Je kind leren fietsen: vanaf welke leeftijd?

Een bijzonder moment voor veel kinderen: de eerste keer zelfstandig de wereld verkennen op hun eigen fiets. Een andere belangrijke mijlpaal: het moment waarop ze zonder zijwieltjes leren fietsen. Maar is dit alleen spannend voor kinderen? Absoluut niet! Ook voor ouders zijn dit vaak spannende momenten. Hoe leer je je kind fietsen? Wanneer is de juiste leeftijd om te beginnen? We helpen je op weg!

Begin zo vroeg mogelijk met de voorbereidingen, aldus de ANWB. Zet je kleine spruit op een loopfietsje zodra het kan lopen. Gewoon als speelgoed. Ze gaan vanzelf ontdekken wanneer ze er klaar voor zijn. Het liefst binnen of in de tuin. In ieder geval nog niet op straat. Waarom zo vroeg beginnen? Je kind kan lekker spelen met het loopfietsje en ondertussen leren balanceren. Ook sturen gaat spelenderwijs. Vallen is geen ramp. Op die leeftijd is het maar een klein stukje naar de grond. En welk kind maakt nu geen bloopers in de eerste jaren? Leren fietsen draait vooral om niet omvallen. Dat stukje heeft jouw kind dan alvast onder de knie.

Het juiste moment

Wacht tot je kind er helemaal klaar voor is, zowel lichamelijk als mentaal. Sommige kleintjes kunnen al fietsen als ze nog geen drie zijn, en dat is fantastisch! Maar het betekent niet automatisch dat ze ook klaar zijn voor het verkeer. Fietsen is al een hele klus op zich: balans houden, sturen, trappen. En dan moeten ze ook nog eens alle bewegingen in het verkeer goed kunnen inschatten... Dat is gewoon te veel voor die kleine hersentjes. Kinderen zijn tot ze vier zijn sowieso niet zo goed in gevaar herkennen. Dus, laat het fietsen in het verkeer nog even wachten tot je kind zo'n vier jaar oud is. Tot die tijd kunnen ze lekker oefenen in de tuin, op het schoolplein of ergens anders waar het veilig is.

Klaar voor de eerste les

Om de eerste fietsles samen met je kind goed te laten verlopen, geven we je een aantal tips.

• Kies een fiets die perfect past bij de lengte van je kind. Denk niet aan 'groeien in de fiets', want dat maakt het trappen niet bepaald plezierig. De handen moeten comfortabel bij het stuur kunnen en de voeten moeten stevig de grond kunnen raken. Dat maakt fietsen minder intimiderend, en nog belangrijker: als je kind leert fietsen, moet het de controle hebben over de fiets en wat ermee gebeurt. Het zadel kun je wat hoger of lager zetten als dat nodig is. Maar niet te laag, anders kunnen de beentjes niet goed draaien en kracht zetten. Hoe soepeler de fiets rijdt, hoe leuker de rit wordt.
• Zorg voor een goed passende en ook leuke helm die ze graag dragen. Zorg ervoor dat de riempjes goed zijn afgesteld: niet te strak, maar ze mogen ook niet losjes bungelen. Een vingerdikte tussen het riempje en de kaak is perfect. De helm moet horizontaal bovenop het hoofd staan, dus over het voorhoofd en niet als een petje achterop het hoofd.
• Kies een veilig terrein met een verharde ondergrond, waar geen verkeer is. Een lege parkeerplaats, een woonerf of een doodlopend straatje zijn goede opties. Vermijd onverharde ondergronden, want dat fietst zwaar. En leren fietsen is al uitdagend genoeg.

Klaar voor de aftrap

• Is het de eerste keer met handremmen? Laat je kind dan eerst een stukje lopen met de fiets aan de hand. Laat het in de remmen knijpen, zodat het voelt wat er gebeurt.
• Ga achter het zadel staan en klem het achterwiel tussen je benen. Help je kind op de fiets, terwijl je de fiets vasthoudt bij het zadel of je kind onder de oksels. Laat het eerst alles even verkennen: de pedalen, check. Handrem of terugtraprem, check. Sturen, check.
• Loop dan langzaam naar voren terwijl je je kind ondersteunt bij de oksels of het zadel. Vraag het om mee te trappen. Voelt het zich in balans? Kan het sturen en trappen tegelijkertijd? Vraag je kind om voorzichtig te remmen, gewoon om te proberen. Niet meteen hard, maar zachtjes knijpen zodat het merkt dat de fiets afremt.
• Heb je alles onder controle? Dan kun je iets losser laten. Maar houd de fiets nog stevig vast, voor het geval dat. Een beetje snelheid maakt het makkelijker om in balans te blijven. Als dat goed gaat, ren dan mee naast de fiets. Kinderen die eenmaal de slag te pakken hebben, leren nu heel snel. Zorg ervoor dat er iemand klaarstaat om dit memorabele moment vast te leggen!

Door naar het volgende niveau

De eerste meters alleen op de fiets zijn altijd wat wiebelig. Zo spannend! Houd aanmoedigingen en adviezen daarom kort. Kijk vooruit, blijf trappen, doorfietsen, houd je stuur recht; dat is het belangrijkste. En dan stoppen, dat is ook niet makkelijk! Als er genoeg hulp in de buurt is, is het fijn als je kind naar iemand toe kan fietsen. Dat geeft meteen een duidelijke richting aan. En die persoon kan eventueel helpen met stoppen en veilig afstappen.

Tip voor de jonge coureur: als je kind remt, moet het de voeten op de grond zetten. Dat willen kinderen nog weleens vergeten door de spanning. Leren afremmen en stoppen is net zo belangrijk – en moeilijk – als het leren fietsen zelf. Vanaf nu is het oefenen, oefenen en nog meer oefenen. Dat kan op een speelse manier. Om pionnen slalommen, stoppen voor een streep op de grond, om iets heen fietsen, en uiteindelijk afremmen en afstappen. Maak er een feestje van. Want dat is fietsen.

Het verkeer in

Voor je het weet sjeest je kleintje met zijn fietsje door de tuin. Maar... is zo'n jong kind al klaar om mee te fietsen in het verkeer? Vanaf 5 jaar krijgen kinderen een gevoel voor gevaar. Dan kun je ze meenemen het verkeer in. Doe dat alleen op rustige wegen of momenten, wanneer je alle tijd hebt om samen te leren van alle ervaringen. Als ouder leer je hoe je kind reageert op gevaar. Of het recht vooruit kan fietsen zonder te slingeren. Of het luistert naar je aanwijzingen. 

Of het bezig is met fietsen en het verkeer, of met heel andere dingen. Je kind leert ondertussen dat fietsen in het verkeer serieus is, geen spelletje. Kinderen jonger dan tien jaar zien gevaren niet aankomen en kunnen snelheid niet goed inschatten, dus als ouder moet je extra goed opletten en ver vooruit kijken. Daarna kun je samen de route gaan oefenen die jullie vaker zullen fietsen, bijvoorbeeld naar school, oma en opa of de supermarkt. Leg uit waarom dat ene kruispunt zo gevaarlijk is en waarom je nooit naast een vrachtwagen moet blijven staan.

Vanaf welke leeftijd heb jij jouw kind leren fietsen? Laat het weten in een reactie!