Scheiden als partners, niet als ouders

Het fotoalbum van toen ze trouwden
Ze kijken elkaar zo vriendelijk aan
Nog niets van de ruzies die komen zouden
Nog niets van de dag dat hij weg zou gaan
Nog niets van de ruzies die komen zouden
Nog niets van de dag dat hij weg zou gaan

Papa

“Wie is die meneer op de foto?” vraagt Dunya opeens. Ik kijk naar de foto achter de deur. Ik was helemaal vergeten dat ie daar hangt. “Deze meneer bedoel je?” vraag ik lachend. Ze knikt. “Dat is papa!” Verbijsterd kijkt ze nog eens. “Mijn papa?” vraagt ze ongelovig terwijl ze naar de foto staart. “Toen waren we nog niet zolang samen. Tien maanden of zo denk ik! Dus dat is nu....euh even rekenen, ongeveer 15 jaar geleden. Wat waren we toen nog jong!” Ik moet er wel om lachen als ik Dunya vertel over die tijd. Het stemt me even wat milder over hem. Jong en naïef. Vol vertrouwen dat we die enorme donderwolk boven ons hoofd uiteindelijk wel weg zouden jagen. Dat vertrouwen bleef lang, maar brokkelde na vele jaren toch af. 

Cultuurverschil

Na zoveel jaren was ik wel klaar met mijn relatie. Ik liep teveel op mijn tenen en wilde tegenover de buitenwereld doen voorkomen alsof alles prima was en we een gelijkwaardige relatie hadden. De dingen die opvielen, tja dat was gewoon cultuurverschil. Daar kon hij ook niks aan doen. Voor een deel was het ook een cultuurverschil. Afghanistan en Nederland zijn natuurlijk compleet andere culturen. Vooral als het gaat om vrouwenrechten en opvoeden van kinderen. Maar ik heb dat te lang als excuus gebruikt, voor mezelf en voor de buitenwereld. Te lang omdat er nog steeds mensen zijn die dat denken. Ik was blijkbaar erg overtuigend. Totdat er bij mij een knop om ging. Het was gewoon klaar, bij de zoveelste ruzie wilde ik maar één ding en dat was dat hij weg zou gaan. Hij ging, nam zijn spullen mee en vertrok naar zijn eigen huis. "Zo, nu is het tijd voor mijn eigen leven" dacht ik.

Bezoekregeling

Dunya was bijna drie jaar en besefte het nog niet zo. Ze vond het in het begin wel eens gek dat papa niet meer kwam eten en slapen, maar meteen weer wegging als hij haar thuis had gebracht. Verder merkte ze weinig verschil. Dat kwam later, toen ze wat ouder werd. Ze miste papa vaak. Zeker in de tijd dat ze hem heel weinig zag. Toen heb ik geprobeerd een vaste afspraak te maken voor een bezoekregeling en dat resulteerde in de zondagmiddag. Dat gaat vrij goed, al zijn er ook zondagen dat ie een sms stuurt dat ie niet kan komen en dat is dan wel even moeilijk.

Loyaliteitsconflict

Dunya en ik praten er samen vaak en open over. Het laatste wat ik wil is geheimen in ons gezin. Of haar afwimpelen met “niet zeuren, het is nou eenmaal niet anders”. Daar schiet niemand wat mee op. Het zou bovendien haar vertrouwen in mij aantasten, want als je niet eerlijk bent tegen je kind krijg je dat een keer terug. Ik heb gezien hoe kinderen worden zoet gehouden met leugentjes om bestwil. Hoe vaders worden afgekraakt. Daarmee breng je je kind in een loyaliteitsconflict en dat is het ergste wat een kind kan overkomen, denk ik. Ook lees ik in Facebookgroepen hoe moeilijk het soms voor andere moeders is om je ex niet in diskrediet te brengen. Vooral als de vader niet meer in beeld is, is de verleiding groot om hem af te kraken. Het is een gevoelig onderwerp. Andere moeders reageren daar op met misschien iets te veel goede raad. Doordat het zo gevoelig ligt is het moeilijk om daarop aangesproken te worden. Het zet mij wel aan het denken. Hoe praat ik over haar vader? Is dat in het belang van Dunya? Even een moment van zelfreflectie. Wat is erger voor een kind: te weinig aandacht van één ouder, of twee ouders die ruzie maken over haar? Ik denk het laatste.

