als ouder uitgeput bent en het niet meer trekt

Soms is een klein aanpassing in routine al genoeg. Soms is er net wat meer begeleiding nodig. En dat is helemaal oké.

Tot slot: vertrouwen, herhaling en liefde

Slaapgedrag verandert, zeker in de peuterleeftijd. Het ene moment lijkt het eindelijk te lukken, en een week later begint het circus opnieuw. Frustrerend? Ja. Maar ook volkomen normaal.

Met herhaling, voorspelbaarheid en liefdevolle grenzen help je je peuter stap voor stap naar een gezond slaapritme. En vergeet vooral niet: jij doet het hartstikke goed.

Veelgestelde vragen

1. Wat als mijn peuter steeds weer uit bed komt?
Blijf rustig en consequent. Breng je kind steeds opnieuw terug naar bed met een korte, liefdevolle boodschap zoals “het is bedtijd”.

2. Is het normaal dat peuters ineens slechter slapen?
Ja, dat is vaak een fase. Rond de 2 of 3 jaar maken veel kinderen een ‘slaapregressie’ door vanwege ontwikkeling of veranderingen in hun leven.

3. Hoelang duurt een slechte slaapfase meestal bij peuters?
Meestal duurt zo’n fase een paar dagen tot een paar weken. Met een stabiel ritme en duidelijke grenzen komt het vaak vanzelf weer goed.

WAT ZEGT DE EXPERT?

Melanie Zon

Expert Blogger | Slaapcoach & Onrustdeskundige

”Ga op zoek naar de oorzaak. Is het middagslaapje te lang geweest, of te kort? Is de timing goed? Is er een verandering geweest? Voelt hij zich goed? Etc..”