Ontploffing

Ik wil niet zeggen dat het makkelijk is om altijd positief te zijn over Dunya’s vader. We zijn natuurlijk niet voor niets uit elkaar en hebben veel dingen meegemaakt. Ook nu vind ik het teleurstellend als hij vergeet dat ze jarig is en dan niet alsnog als de bliksem naar de winkel rijdt om de beloofde spacescooter te kopen, of dat hij geen zin heeft om iets leuks met haar te doen en haar daarom met zijn telefoon laat spelen. Zo af en toe ontplof ik en vertel ik hem eens goed de waarheid. Eerlijkheid loont, want de laatste keer dat ik ontplofte werden er ineens twee broertjes uit de mouw getoverd. Eindelijk openheid, dat gaf meer lucht. We wisten allemaal dat er iets speelde maar omdat hij er zo omheen draaide, werd de sfeer steeds meer gespannen. Dunya was ook opgelucht, vooral omdat ze nu haar broertje kan zien en hem kan spelen, maar ook omdat papa en ik wat meer ontspannen met elkaar omgaan. Maar het blijft moeilijk om positief te zijn over iemand die je zo goed kent en waar je soms zo boos op bent. Maar ik wil Dunya daar niet meer mee belasten.

Ouders

“Soms kijk jij boos als ik iets aardigs over papa zeg, dan denk ik dat ik niet leuk over papa mag praten” zegt Dunya op een avond als we het er weer eens over hebben. Ze ligt al in bed en ik ben blij dat het donker is in de slaapkamer, want er biggelen tranen over mijn wangen. Ik doe zo ontzettend mijn best, maar ik straal het gewoon toch uit. We hebben samen gekozen voor een kind, dat is een keuze die maak je voor de rest van je leven. We kunnen scheiden als partners, maar nooit als ouders. Ik wil ook helemaal niet dat Dunya slecht over hem denkt en ik probeer de afspraak op zondag altijd voor te laten gaan. Ze ziet haar vader maar één keer per week en dat vindt Dunya wel erg jammer. Dan ga ik niet tornen aan die afspraak. Tenzij we op vakantie zijn natuurlijk. Maar dan wel met pijn in mijn hart. Want ik weet hoe graag Dunya bij haar vader en broertje wil zijn. Ik wil dat Dunya gelukkig is en ik gun haar een vader. Deze vader, ook al vind ik dat hij tekort schiet. Maar dat vul ik dan wel aan. Hij is haar vader, voor altijd. Ondanks dat hij een nieuw gezin heeft en ook als ik ooit opnieuw begin met iemand anders, blijft hij altijd haar enige echte vader.

Broertjes

Ondertussen is Dunya erg gelukkig met haar broertjes. Als we in Duinrell zijn koopt ze voor allebei een kikkertje. Ook maak ik een foto van haar met een deurhanger waarop staat “ ’s Werelds beste vader” en die sturen we naar zijn telefoon. Ik vind het ontroerend hoe beschermend en lief ze is voor haar broertjes. Haar jongste broertje ziet ze niet zo vaak. Haar broertje van bijna drie, Fawad, komt bijna elke week met papa mee. Dunya is erg teleurgesteld als papa zonder broertjes komt. Ze wil zo graag deel uitmaken van hun leven. Ik probeer daar een weg in te vinden, maar kan dat niet alleen. Haar jongste broertje heeft ze één keer gezien. Ik wil ook proberen daar wat beweging in te krijgen, want straks blijft Dunya ook een vreemde voor hem, terwijl ze zijn grote zus is. Dat is gewoon heel jammer. Maar misschien moet ik dat soort dingen ook accepteren. Sommige dingen zijn nou eenmaal niet te veranderen. Dunya is heel trots op haar broertjes. En ik ben trots op haar omdat ze hen zomaar accepteert als deel van haar leven. Want ze is een geweldige dochter en een geweldige grote zus!